Farklı Öğretim Kademelerindeki Öğrencilerin Deneme Türündeki Yazılı Anlatım Becerilerinin Değerlendirilmesi

Dil becerileri anlama (dinleme-okuma) ve anlatma (konuşma-yazma) olmak üzere dört temel dil becerisinden oluşmaktadır. Bu dil becerileri arasında yazma öğretimi en son ve en zor gelişen dil becerisidir. Bu çalışmada ortaokul, lise ve üniversite düzeyindeki öğrencilerin deneme türünde kaleme aldıkları kompozisyonları aracılığıyla yazılı anlatım becerilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma ortaokul, lise ve üniversite (lisans) öğrencilerinin yazma becerilerini detaylı bir biçimde ele alması, ortaya çıkan yapılar içerisinde nedensel bağlantı olduğu varsayılan olayları açıklaması bakımından kesitsel bir durum çalışmasıdır. Bu araştırmanın katılımcıları İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinin farklı programlarında öğrenim gören 80 öğretmen adayı ile Konya il merkezindeki bir devlet lisesinin 12. sınıfına devam eden 80 öğrenci ve Konya il merkezindeki bir devlet ortaokulunun 8. sınıfına devam eden 80 öğrenciden oluşmaktadır. Farklı öğretim düzeylerindeki öğrencilerin deneme türünde kaleme aldıkları kompozisyonlar bu araştırmanın veri kaynağını oluşturmuştur. Verilerin analizinde tematik içerik analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin oluşturdukları metinleri değerlendirmek için dış yapı (biçim), dil ve anlatım (üslup), yazım ve noktalama özellikleri ile ilgili ölçütler içeren “değerlendirme cetveli” kullanılmıştır. Analizler sonucunda metnin dış yapısı unsurlarından kağıt düzeni; düzgün, okunaklı ve işlek bir yazı kullanma; konunun mantıksal tutarlılık ve bütünlük içinde anlatılması; paragraflar arası geçiş sağlayabilme; yazıda verilmek istenen temel iletiyi, duyguyu, anafikri işleme; anafikri yardımcı fikirlerle destekleme; sonuç ifadesinin konuyu bağlayıcı ve etkileyici olması; kurallara uygun cümle kurma; kelimelerin yerinde ve doğru anlamda kullanılması; konuyu kendine özgü ifadelerle anlatabilme ölçütlerinde öğretim düzeylerine göre artan kademeli bir artış belirlenmiştir. Başlığı konuyla ilişkilendirme, cümlede gereksiz sözcük tekrarı yapılmaması, yazım kurallarına uyulması, noktalama işaretlerini doğru yerde kullanma ölçütlerinde öğretim düzeylerine göre dengeli bir artış olmadığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ilgili çalışmalarla karşılaştırılarak öğretime yönelik bazı çıkarımlarda bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Deneme yazma, yazılı anlatım, farklı öğretim kademeleri, içerik analizi

Evaluation of Written Expression Skills of Experi-ment Type of Students in Different Teaching Levels

Language skills consist of four basic language skills: understanding (listening-reading) and telling (speaking-writing). Among these language skills, teaching writing is the latest and most difficult developing language skill. The aim of this study is to evaluate the written expression skills of middle school, high school and university level students through essays written in the essay type. This research is a cross-sectional case study in which middle school, high school and university (undergraduate) students take a detailed account of their writing skill. The participants of this study were 80 teachers from different programs of the Faculty of education of a State University in the Central Anatolia region and 12 from a state High School in the central Konya province. 80 students attending class and 8 of a state secondary school in the city center of Konya. It consists of 80 students who attend its class. The essays written by students at different levels of education in the essay type formed the data source of this research. Thematic content analysis was used in the analysis of the data. In order to evaluate the texts the students created, an “evaluation chart” containing criteria related to external structure (form), language and expression (style), spelling and punctuation were used. As a result of the analysis, a gradual increase in criteria such as paper layout, using a smooth, legible and busy writing, explaining the subject with logical consistency and integrity, being able to pass between paragraphs, processing the basic message, feeling, anaphicry, supporting the subject with helpful ideas, making the result statement binding and expressive, making sentences according to the rules, using the words in a proper and correct sense was determined by different levels of teaching. It was determined that there was no balanced increase in the criteria such as associating the title with the subject, not repeating unnecessary words in the sentence, following the spelling rules, using punctuation marks in the right place. The findings were compared with the related studies and some inferences were made about teaching.

Keywords:

Essay writing, written expression, different levels of teaching, content analysis,

PDF

___

Arı, G. (2010). Altıncı ve yedinci sınıf öğrencilerinin yazdığı hikâye edici metinlerin değerlendirilmesi. TÜBAR, 27, 43-75.
Arıcı, A. F. (2008). Üniversite öğrencilerinin yazılı anlatım hataları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 209-220.
Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazili anlatim çalişmalarinin bazi yönlerden değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20.
Ayyıldız, M. ve Bozkurt, Ü. (2006). Edebiyat ve kompozisyon eğitiminde karşılaşılan sorunlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 45-52.
Bağcı, H. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatım yeterlilik düzeyleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 45-68.
Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Büyükikiz, K. K. (2007). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin söz dizimi ve anlatım bozukluğu açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Creswell, J. W. (2016).Nitel araştırma yöntemleri (3. bsk). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Demir, T. (2013). Yazma becerisine yönelik kazanımların ortaokulda gerçekleşme düzeyi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 45-56.
Derman, S. (2008). Dil bilgisi öğretiminde metinlerin seçimi üzerine bir araştırma (7. Sınıf). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Konya.
Derman S. (2010). Türkçe Öğretmen adaylarının yazılı anlatım becerilerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Kemal Akman MYO Tebliğ Günleri, 13-15 Mayıs 2010, Ereğli-Konya.
Eğilmez, N. İ., ve Berber, Z. T. (2017). Beşinci sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerileri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 164-187.
Ekinci Çelikpazu, E. (2006). Erzurum merkez ilçe ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Journal of International Social Research, 3(12).
Güneş, F.(2013). Yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
İnce V. (2006). İlköğretim 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış, Muğla.
Kan, M. ve Tiryaki, E. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının metin oluşturmadaki sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
Karadağ, Ö. ve Maden, S. (2014). Yazma eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. Güzel A., Karatay H.(Ed.), Türkçe Öğretimi El Kitabı, içinde (s.265- 301). Ankara: Pegem Akademi.
Karasar, N.(2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Karatay, H. (2010).Bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki.Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13).
MEB (2006a). İlköğretim Türkçe dersi, 6 ,7, 8. sınıflar öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
MEB (2006b). Dil ve anlatım dersi öğretim programı 9 ,10, 11, 12. sınıflar öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
MEB (2011a). Dil ve anlatım dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
MEB (2011b). Türk Edebiyatı dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
MEB. (2018a). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB.
MEB. (2018b). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı dersi öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
Mete, F. (2015). Türkçe öğretmenliği bölümünde yazma eğitimi dersi: Bilme ve uygulama karşılaştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 81-91.
Oktay E., (2019). Öğretim kademelerine göre öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Özbay, M. (1995). Ankara merkez ortaokullarındaki üçüncü sınıf öğrencilerin yazılı anlatım becerileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sever, S. (1995). Türkçe öğretiminde tam öğrenme. Ya-pa Yayınları.
Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
Yakıcı, A.,Yücel, M., Yelok, V., S. ve Doğan, M. (2011). Üniversiteler için Türkçe1 yazılı anlatım. Ankara: Gazi.