Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Algıları İle Okul Kültürü Algıları Arasındaki İlişki

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile okul kültürü algıları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. İlişkisel tarama modelinde yapılan çalışmanın evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Ordu ili Fatsa ilçesinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 587 öğretmen, araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, “örgütsel sessizlik ölçeği” ve “okul kültürü ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yüzde, aritmetik ortalama, frekans, t-testi, ANOVA testi, Scheffe testi, basit ve çoklu regresyon teknikleri kullanılmış-tır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin okul kültürü algılarının ise destek, görev ve başarı alt boyutlarında ortalamanın üstü, bürokratik kültür alt boyutunda ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarında cinsiyet, yaş ve kıdem değişkenine göre anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Branş ve okulda çalışma süresi değişkenlerine göre öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Cinsiyet, yaş, branş, kıdem değişkenlerine göre öğretmenlerin okul kültürü algılarında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Okulda çalışma süresi değişkenine göre öğretmenlerin okul kültürü algılarında anlamlı farklılıklar görülmemiştir. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları ile destek ve başarı kültürü alt boyutları arasında negatif yönde; bürokratik ve görev kültürü alt boyutları ile de pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik değişkeninin, okul kültürünün destek, başarı ve bürokratik alt boyutlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır.

The Correlation between Organizational Silence and School Culture Perceptions of Teachers

The aim of this study is to reveal the relationship between teachers' perceptions of organizational silence and school culture. The universe of the study has conducted in the relational screening model consists of the teachers working in Fatsa district of Ordu in the 2017-2018 academic year. 587 teachers were determined by random sampling method has constituted the sample of the study. The data of the study has been collected by "organizational silence scale" and "school culture scale". Percentage, arithmetic mean, frequency, t-test, ANOVA test, Scheffe test, simple and multiple regression techniques have been used in the analysis of the data. According to the research findings, it has been determined that teachers' perceptions of organizational silence were at a moderate level. It has also been determined that teachers' perceptions of school culture are above average in the sub-dimensions of support, duty and success, and medium in the sub-dimension of bureaucratic culture. No significant differences have been found in teachers' perceptions of organizational silence according to the variables of gender, age and seniority. Significant differences have been observed in teachers' perceptions of organizational silence according to the variables of branch and school working time. Significant differences were observed in teachers' perceptions of school culture according to gender, age, branch, seniority variables.According to the variable of working time at school, there have been no significant differences in teachers' perceptions of school culture. It has been determined that there is a negative relationship between teachers’ perceptions of organizational silence and the sub-dimensions of support and success culture also there is a positive significant relationship between bureaucratic and duty culture sub-dimensions. It has been observed that teachers' organizational silence variable is a significant predictor of the support, success and bureaucratic sub-dimensions of school culture.

___

  • Afşar, L. (2013). Örgütsel sessizlik ve örgütsel güven ilişkisi: Konuya ilişkin bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
  • Aydın, F. (2016). Ortaokul yöneticilerinin kullandıkları örgütsel güç türleri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Denizli.
  • Balcı, A. (2001). Etkili okul ve okul geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Barçın, N. (2012). İşletmelerde örgütsel sessizliğin örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Adana.
  • Bayat, B. (2002). Örgütlerde güdülenme yetersizlikleri ve geri çekilme-kaçınma davranışlarını açıklamakta kullanılabilecek bir model: Öğrenilmiş çaresizlik. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4(3), 1-14.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde sessiz kalınan konular, sessizliğin nedenleri ve algılanan sonuçları üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 117-134.
  • Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Daşcı, E. (2014). İlköğretim kurumu yöneticilerinin liderlik tarzları ile öğretmenlerin yaşadıkları (mobbing) ve örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
  • Doğan, S. (2017). Okul kültürü ve iklimi. (Ed: C. T. Uğurlu), Okul Yönetimi (s.91-119). İstanbul: Anı Yayıncılık.
  • Dolunay, S. K. (2007). Okul kültürü ve Türkçe öğretimi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 9-22.
  • Dönmez, E. (2016). Örgütsel sosyalleşme ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Denizli.
  • Erdem, R. ve Kocabaş, İ. (2005). Eğitim denetçilerinin kültürel değerleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 199-207.
  • Erdoğan, İ. (2000). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Eroğlu, A. H., Adıgüzel, O. ve Öztürk, U. C. (2011). Sessizlik girdabı ve bağlılık ikilemi: İşgören sessizliği ile örgütsel bağlılık ilişkisi ve bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 97-124.
  • Eroğlu, F. (2011). Davranış bilimleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Hoy, W. and Miskel, C. (2010). Eğitim yönetimi. (S. Turan, Çev.) İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Işık, A. N. (2006). Örgüt kültürünün bazı değişkenlere göre analizi (Eğitim fakültesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
  • Işık, H. (2017). Ortaokullarda okul kültürünün incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 35, 61-71.
  • Kahveci, G. (2010). İlköğretim okullarında örgütsel sessizlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
  • Kahveci, G. ve Demirtaş, L. (2013a). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 50-64.
  • Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013b). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 167-182.
  • Karasar, N. (1991). Bilimsel araştırma yöntemi (4. b.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kaya, Ö. Y. (2015). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi (Balıkesir ili Merkez ilçe örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Balıkesir.
  • Kolay, A. (2012). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
  • Nartgün, Ş. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
  • Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice, 18(4), 599-620.
  • Perlow, L. and Williams, S. (2011). Sessizlik şirketinizi öldürüyor mu? Etkin iletişim (İ. Gülfidan, (2014), Çev., s.123-140). İstanbul: MESS Yayınları.
  • Pinder, C. C. and Harlos, K. P. (2001). Employee silence. Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369.
  • Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
  • Şişman, M. ve Turan, S. (2005). Eğitim ve okul yönetimi. (Ed: Y. Özden), Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı (s.99-146). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Tanrıöğen, Z. M., Baştürk, R. ve Başer, M. (2014). İlköğretim okullarında cinsiyet ve örgütsel rollere göre örgüt kültürü algısı. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 170-180.
  • Taşkıran, E. (2011). Liderlik ve örgütsel sessizlik arasındaki etkileşim. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Terzi, A. R. (2000). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Terzi, A. R. (2005). İlköğretim okullarında örgüt kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,43, 423-442.
  • Yangın, D. (2015). Etkileşim adaleti ve yöneticiye güven ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Samsun.
  • Yenel, K. (2016). İlkokul yöneticilerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik biçimleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık ve örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
  • Yurttakal, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin okullarını örgüt kültürü açısından algılamaları (Şırnak ili İdil ilçesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Denizli.
  • Yüksel, R. F. (2014, Aralık). Okul çalışanlarının örgütsel bağlılık ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.