Örgütsel Destek Algısının İşten Ayrılma Niyeti Etkisinde Personel Güçlendirmenin Aracı ve Düzenleyici Rolü:Tekstil Sektöründe Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması

Örgütsel destek algısı, yönetim ile çalışan arasındaki iletişime etki etmesi, yönetimin çalışana adil ve iyi davranışta bulunmasıyla iş sorumluluklarını yerine getiren çalışanın iş tatmini ve örgütsel bağlılığını arttırmaktadır. Bireylerin iş yerinde karar verme sürecine katılmasına ve düşüncelerini özgürce ifade edebilmesine katkı sağlayan personel güçlendirme algısı, düşük seviyede ortaya çıkmasıyla çalışanların örgütsel bağlılığı ile performansının azalmasına ve işten ayrılma niyetinin artmasına neden olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, çalışanların örgütsel destek algısının işten ayrılma niyeti etkisinde personel güçlendirmenin aracı ve düzenleyici etkisini ortaya koymaktır. Çalışmadaki veriler tekstil sektöründeki çalışanlara uygulanan anket verisinden elde edilmiştir. Çalışma kapsamında ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik analizleri gerçekleştirildikten sonra hipotezlerin doğruluğunu test etmek için yapısal eşitlik modeli analizi için Lisrel 8.7 yazılımı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular örgüt destek algısının personel güçlendirmeyi pozitif yönde etkilediği ve örgütsel destek algısının işten ayrılma niyeti etkisinde personel güçlendirmenin aracı etkiye sahip olduğu sonucunu ortaya koymuştur. Ayrıca düzenleyici etki analizinde personel güçlendirmenin yüksek, orta ve düşük düzeyleri için çalışanların örgütsel destek algıları arttıkça işten ayrılma niyetinde azalmanın gerçekleştiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Destek Algısı, Personel Güçlendirme, İşten Ayrılma Niyeti, Yapısal Eşitlik Modeli

Examining Medaiting and Moderating Role of Personnel Empowerment in the Effect of the Per-ceived Organizational Support on intention to leave work: Structural Equation Model Application in Textile Sector

Perceived organizational support increases the job satisfaction and organizational commitment of the employee who fulfills their job responsibilities with the management's fair and good behavior while affecting the communication between the management and employee. The perception of employee empowerment which contributes to enabling employees to participate in decision-making processes and express themselves freely in the work place may decrease the organizational commitment and performance of employees and increase the intention to quit if it occurs in low level. This study aims to reveal the mediating and moderating role of employee empowerment in the effect of perceived organizational support on the intention to quit. The study data were obtained from the scales conducted with employees in the textile sector. After conducting the validity and reliability analyses of the scales within the scope of the study, Lisrel 8.7 software was used for the structural equality model to test the accuracy of hypotheses. The findings of the study revealed that perceived organizational support positively affected employee empowerment, and employee empowerment had an mediating role on the effect of perceived organizational support on the intention to quit. The study also found in the moderating analysis that the intention to quit decreased as perceived organizational support increased in the low, moderate and high levels of employee empowerment..

Keywords:

Perceived Organizational Support, Empowerment, Intention to Quit, Structural Equation Model,

PDF

___

Akgunduz, Y., ve Bardakoglu, O. (2017). The impacts of perceived organizational prestige and organization identification on turnover intention: The mediating effect of psychological empowerment. Current Issues in Tourism, 20(14), 1510-1526.
Akkoç, İ., Çalışkan, A., ve Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 105-135.
Aksu, G., Eser, M. T., ve Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Arı, G. S., Bal, H., ve Bal, E. Ç.(2010). İşe bağlılığın tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisindeki aracılık etkisi: Yatırım uzmanları üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 143-166.
Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173-1182.
Bayarçelik, E. B., ve Fındıklı, M. (2017). İş tatminin, örgütsel adaletin işten ayrılma niyeti ilişkisindeki aracılık rolü. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 16-31.
Bayarçelik, E.B. (2020). Etik liderliğin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde algılanan örgütsel adaletin aracılık rolü. Turkish Studies - Social, 15(2), 31- 50.
Beğenirbaş, M., ve Çalışkan, A. (2014). Duygusal emeğin iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisinde kişilerarası çarpıklığın aracılık rolü. Business and Economics Research Journal, 5(2), 109-127.
Beğenirbaş, M., ve Çalışkan, A. (2014). Duygusal emeğin iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisinde kişilerarası çarpıklığın aracılık rolü. Business and Economics Research Journal, 5(2), 109-127.
Bhatnagar, J. (2012). Management of innovation: Role of psychological empowerment, work engagement and turnover intention in the Indian context. The International Journal of Human Resource Management, 23(5), 928-951.
Brymer, R. A. (1991). Employee empowerment: A guest-driven leadership strategy. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 32(1), 58-68.
Cammann, C. (1983). Assessing the attitudes and perceptions of organizational members. Assessing organizational change: A guide to methods, measures, and practices, 71-138.
Candan, H., Canbolat, M., e Öksüz, Y. (2016). Personel güçlendirmenin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: bir kamu kurumunda araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 255- 266.
Conger, J. A., ve Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of Management Review, 13, 471-482.
Çavuş, D. M. F. (2008). Personel güçlendirme: imalat sanayi işletmelerinde bir araştirma. Journal of Yaşar University, 3(10), 1287-1300.
Çokluk, Ö. Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş., (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Birinci Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
DeConinck, J., DeConinck, M. B., ve Lockwood, F. (2015). Influence of job fit, perceived support, and organizational identification in the sales force: An analysis of antecedents and outcomes. Archives of Business Research, 3(5). 51-60.
DeConinck, J., ve DeConinck, M. B. (2017). The relationship between servant leadership, perceived organizational support, performance, and turnover among business to business salespeople. Archives of Business Research, 5(10).57-71.
Demircan Ç. N., ve Yildiz, S. (2009). Örgütsel adaletin is tatmini üzerindeki etkisi:" Algilanan örgütsel destek" bir ara değişken mi?. Electronic Journal of Social Sciences, 8(28), 68-90.
Demirer, M. C. (2017). Örgütlerde destek algılarının çalışanın duygularını ifade etmesi üzerine etkisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1043-1060.
Duarte, A. P., Gomes, D., ve Neves, J. (2015). Satisfaction with human resource management practices and turnover intention in a five-star hotel: The mediating role of perceived organizational support. Satisfaction with human resource management practices and turnover intention in a five-star hotel: the mediating role of perceived organizational support, A Multidisciplinary E-journal, 25, 103-123.
Eisenberger, R., Armeli, S., Rexwinkel, B., Lynch, P. D., ve Rhoades, L. (2001). Reciprocation of perceived organizational support. Journal of applied psychology, 86(1), 42-51.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., ve Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied psychology, 71(3), 500-507.
Erdoğan, İ. (1996). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul:İşletme Fakültesi Yayını.
Eskibina, Y. (2019). Personel güçlendirmenin iş tatminine etkisi: Yardımcı yargı personeli üzerine bir araştırma. Electronic Journal of Social Sciences, 18(72).1609-1618.
Farzaneh, J., Farashah, A. D., ve Kazemi, M. (2014). The impact of person-job fit and person-organization fit on OCB. Personnel Review, 43(5), 672-691.
Filipova, A. A. (2011). Relationships among ethical climates, perceived organizational support, and intent-to-leave for licensed nurses in skilled nursing facilities. Journal of Applied Gerontology, 30(1), 44-66.
Foong-ming, T. (2008). Linking Career development practices to turnover intention: The mediator of perceived organizational support. Journal of Business and Public Affairs, 2(1), 1-16.
Gagne, M., ve Deci, E. L. (2005). Self-determination theory and work motivation. Journal of Organizational behavior, 26(4), 331-362.
Gürbüz, G., Kumkale, İ., ve Oğuzhan, A. (2013, September). Bankacılık sektöründe personel güçlendirme uygulamalarının örgütsel bağlılığa etkisi: Trakya Bölgesi bankalarında araştırma. In International Conference On Eurasian Economies (Vol. 2, p. 791-800).
Gürbüz, S., ve Bekmezci, M. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının bilgi işçilerinin işten ayrılma niyetine etkisinde duygusal bağlılığın aracılık ve düzenleyicilik rolü. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(2), 189-213.
Hampton, D., ve Rayens, M. K. (2019). Impact of psychological empowerment on workplace bullying and intent to leave. JONA: The Journal of Nursing Administration, 49(4), 179-185.
Iqbal, S., ve Hashmi, M. S. (2015). Impact of perceived organizational support on employee retention with mediating role of psychological empowerment. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 9(1), 18-34.
İplik, E., İplik, F. N., ve Efeoğlu, İ. E. (2014). Çalişanlarin örgütsel destek algilarinin örgütsel vatandaşlik davranişi üzerindeki etkisinde örgütsel öz-deşleşmenin rolü. 1. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 12.
İplik, E., Tuğal, F. N., ve Efeoğlu, İ. E. (2014). Çalışanların örgütsel destek algılarının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmenin rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(12), 109–122.
İplik, E., Tuğal, F. N., ve Efeoğlu, İ. E. (2014). Çalışanların örgütsel destek algılarının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmenin rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(12), 109–122.
Kanbur, E. (2018). Havacılık sektöründe psikolojik güçlendirme, iş performansı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), 147-162.
Karavardar, G. (2017). Mavi yakalı çalışanlarda psikolojik personel güçlendirme ve iş tatmini arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik görgül bir araştırma. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 15-26.
Kaymaz, K., Eroğlu,U., ve Sayılar, Y. (2014). Effect of loneliness at work on the employees’ intention to leave. ISGUC the Journal of Industrial Relations and Human Resources, 16(1), 38-53.
Kim, S. Y., ve Fernandez, S. (2017). Employee empowerment and turnover intention in the US Federal Bureaucracy. The American Review Of Public Administration, 47(1), 4-22.
Kitapcı, H., Kaynak, R., ve Okten, S. (2013). Güçlendirmenin iş tatmini ve işten ayrilma niyetine etkisi: kamu ve özel sektörde mukayeseli bir araştırma. International Review of Economics and Management, 1(1), 49-73.
Knapp, J. R., Smith, B. R., ve Sprinkle, T. A. (2017). Is it the job or the support? examining structural and relational predictors of job satisfaction and turnover intention for nonprofit employees. Nonprofit And Voluntary Sector Quarterly, 46(3), 652-671.
Kumar, N. (2015). Role of perceived organizational support and justice on employee turnover intentions: Employee engagementas mediator. International Journal of Management and Applied, 1(3), 50-59.
Lim, Y. J., Osman, A., Abdul Manaf, A. H., ve Abdullah, S. M. (2016). Antecedents and outcome to quit: evidence from financial institution bank employees. Specialty Journal of Accounting and Economics, 2(1), 19, 29.
Liu, J., ve Liu, Y. H. (2016). Perceived organizational support and intention to remain: The mediating roles of career success and self-esteem. International journal of nursing practice, 22(2), 205-214.
Lyu, D., Ji, L., Zheng, Q., Yu, B., ve Fan, Y. (2019). Abusive supervision and turnover intention: Mediating effects of psychological empowerment of nurses. International Journal of Nursing Sciences, 6(2), 198-203.
Manzoor, F., Sadozai, K. N., ve Jan, D. (2016). Evaluating the role of human Resource management (HRM) practices on job performance: An application of employee empowerment as moderator. City University Research Journal, 6(2), 354-363.
Mete, M., Zincirkıran, M., Yalçınsoy, A., ve Pekcan, A. (2015). Personel güçlendirme, örgütsel bağlılık ve iş memnuniyeti ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi: Turizm sektöründe bir araştırma. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(12), 137-156.
Mobley, W. H. (1982). Some unanswered questions in turnover and withdrawal research. Academy of management review, 7(1), 111-116.
Naktiyok, A., ve Kızıl, S. (2018). Örgütsel destek ve özyeterlik algısının akademik erteleme davranışı üzerine etkisi: Araştırma görevlileri üzerinde bir inceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 267-285.
Onay, M., ve Kılcı, S. (2011). İş stresi ve tükenmişlik duygusunun işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Garsonlar ve aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
Polatcı, S. (2015). Örgütsel ve sosyal destek algılarının yaşam tatmini üzerindeki etkisi: İş ve evlilik tatmininin aracılık rolü. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 25-44.
Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., ve Boulian, P. V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of applied psychology, 59(5), 603-609.
Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: a review of the literature. Journal of applied psychology, 87(4), 698-714.
Saoula, O., ve Johari, H. (2016). The mediating effect of organizational citizenship behaviour on the relationship between perceived organizational support and turnover intention: a proposed framework. International Review of Management and Marketing, 6(7S), 345-354.
Singh, S. K., ve Singh, A. P. (2019). Interplay of organizational justice, psychological empowerment, organizational citizenship behavior, and job satisfaction in the context of circular economy. Management decision. Sociological Review, 25(2), 161-178.
Spreitzer, G., M., De Janasz, S. C. ve Quinn, R.E. (1999). Empowered to lead: The role of psychological empowerment in leadership. Journal of Organizational Behavior, 20(4), 511—526.
Spreitzer, G.M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Construct definition, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
Spreitzer, G.M., Kızılos, M. A. ve Nason, S.W. (1997). A dimensional analysis of the relationship between psychological empowerment and effectiveness, satisfaction, and strain. Journal of Management, 23(5), 679-704
Tanrıverdi, H., ve Kılıç, N. (2016). Algılanan örgütsel destek ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1(1), 1-18.
Taştan, S., İşçi, E., ve Arslan, B. (2014). Örgütsel destek algisinin işe yabancilaşma ve örgütsel bağliliğa etkisinin incelenmesi: İstanbul özel hastanelerinde bir çalişma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121-138.
Tett, R. P., ve Meyer, J. P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention, and turnover: path analyses based on meta-analytic findings. Personnel psychology, 46(2), 259-293.
Thomas, K. W., ve Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of management review, 15(4), 666-681.
Wayne, S. J., Shore, L. M., ve Liden, R. C. (1997). Perceived organizational support and leader-member exchange: A social exchange perspective. Academy of Management journal, 40(1), 82-111.
Yılmaz, H., ve Görmüş, A. Ş. (2012). Stratejik girişimciliğin, algılanan örgütsel destek ve örgütsel öğrenme üzerine etkilerinin araştırılması: Tekstil sektöründe ampirik bir çalışma. Journal of Yasar University, 7(26), 4483-4504.
Yılmaz, H., ve Karahan, A. (2015). Yüksek performanslı insan kaynakları yönetimi uygulamaları, psikolojik güçlendirme ve duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Tekstil sektöründe bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 607-637.
Yılmaz, Ö., ve Eroğluer, K. (2018). Turizm sektöründe personel güçlendirme ve güç mesafesinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Bir uygulama. Global Journal of Economics and Business Studies, 7(13), 65-81.
Yüksel, O., ve Adıgüzel, O. (2015). Kamu hastaneleri birliği kapsamında yer alan sağlık kurumlarında çalışanlar açısından personel güçlendirmenin iş tatmini ve iş motivasyonu üzerine etkilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Journal Of International Social Research, 8(39), 1019-1027.
Yürür, S. ve Ünlü, O. (2011). Duygusal emek, duygusal tükenme ve işten ayrılma niyeti ilişkisi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 13(2), 81-104.