Ulusal Eğitim Meselesine Sinemanın Gözünden Bakmak: Entre Les Murs (Fransa) ve İki Dil Bir Bavul (Türkiye) Filmleri Üzerine Bir Karşılaştırma

Küreselleşme sürecinde ulusun inşa ettiği tüm değerler birer tartışma konusudur. Ulusal eğitim de bu tartışmanın bir boyutunu oluşturmaktadır. Çok kültürlülük/kültürcülük, çok kimliklilik gibi alt başlıklarla sahip bir kavram olarak küreselleşme milli eğitim anlayışının değişmesinde oldukça önemli bir etkiye sahiptir. Bu gelişmeler katı etnik-ulusalcı yaklaşımlar sergileyen kimi ülkelerde önemli çatışmaların da konusunu oluşturmaktadır. Özellikle 2005 Paris İsyanlarında Fransa’nın içine girdiği ulusal eğitim tartışması günümüzde de geçerliğini tüm canlılığıyla korumaktadır. Türkiye de hakeza Kürt toplumu ve son zamanlardaki Suriyeli göçmenlerle benzer bir tartışmanın öznesi konumundadır. Bu makale sinemanın aracılığında küreselleşme sürecindeki ulusal eğitim olgusuna yönelik nasıl bir söylem geliştirildiğine Türk ve Fransız yönetmenlerin gözünden bakmaktadır. Karşılaştırmalı söylem analizi yöntemini kullanan bu makale, örneklem olarak Fransa’dan Entre Les Murs (Duvarlar Arasında, 2008, Laurent Cantet) ile Türkiye’den İki Dil Bir Bavul (2008, On the Way to School, Özgür Dogan, Orhan Eskiköy) filmlerini konu ve senaryo bakımından ulus söyleminin tarihsel gelişimini dikkate alarak karşılaştırmalı olarak incelemiştir. Her iki filmin ideolojik bir tutum sergilemek yerine sürece insani ve kültürel olarak yaklaştığı tespit edilmiştir. Her iki filmde de ulus kavramının türevleri olarak ulusal kimlik ve ulusal eğitim, modernleşme sürecinin bir parçası olarak tanımlanmış; Fransız ve Türk eğitim sisteminin kültürel türdeşlik ve medenileşme sağlamadan ve teknik altyapı zeminini oluşturmadan popülist politik yaklaşımlar sergileyerek ötekileri uluslaştırmanın bir parçası yapmaya çalıştığı değerlendirmesinde bulunulmuştur. Her iki filmde de birer idealist öğretmen öne çıkarılmış ötekileştirmeden bağımsız milli olarak değil insan olarak hareket eden varlıklar olarak resmedilse de büyük resmin içinde görünür olamadıkları yönünde değerlendirmede bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Fransız Eğitim Sistemi, Fransa, Türk Eğitim Sistemi, Sinema, Fransız Sineması, Milli Eğitim

Looking at National Education from the Viewpoint of Cinema: A Comparison of Entre Les Murs (France) and On The Way To School (Turkey)

Globalization transforms everything within notional values and national education as well. Multiculturalist or multicultural and multi-ethnicity approaches also give effects on national education and politics in the context of globalization. This flow like as ethnic-based national politics brings to light of social conflict among national society and the others. Especially 2005 riots of France and long lasting Kurdish society and recent Syrian migration of Turkey force them to be subject of the problem that has strong arguments on national systems within identity and integration through education. This article tries to determine etymological changes of nationalism and its effect on national education debate through the eyes of Entre Les Murs (2008) and On the Way to School (2008) and its national directors. Both of films have non-ideological perspective and search for humanitarian values of nationalists and the others. Both of films criticize the nationalism as a sub-term of modernism instead of feudalism. Lack of cultural equality and civilisation and technical infrastructure of education system in France and Turkey cannot transform the whole society to be gathered under the co-nationalism umbrella. It causes greying of personal, humanitarian effects of two idealist and hero teachers on their student in the films. All this kind of mis-opportunities of French and Turkish modernisation for their whole society means populist politics continue to shape the education but partially.

Keywords:

France, French Education System, Turkish Education System, Cinema, French Cinema, National Education,

PDF

___

Akkaya, Ru. (2004). Küreselleşme olgusu karşısında ulus sorunu. İstanbul: Legal Yayıncılık
Aktar, C. (2003). Osmanlı Kozmopolitizminden Avrupa Kozmopolitizmine Giden Yolda Ulus Parantezi. (T. Bora ve M. Gültekin ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce içinde (s.77-80.) Milliyetçilik. İstanbul: İletişim Yayınları.
1990'larda Kürt Siyasi Hareketi. (2013). Aljazeera. 26.06.2018 tarihinde http://www.aljazeera.com.tr/dosya/1990larda-kurt-siyasi-hareketi adresinden erişilmiştir.
Cumhuriyet Tarihi Kürt Raporları (2013). Aljazeera. 26.06.2018 tarihinde http://www.aljazeera.com.tr/dosya/cumhuriyet-tarihi-kurt- raporlari adresinden erişilmiştir.
Portre: Nicolas Sarkozy (2014). Aljazeera. 26.06.2018 http://www.aljazeera.com.tr/portre/portre-nicolas-sarkozy adresinden erişilmiştir
İki Dil Bir Bavul'da İkinci Perde (2015). Aljazeera. 26.06.2018 tarihinde http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/iki-dil-bir-bavulda- ikinci-perde adresinden erişilmiştir
Kürt Sorununda 12 Yılın Karnesi. (2015). Aljazeera. 26.06.2018 tarihinde http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/kurt-sorununda-12- yilin-karnesi adresinden erişilmiştir
90'larda Ne Olmuştu: Güneydoğu'da Polis ve Asker (2015). BBC. 26.06.2018 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150902_90lar_1_asker_polis adresinden erişilmiştir
Filmler (2018). Beyazperde. 26.06.2018 tarihinde http://www.beyazperde.com/filmler/film-186702/ adresinden erişilmiştir
Paris'in Varoşları Yanıyor (2005). CNN Türk. 26.06.2018 tarihinde https://www.cnnturk.com/2005/dunya/11/05/parisin.varoslari.yaniyor/137321.0/index.html adresinden erişilmiştir.
Başlangıçtan Bugüne Gün Gün Çözüm Süreci (2014). CNNTürk. 26.06.2018 tarihinde https://www.cnnturk.com/fotogaleri/turkiye/baslangictan-bugune-gun-gun-cozum-sureci?page=113 adresinden erişilmiştir.
Çiftçi, A. (2012). Kürt meselesini filmlerle konuşmak. Bianet. 26.06.2018 tarihinde https://bianet.org/biamag/sanat/142161-kurt-meselesini-filmlerle- konusmak adresinden erişilmiştir.
Delannoi, Gil (1998). Milliyetçilik ve ideolojik kataliz. (Çev. S. İdemen) (J. Leca ed.) Uluslar ve Milliyetçilikler, İstanbul: Metis Yayınları.
Paris'teki Banliyö Ayaklanmalarından 10 Yıl Sonra Sosyal Ayrımcılık Sürüyor (2015).Euronews. 26.06.2018 tarihinde http://tr.euronews.com/2015/05/18/paris-teki-banliyo- ayaklanmalarindan-10-yil-sonra-sosyal-ayrimcilik-suruyor adresinden erişilmiştir.
Kastoryano, R. (2000). Kimlik pazarlığı: Fransa ve Almanya'da Devlet ve göçmen ilişkileri. İstanbul: İletişim Yayınları
Kaya, A. (2006). Avrupa Birliği bütünleşme sürecinde yurttaşlık, çok kültürcülük ve azınlık tartışmaları: Bir arada yaşamanın siyaseti. (A. Kaya ve T. Tarhanlı ed.) Türkiye’de Çoğunluk ve Azınlık Politikaları: AB Sürecinde Yurttaşlık Tartışmaları. İstanbul: Tesev Yayınları
Kaya, A. (2008). Fransa-Türkleri: Cumhuriyetçi entegrasyon modelinin eleştirisi, (D. Danış ve V. İrtiş (ed.), Entegrasyonun Ötesinde: Türkiye’den Fransa’ya Göç ve Göçmenlik Halleri, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
Larousse, D. (2016). Nationalisme. Larousse. 26.06.2018 tarihinde http://larousse.fr/encyclopedie/divers/nationalisme/72720 adresinden erişilmiştir.
Mennesson, A. (2014). Entre Les murs the class study guide. Ebookbrowsee. 22.01.2014 tarihinde http://ebookbrowsee.net/entre-les-murs-the-class- study-guide-pdf-d454680638 adresinden erişilmiştir.
Merin, J. (2008). Filmmaker Laurent cantet discusess "The Class". Documentaries.about. 20.10.2008 tarihinde http://documentaries.about.com/od/filmmakersatoz/a/laurentcantet.htm adresinden erişilmiştir.
Özer, Y. (2015). Türkiye ve Fransa örnekleriyle uluslararası göç ve yabancı düşmanlığı. İstanbul: Derin Yayınları
Muslims Facing Discrimination In Europe (2013). Press TV. 02.01.2014 ve 26.10.2013 tarihlerinde http://www.presstv.ir/detail/2013/10/26/331408/muslims-facing- discrimination-in-europe/ adresinden erişilmiştir.
Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ tutuklandı (2016). Sabah. 26.06.2018 tarihinde https://www.sabah.com.tr/gundem/2016/11/04/selahattin- demirtas-ve-figen-yuksekdag-tutuklandi adresinden erişilmiştir.
Setav (2011). Şark meselesinden demokratik açılıma Türkiye’nin Kürt sorunu hafızası. Sertav. 26.06.2018 tarihinde http://file.setav.org/Files/Pdf/20130130121531_seta- turkiyenin_kurt_sorunu_hafizasi.pdf adresinden erişilmiştir.
İki Dil Bir Bavul (2008). Sinematürk. 26.06.2018 tarihinde http://www.sinematurk.com/film/25044-iki-dil-bir-bavul/ adresinden
Wenden, C. W. D. (1998). Ulus ve yurttaşlık: Hem rakip hem ortak.(Çev. S. İdemen) ( J. Leca ed.) Uluslar ve Milliyetçilikler.İstanbul: Metis Yayınları.