Psikoloji Eğitimi Alan Öğrencilerin Duygusal Zekâ ve Psikolojik Danışma Öz-Yeterliklerinin İncelenmesi

Öğrencilerin psikolojik danışma öz yeterlik ve duygusal zeka düzeylerini, aralarındaki ilişkiyi ve birbirlerini etkileme durumlarını tespit etmeye yönelik hazırlanan bu çalışmada tarama modeli kullaılmıştır. Bu çalışma, öğrenci görüşleri ele alınarak duygusal zekâ ve psikolojik öz-yeterlikleri arasındaki ilişki inceleyen betimsel bir çalışmadır. Çalışmanın örneklem grubunu Kayseri’de bulunan bir özel ve bir devlet üniversitesinin ilgili bölümlerinin 3 ve 4. sınıflarında okuyan toplam 394 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada very toplama aracı olarak Schutte ve arkadaşları (1998) tarafından hazırlanıp Austin ve arkadaşları (2004) tarafından modifiye edilen Duygusal Zekâ Ölçeği ile Lent ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen Psikolojik Danışma Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sorularına paralel olarak istatistiksel sonuçlar (yüzde, frekans, ortalama vb.), değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak için korelasyon, bağımsız değişkenler arasındaki farkları tespit etmek amacıyla da t-testi ve f-testi kullanılmıştır. Öğrencilerin duygusal zekâ ile psikolojik danışma öz yeterlik ve alt boyutlarına ilişkin puanlarını betimlemek amacıyla yüzde, frekans ve ortalama gibi merkezi ölçüler kullanılmıştır. Öğrencilerin duygusal zekâ ve psikolojik danışma öz yeterlik düzeylerinin araştırmanın bağımsız değişikliklerine göre farklılıklarını belirlemek amacıyla t- testi ve çoklu karşılaştırmalarda ise varyans analizi (f-testi), farkın kaynağını belirlemek için LSD testi kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda öğrenciler, duygusal zekâ ve psikolojik danışma öz yeterlik düzeylerinin iyi olduğunu belirtmişlerdir. Beklentilere paralel olarak, kadın öğrencilerin duygusal zeka düzeyi erkeklerden daha yüksek bulunmuştur. Toplam duygusal zeka ve alt boyutlarında PDR öğrencilerinin ortalamalarının Psikoloji bölümü öğrencilerinin ortalamalarından daha yüksek bulunmuştur. Öğrencilerin bölümlerini isteyerek seçip seçmemeleri, öğrenim gördükleri bölümden memnun olup olmamaları, hem duygusal zeka hem de psikolojik danışma öz-yeterlik düzeyi açısından belirleyici değişkenler olarak görülmektedir. Öğrencilerin duygusal zeka ve psikolojik danışma öz yeterlik düzeyleri arasında pozitif bir ilişki ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

psikolojik danışma, Duygusal zeka, öz yeterlik

Examination of Emotional Intelligence and Psychological Counseling Self-Sufficiency of Psychology Education Students

The purpose of this study was intended to investigate levels of self-efficacy, emotional intelligence, inter relationships between them and how they affect each other. This study, conducted according to survey approach, was a descriptive study in which the relationship between emotional intelligence and psychological self-efficacy was investigated in terms of students’ views. The participants consisted of 394 college students enrolled in relevant departments at a private and a public university in Kayseri providence. They were in their senior and junior years at the time of data collection process. The Schutte Self-Report Emotional Intelligence Scale (SSEIT) initially developed by Schutte et al. (1998) and improved by Austin et al. (2004) and the Psychological Counselling Self-Efficacy Scale developed by Lent et al. (2003) were used to collect research data. In order to elaborate research questions, statistical results such as frequencies, percentages and means were analyzed to reveal relationships between variables (correlation). Also, t-test and f-test were used to determine differences between independent variables. Measures of central tendency including percentage, frequency, and mean scores were utilized to detail the students’ responses on both scales and sub-dimensions. The t-test and was used to explore differences between self-efficacy levels of their emotional intelligence and psychological counselling. In addition, variance analysis (f-test) aimed to analyze multiple comparisons and LSD test to determine the source of differences. The findings revealed that the students expressed their self-efficacy levels of emotional intelligence and psychological counselling were exemplary. Aligned with the expectations, female students showed higher levels of emotional intelligence. The students of the Guidance and Counselling majors scored higher than psychology students in terms of emotional intelligence and its subscales. The factors, whether to choose their major purposefully and satisfaction levels with their majors were obtained as significant variables for both emotional intelligence and psychological counselling self-efficacy. There exists a positive relationship between emotional intelligence and self-efficacy levels of the students’ psychological counselling.

Keywords:

Emotional intelligence, psychological counseling, self-efficacy,

PDF

___

Aksoy, V., ve Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmenlerin özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi. lköğretim Online, 8(3), 709-719, 2009., 8(3), 709-719. 9 15, 2018 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alındı
Arıcıoğlu, A. (2002). Yönetsel başarının değerlemesinde duygusal zekanın kullanımı. Akdeniz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4, 24-42.
Ashforth, B. E., ve Humphrey, R. H. (1995). Emotion in the Workplace: A Reappraisal. Human Relations, 48(2), 97-125. doi:10.1177/001872679504800201
Ashkanasy, N., ve Daus, C. (2002). Emotion in the workplace: the new challenge for managers. Academy of Management Executive, 16(1), 76-86.
Aslan, Ş., ve Güzel, Ş. (2018). Duygusal Zeka, Problem Odaklı Stresle Başa Çıkma, İyileşme ve Duygusal Tükenme İlişkileri. Yönetim Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative Sciences, 16(31), 59-82.
Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall Inc.
Boyatzis, R. E., Stubbs, E. C., ve Taylor, S. N. (2002). Learning cognitive and emotional intelligence competencies through graduate management education. Academy of Management Learning and Education, 1, 150–162.
Bülbüloğlu, A. (2001). Duygusal zeka kuramı. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Caudran, S. (1999). The Hard Case for Soft Skills. Workforce, 7(78), 60-67.
Ciarrochi, J., Chan, A., ve Bajgar, J. (2001). Measuring Emotional Intelligence in Adolescents. Personality and Individual Differences, 31(7), 1105-1119.
Coladarci, T., ve Breton, W. A. (1997). Teacher efficacy, supervision, and the special education resource-room teacher. The Journal of Educational Research, 90(4), 230–239. 9 17, 2018 tarihinde https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00220671.1997.10544577 adresinden alındı
Cora, N. (1997). Zihin engellilerin eğitimleri alanında çalışan öğretmenlerin yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 6 24, 23 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp adresinden alındı
Coşgun, S., ve Ilgar, M. Z. (2004 ). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık deneyimi çalışmalarının adayların öz yeterlik algılarına etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
Dutoğlu, G., ve Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
Güçlü, M. (2017). Örgütsel iletişim: Eğitim kurumlarındaki yeri ve önemi açısından bir değerlendirme, OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 854-870.
İşmen, A. E. (2001). Duygusal zeka ve problem çözme. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi(13), 111-124.
Karabulutlu, E. Y., Yılmaz, S., ve Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin Duygusal Zeka Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi - Journal of Psychiatric Nursing, 2(2), 75-79.
Larson, L. M., ve Daniels, J. A. (1998). Review of the counseling self-efficacy literature. Counseling Psychologist., 26(2), 179-218.
Law, K. S., Wong, C., ve Song, L. J. (2004). The construct and criterion validity of emotional intelligence and its potential utility for management studies. Journal of Applied Psychology, 89, 783-496.
Mayer, J. (2001). Emotional Intelligence and Giftedness. Roeper Review, 23(3), 131-137.
Orel, F. D., ve Yavuz, M. C. (2003). Rekreasyonel Turizmde Müşteri Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cusosbil/article/viewFile/5000000965/5000001656, 61-76.
Özgün, M. S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının kişilik özellikleri ile mesleki yetkinlik beklentileri arasndaki ilişkinin incelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 8 5, 2018 tari-hinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp adresinden alındı
Planalp, S., ve Fitness, J. (1999). Thinking/Feeling About Social and Personal Relationship. Journal of Social and Personal Relationships, 16(6), 731-750.
Salovey, P., ve Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence: Imagination, Cognition and Personality. 6 22, 2018 tarihinde Yale Center for Emotional Intelligence: http://ei.yale.edu/publication/emotional-intelligence-5/ adresinden alındı
Schwarz, T. (2000, 05 31). How do you feel? 06 22, 2018 tarihinde Fast Company: https://www.fastcompany.com/40080/how-do-you-feel adresinden alındı
Ural, A. (2001). Yöneticilerde duygusal zekanın üç boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 209-219.
Yurdakavuştu, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinde duygusal zeka ve sosyal beceri düzeyleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 9 17, 2018 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı