Annelerin Yeterli Prenatal Bakım Alma Durumları ve Etkileyen Faktörler

Araştırma yeni doğum yapmış annelerin doğum öncesi dönemde yeterli bakım alma durumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Kesitsel olarak yapılan araştırma 20 Ekim 2014-30 Aralık 2014 tarihleri arasında, Kütahya Merkez'deki Aile Sağlığı Merkezleri'ne kayıtlı tabakalı rastgele örneklem ile seçilen 250 doğum yapmış anne ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında annelerin sosyo-demografik özelliklerini, yeterli prenatal bakım alma durumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçlayan sorulardan oluşan anket formu kullanılmıştır. Annelerin %72.4’ü yeterli doğum öncesi bakım almış iken; %27.6'sı almamıştır. Annelerin %63.8’i gerek görmediği için, %18.8’i ekonomik yetersizliklerden dolayı yeterli doğum öncesi bakım hizmeti almamıştır. Annelerin mesleği, öğrenim düzeyi, ilk gebelik yaşı, eşin öğrenim düzeyi, eşin mesleği, gebeliği önleyici yöntem kullanma durumu ve gebelik ile ilgili bilgi sahibi olma ile yeterli prenatal bakım alma durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Annelerin prenatal bakım alma durumlarının istenilen ve yeterli düzeyde olmadığı, bu konuda eşitsizliklerin yaşandığı görülmüştür. Bu nedenle prenatal bakım hizmetlerinin yeterli sunulması ve kalitesinin artırılmasında sağlık personelinin duyarlı olması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Anne, Prenatal, Prenatal bakım

Adequate Prenatal Care Status of Mothers and Affecting Factors

The research has been conducted to determine the adequate prenatal care status and the factors affecting the mothers who have recently given birth. A cross-sectional study has been conducted between October 20, 2014 and December 30, 2014 with a stratified random sample of 250 mothers that have given birth in Family Health Centers in Kütahya. A survey form consists of questions including socio-demographic characteristics, adequate prenatal care status of mothers and affecting factors have been used in the collection of data. While 72.4% of the mothers have received adequate prenatal care; 27.6% of mothers have not received it. 63.8% of the mothers have not received prenatal care services as they found it unnecessary, while 18.8% of the mothers have not received it because of financial incapability. A statistically significant difference has been found between adequate prenatal care status of mothers and, occupation, education level, first pregnancy age of mothers, education level, occupation, usage of contraceptive methods and knowledge about pregnancy of spouses. It has been observed that prenatal care status of the mothers is not at the desired level and adequate and that inequalities are experienced in this issue. For this reason, it is necessary for the healthcare personnel to be conscious in expanding the quality of prenatal care services and increasing the quality.

Keywords:

Mother, Prenatal, Prenatal Care,

PDF

___

Abeje, G., Azage, M. ve Setegn, T. (2014). Factors associated with institutional delivery service utilization among mothers in Bahir Dar City Administration, Amhara Region: A community based cross sectional study. Reproductive Health, 11(22), 1-7.
Adriana, N. (2014). Access to health service related to use of antenatal care facilities at the Kawangu Health Centre, East Sumba. Public Health and Preventive Medicine Archive, 2(2), 175-180.
Ajayi, I. O. ve Osakinle, D.C. (2013). Socio-demographic factors determining the adequacy of antenatal care among pregnant women visiting Ekiti State Primary Health Centers. Online J Health Al-lied Scs., 12(2), 1-6.
Bbaale, E. (2011). Factors influencing the utilisation of antenatal care content in Uganda. Australasian Medical Journal, 4(9), 516-526.
Berde A.S. ve Uner, S. (2016). Nijeryalı kadınların aldığı doğum öncesi bakımın yeterliliği ve bazı ilişkili faktörler. TAF Prev Med Bull, 15(3), 190-8. doi: 10.5455/pmb.1-1439556706
Beşer, E., Ergin, F. ve Sönmez, A. (2007). Aydın il merkezinde doğum öncesi bakım hizmetleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(2), 137-141.
Çatak, B., Aksan, A. D. ve Zincir, M., (2012a). karabük toplum sağlığı merkezi bölgesinde doğum öncesi bakım hizmetlerinin nicelik ve niteliği. TAF Prev Med Bull, 11(2), 153-162. doi:10.5455/pmb.20110725054246.
Çatak, B., İkiişik, H., Kartal, S. B., Öner, C., Uluç, H. H. ve Seğmen, Ö. (2012b). Evaluation of prenatal care in istanbul: a population based study. Perinatal Journal, 20(2), 126-134. doi:10.2399/prn.12.0203003.
Çatak, B., Sütlü, S., Kılınç, A. S. ve Badillioğlu, O. (2011). Burdur ilinde ikinci basamak sağlık kuruluşlarında verilen doğum öncesi bakımın değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 21(2), 15-23.
Dahal, R. K. (2013). Utilization of antenatal care services in rural area of Nepal. Intern Med Public Health, 5(2), 120-131.
Ergin, F., Aksu, H. ve Demiröz, H. (2010). Doğum öncesi ve doğum sonrası bakım hizmetlerinin nicelik ve niteliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(4), 1-9.
Ghaffar, A., Pongponich, S., Ghaffar, N. ve Mehmood, T. (2015). Factors associated with utilization of antenatal care services in balochistan province of Pakistan: An analysis of the multiple indi-cator cluster survey (MICS). Pak J Med Sci, 31(6), 1447-1451. doi:http://dx.doi.org/10.12669/pjms. 316.8181.
Gill, K. P. ve Devgun. P. (2013). Socio-demographic factors influencing antenatal care practices in urban slums of Amritsar City, Punjab, India. National Journal of Community Medicin, 4(4), 574-578.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, (2014). 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf(Erişim Tarihi: 12.12.2016).
Hagos, S., Shaweno, D., Assegid, M., Mekonnen, A., Afework, M. F. ve Ahmed, S. (2014). Utilization of institutional delivery service at wukro and butajera districts in the Northern and South Central Ethiopia. BMC Pregnancy and Childbirth, 14(178), 1-11.
Khanal, V., Cruz, J. L., Mishra, S. R., Karkee, R. ve Lee, A.H. (2015). Under-utilization of antenatal care services in Timor-Leste: Re-sults from demographic and health survey 2009-2010. BMC Pregnancy and Childbirth, 15(211), 1-7.4
Kılıç, M., (2014). Doğum öncesi bakım almayı etkileyen faktörlerin çoklu analizi. J Clin Anal Med, 5(6), 498-502.
Liang, Y. W., Chang, H. P., Lin, Y. H., Lin, L. Y. ve Chen, W. Y. (2014). Factors affecting adequate prenatal care and the prenatal care visits of immigrant women to Taiwan. J. Immigrant Minority Health, 16, 44-52. doi:10.1007/s10903-012-9734-z.
Neyaz, A., Sahu, P. C. ve Ahmed, M. S. (2015). Utilization of antenatal services in slum areas of Aligarh. International Journal of Repro-duction, Contraception, Obstetrics and Gynecology, 4(3), 678-82.
Nisar, N. ve White, F. (2003). Factors affecting utilization of antenatal care among reproductive age group women (15-49 years) in an Urban Squatter Settlement of Karachi. J Pak Med Assoc., 53(2), 1-15.
Omaç, M., Güneş, G., Karaoğlu, L. ve Pehlivan, E. (2009). Arapgir Devlet Hastanesine başvuran gebelerin doğum öncesi bakım hizmetlerinden yararlanma durumları ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi (Haziran 2004-2005). Fırat Tıp Dergisi, 14(2), 115-119.
Parineeta, M., Bedre, R. ve Solanki, H. (2014). A study of antenatal care service utilization&factors affecting them in rural Bidar, Karnataka. NJIRM, 5(1), 31-36.
Pirinçci, E., Polat, A., Kumru, S. ve Köroğlu, A. (2010). Bir üniversite hastanesinde doğum yapan kadınların doğum öncesi bakım alma durumu ve etkileyen faktörler. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 11(2), 1-7.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı (2014). Doğum öncesi bakım yönetim rehberi. Ankara. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/dogum-onubakim.pdf (Erişim Tarihi: 25.01.2018).
Sarfraz, M., Tariq, S., Hamid, S. ve Iqbal, N. (2015). Social and societal barriers in utilization of maternal health care services in Rural Punjab, Pakistan. J Ayub Med Coll Abbottabad, 27(4), 843-49.
Shahram, M, S., Hamajina, N. ve A. Reyer, J. (2015). Factors affecting maternal healthcare utilization in Afghanistan: Secondary anal-ysis of Afghanistan health survey 2012. Nagoya J. Med. Sci., 77, 595-607.
Shrivastava, S. R. ve Bobhate, P. S. (2013). Study to assess utilization of antenatal and intranatal services amongst women in an Urban Slum of Mumbai. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(2), 157-64. doi: 10.5455/pmb1-1341282326.
Simkhada, B., Teijlingen, E. R., Porter, M. ve Simkhada, P. (2008). Factors affecting the utilization of antenatal care in developing countries: Systematic review of the literatüre. Journal of Advanced Nursing, 61(3), 244-60. doi: 10.1111/j.1365-2648.2007.04532.x.
Sümbüloğlu, V. ve Sümbüloğlu, K. (2002). Sağlık bilimlerinde araştırma yöntemleri, 4. Baskı, Ankara: Hatipoğlu Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti.
Turan, T., Ceylan, S. S. ve Teyikçi, S. (2008). Annelerin düzenli prenatal bakım alma durumları ve etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(9), 157-72.
UNICEF, (2015). United Nations International Children's Emergency Fund. Antenatal care coverage: At least four visits, global databases. http://data.unicef.org/maternal-health/antenatal-care.html (Erişim Tarihi: 25.08.2017).
WHO, (2002). World Health Organization. Antenatal care randomized trial: Manual for the implementation of the new model, Geneva. http://whqlibdoc.who.int/hq/2001/WHO_RHR_01.30.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi: 15.01.2017).