Okul Yöneticilerinin Mizah ve Disiplin Anlayışı

Mizah, tarih boyunca felsefe, edebiyat, psikoloji, sosyoloji, eğitim ve yönetim gibi farklı disiplinlerden birçok düşünür, yazar ve araştırmacının ilgisini çekmiş ve üzerinde son yıllarda araştırmaların yoğunlaştığı bir kavramdır. Sosyal bir olgu olan mizah sosyal ilişkilerin önemli bir öğesidir. Okul yöneticilerinin mizahı algılamalarında ve kullanabilmelerinde insanlara, olaylara ve özellikle problemlere karşı özgün bakabilmeleri, ilişkilerdeki ironi ve komediyi fark edebilmeleri oldukça önemlidir. Bununla birlikte öğretmenlerin eğitsel düzlemde mizahın kullanımına yönelik tutumlarının olumlu olması da önemlidir. Çünkü eğitsel yaşantıların yön bulmasında öğretmenlerin eğitsel kavramlara dönük tutumlarının oldukça büyük payı bulunmaktadır. Mizah ile ilgili yapılan çağdaş psikolojik araştırmaların hemen hemen hepsi, mizah duygusunun gerek psikolojik gerekse sağlık ve iyilik durumunu geliştiren olumlu ve istenir bir kişilik özelliği olduğu varsayımına dayanmaktadır. Araştırmacılar genellikle yüksek bir mizah duygusuna sahip insanların; iyimserlik, kendini kabul, özgüven ve özerklik gibi olumlu özellikler taşıdıklarını varsaymışlardır. Okul içi iletişimlerde okul yöneticisinin payı yadsınamaz bir gerçektir. Okul yöneticisi olumlu bir tavır sergilediği sürece öğretmen, öğrenci ve velilerin de eğitim-öğretime katılmaya istekli olmaları; dolayısıyla okula karşı olumlu bir tutum benimsemeleri beklenmektedir. Okul yöneticisi tarafından iletişimde mizahi bir yol izlenmesinin, zorlukları kolaylaştırmak, olumsuzlukları olumluya dönüştürmek için hep birlikte çalışma isteğine neden olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Okul, Sistem, Yönetim, Mizah, Disiplin

Humor and Discipline Perception of School Administrators

Humor is a concept that has attracted the attention of many thinkers, writers and researchers from different disciplines such as philosophy, literature, psychology, sociology, education and management throughout history and it has been intensively researched in recent years. Humor, a social phenomenon, is an important factor of social relations. It is very important for school administrators to be able to approach the people, the events and the particularly the problems originally in their humor perception and use, and to realize the ironies in relations and comedy. In addition to this, it is also important that teachers' attitudes towards use of humor on educational level are positive. This is because teachers’ attitudes towards educational concepts have a considerable share in determining educational experiences. Almost all of the contemporary psychological researches on humor are based on the assumption that sense of humor is a positive and desired personality trait which develops both state of psychology, health and well-being. Researchers have assumed that people who have a high sense of humor have positive features such as optimism, self-acceptance, self-confidence and autonomy. In inter-school communication, the school manager’s role is a stubborn fact. As long as the school manager has a positive attitude, teachers, students and parents are supposed to be willing to participate in education; therefore, they are expected to adopt a positive attitude towards school. It is thought that following a humorous way in communication by the school manager will lead to the desire to work together to ease the difficulties and to turn the negative things into positive.

Keywords:

School, System, Management, Humor,

PDF

___

Açıkalın, A. (1998). Toplumsal, kurumsal teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Akar, A. (2006). İlköğretim okullarında öğretmen algılarına göre yöneticilerin, yöneticilik becerilerinin örgüt iklimine katkısı (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Atçı, A. (2004). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf içi problem davranışlara yönelik müdahalelerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana

Balcioglu, S. ve Öngören, F. (1973). 50 yılın Türk mizah ve karikatürü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.

Barth, R. S. (1990). A personal vision of a good school. Phi Delta Kap-pan, 71, 512–516.

Berk, R. A. (2000). Does humor in course tests reduce anxiety and im-prove performance? College Teaching, 48(4), 151–158.

Berwald, J. P. (1992). Teaching French language and culture by means of humor. French Review, 66 (2), 189–200.

Chapman, A. J. and Foot, H. C. (Eds) (1996). Humor and laughter: theory, research, and applications (New Brunswick, NJ, Transaction).

Clouse, R. W. & Spurgeon, K. (1995). Corporate analysis of humor. Psychology: A Journal of Human Behavior, 32 (3–4), 1–24.

Çetin, M. (2009). Çalışanların mizah tarzlarının işe ilişkin duygusal iyilik algıları üzerine etkisi ve sosyal iklimin bu ilişki üzerindeki şartlı değişken rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Ün-iversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Erdoğan , İ. (2008). Eğitim ve Okul Yönetimi (7. Baskı). İstanbul : Alfa Yayınları.

Eryılmaz, E. (2006). Endüstri meslek lisesi okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerine sahip olma düzeyleri ( Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Kütahya.

Gardner, R. L. (2006). Humor in pedagogy: How ha-ha can lead to aha! College Teaching, 54 (1), 177-180.

Goleman, D., Boyatzis, R. and McKee, A. (2002). Primal leadership. Bos-ton, Massachusetts: Harvard Business Press.

Hoy, W. K., Tarter, C. J. ve Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park, CA, Sage.

Ivy, L. L. (2013). Using humor in classroom. Education Digest. 79(2), 54-57.

İnam, A. (bt). Mizah kaynağı olarak eğitim sorunlarına genel bir bakış. http://www.phil.metu.edu.tr/ahmetinam/mizahkaynagi.htm (Erişim tarihi: 19.11.2015)

Jeder, D. (2015). Implications of using humor in the classroom. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 828-833.

Kantos, Z. E. (2011). Örgüt metaforlarinda liderlik: Kavramsal bir çözümleme. Eğitim Bilimleri ve Araştırma Dergisi, 1(1):35-158.

Kaplan , F. (2008). Anadolu liselerinin etkili okul özelliklerini karşılama düzeyi (Ankara İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.

Karip, E. ve Köksal, K. (1999). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18, 193-207

Kehr, N., Molstad, S. ve Donahue, R. (1999). Using humor in the college classroom to enhance teaching effectiveness in dread course. College Student Journal, 33 (3), 400–406

Kırtay, O. (2012). Reklam iletilerinde mizah kullanımı: Öğeler, teknikler ve uygulama örnekleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.

Koonce, W. J. (1997). The relationship between principals’humor styles and school climate in elementary schools (Doctoral dissertation). Re-trieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9731494)

Küçükbayındır, Z. (2003). Mizah eğitiminin iş tatmini ve örgüt iklimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Lei, S. A. Cohen, J. L. ve Russler, K. M. (2010). Humor on learning in the college classroom: Evaluating benefits and drawbacks from instructors' perspectives. Journal of Instructional Psychology, 37(4), 326-331.

Marlowe, J. (1995). The good, the bad, and the bozos. Executive Educa-tor, 17(9), 24–26.

Martin, R. A. (1998). Approaches to the sense of humor: a historical review. In R. Willibald (Ed.), The sense of humor: explorations of personality characteristic. ss. 15–64. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.

Martin, R. A. (2001). Humor, laughter, and physical health: Methodo-logical issues and research findings. Psychological Bulletin, 127, 504-519.

Martin, R. A. (2007). The psychology of humor: An integrative approach. San Diego, CA: Elsevier Academic Press

Oral, G. (2004). Ergenlikte mizah ölçeği. Eğitim ve Bilim, 29(133), 20-27.

Oral , Ş. (2005). İlköğretim okullarının etkili okul kavramı açısından değerlendirilmesi: Batman ili örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Eğitim Anabilim Dalı, Diyarbakır.

Özdemir, A. (2002). Okul yöneticiliğinde mizahi yaklaşım. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (3), 49–61.

Özmen , F. Ve Y. Sönmez. (2007). Değişim sürecinde eğitim örgütlerinde değişim ajanlarının rolleri.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 17(2),177-198.

Peterson, K. D. ve Deal, T. E. (1998). How leaders influence the culture of schools. Educational Leadership, 56, 28–30.

Philbrick, K. T. (1989). The use of humor and effective leadership styles (Doc-toral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database.

Raskin, V. (1998). The sense of humor and the truth. In R. Willibald (Ed.), The sense of humor: explorations of personality characteristic. ss. 95–108. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.

Recepoğlu, E. (2008). Okul müdürlerinin mizah yeteneğinin öğretmenlerin iş doyumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 74-86.

Rizzo, B. J., Wanzer, M. B and Booth-Butterfield, M. (1999). Individual differences in managers‟ use of humor: Subordinate perceptions of managers‟ humor. Communication Research Reports, 16(4), 360–369.

Savaş, S. (2009). İlköğretim 7. sınıf Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.

Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-14.

Traş, Z., Arslan, Ç., Taş, A. M. (2011). Öğretmen adaylarInda mizah tarzları, problem çözme ve benlik saygısının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2):716-732.

Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayını.

Williams, R. A. ve Clouse, R. W. (1991). Humor as a management technique: Its impact on school culture and climate. Report No. EA 023 388 (Nashville, TN, Metropolitan NashvilleDavidson County Schools) (ERIC Document Reproduction Service No. ED 337 866).

Yerlikaya, E. E. (2003). Mizah tarzları ölçeğinin uyarlama çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.