‘’Çocuktan Al Haberi’’ Yarışma Programında Yetişkin Bakışının Ürettiği Çocuk Temsilleri ve Yetişkincilik

Toplumsal algıda çok yaygın bir ‘doğal’ çocuk imgesi bulunmaktadır. Bu imge yetişkin ve çocuk arasında bir ayrım yaparak hiyerarşik bir güç ilişkisi tahsis eden yetişkin bakışına dayanmaktadır. Yetişkin bakışı çocuğu, onda görmeyi arzuladığı bir takım şablonlara uymaya zorlayarak keyif verici performanslara indirger. Yetişkincilik olarak tanımlanan bu güç ilişkisinde yetişkinler çocuğun zayıflığını, güvenini, romantizmini ve idealleştirmelerini kötüye kullanarak çocukları denetler, kontrol eder ve yönlendirirler. ‘’Çocuktan Al Haberi’’ yarışma programı da bu tür bir bakış açısını hem programın görsel yapısı hem de çocuklar üzerine kurulan söylemler üzerinden yeniden-üretir. Çocukları bağımsız bireyler, benzersiz kendilikler olarak görmek yerine, gelişimsel açıdan gösterdikleri sembolik dışavurumlar önceden hazırlanmış senaryolarla keyif verici performanslara dönüştürülür ve yeni bir tür hakimiyet tahsis edilir. Bu sebeple çalışmada eleştirel söylem analizi ve göstergebilimsel çözümleme, betimsel bir analizin parçası olacak biçimde sentezlenmiştir. Programda çocuklar tipik olarak sevimli ve bilmiş temsiller yoluyla, daha çok seyirlik canlılar olarak sunulurlar. Çocuk imgeleri ile toplumda yaygın ideolojiler arasında gizli bir ilişki vardır. Çocuklara karşı geliştirilen bakış açıları aynı zamanda yetişkin toplumun kendisine ‘kim’ olduğunu söyleme tarzlarını yansıtır.

Anahtar Kelimeler:

çocuk, temsil, yetişkin bakışı, medya, yetişkincilik

Representations of Children Produced by the Adult Gaze in the ‘’Çocuktan Al Haberi’’ Quiz Show and Adultism

We have a widespread image of ’natural’ children, which is now very natural to us. This image is based on the adult gaze that allocates a hierarchical power relationship by making a distinction between adult and child. The adult gaze degrades the child to pleasant performances by forcing him to follow a set of templates he wishes to see. In this power relationship, which is defined as adultism, adults inspect, control and manipulate children by abusing their weakness, confidence, romance and idealization. ‘’Çocuktan Al Haberi’’ quiz show reproduces this kind of point of view through both the visual structure and the discourses established on children. Instead of seeing children as independent individuals and unique, their developmental symbolic expressions are transformed into pleasurable performances with pre-prepared scenarios and a new kind of dominance is allocated. For this reason, critical discourse analysis and semiotic analysis were synthesized as part of a descriptive analysis. In the quiz show, children are mostly presented as living creatures through charming and smarty representations. There is a latent relationship between the images of children and dominant ideologies in society. The perspectives developed against children reflect the ways in which adult society tells themselves ‘who’ they are.

Keywords:

child, representation, adult gaze, media, adultism,

PDF

___

Alver, F. (2004). Neil Postman'ın çocukluğun yok oluş sürecinde iletişim teknolojisi eleştirisinin eleştirisi. İletişim Araştırmaları, 2(2), 129-141.
Ariès, P. (1962). Centuries of childhood. (R. BaldickTransl.), New York: Alfred A. Knopf
Aydın, D. (2009). Tinercilerin” bir korku nesnesi olarak temsili. Toplum ve Kuram, 2 (1), 43-52
Barthes, R. (2014). Çağdaş söylenler. (T. Yücel Çev.). İstanbul: Metis
Casey, B., Casey, N., Calvert, B., French, L. and Lewis, J. (2008). Television studies: The key concepts. New York and London: Routledge
Culpeper, J. (2005). Impoliteness and entertainment in the television quiz show: The weakest link. Journal of Politeness Research, 1, 35-72
Cunningham, H. (1996). The history of childhood. In (E. M. Lamb, C.P. Hwang, I.E. Siegel, Ed.), Images of Childhood. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers
Daşçı, S. (2008). Avrupa resminde çocuk imgesi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık
Drisko, J. W. ve Maschi, T. (2016). Content analysis. New York, Oxford: Oxford University Press
Durna, T. ve Kubilay, K. (2010). Basının şiddeti: Siyasal gösterilerde ‘’polise taş atan çocuklar’’ örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(3), 51-85.
Ercan, R. (2014). Anne babaların gözünde sahip olduğu çocuk imgeleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 30(1), 377-396.
Fiske, J. (1987). Television culture. London: Routledge.
Flasher, J. (1978). Adultism. Adolescence, 13(51), 517-523.
Foucault, M. (2015). Hapishanenin doğuşu. (M. A. Kılıçbay Çev.). İstanbul: İmge
Freud, S. (2002). Totem ve tabu. (K. S. SelÇev.). İstanbul: Sosyal Yayınlar
Freud, S. (2015). Cinsellik üzerine. (E. Kapkın Çev.). İstanbul: Payel Yayınları
Gauntlett, D. (2008). Media, gender and identity. London and New York: Routledge
Güven, S. (2014). Çocukların medyada temsili: İyi, kötü ve mağdur çocuk. Yayınlanmamış doktora tezi. Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Hall, S. (1997). Representations: Cultural representations and signifying practicies. London: Sage
Heywood, C. (2001). A history of childhood. Malden: Blackwell
Holland P. (2004). Picturing childhood. London, New York: I.B. Tauris
Howe, N.A. ve Yarbrough, W. (2014). Kidding around: The child in film and media. New York, London: Bloomsbury
Kağıtçıbaşı, Ç. (1981). Çocuğun değeri: Türkiye’de değerler ve doğurganlık. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi
Kalan, Ö.K. (2010). Reklamda çocuğun toplumsal cinsiyet teorisi bağlamında konumlandırılışı: ‘Kinder’ reklam filmleri üzerine bir inceleme. İletişim Fakültesi Dergisi, 38(1), 75-89
Kant, I. (2009). An answer to the question: What is enlightment?. (H.B. Nisbet Transl.). London: Penguin.
Kaşıkçı, D.N., Çağıltay, K., Karakuş, T., Kurşun, E. ve Ogan, C. (2014). Türkiye ve Avrupa’daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı. Eğitim ve Bilim, 39(171), 230-243
Kaziaj, E. (2016). “The adult gaze”: Exploring the representation of children in television news in Albania. Journal of Children and Media, 10(4), 426-442
Lacan, J. (2013). Psikanalizin dört temel kavramı. (N. Erdem Çev.). İstanbul: Metis
Lemish, D. (2015). Children and media: A global perspective. West Sussex: Wiley Blackwell
Livigston, S. (2016). Reframing media effects in terms of children’s rights in the digital age. Journal of Children and Media, 10(1), 4-12.
McGowan, T. (2012). Gerçek bakış. (Z. Özen Barkot Çev.). İstanbul: Say Yayınları
Mulvey, L. (2004). Visual pleasure and narrative cinema. In (L. Braudy, M. Cohen, Ed.) Film Theory & Criticism (7th ed.). New York, Oxford: Oxford University Press.
Oğuz, G. Y. (2000). Televizyon: Kaçınılmaz öğreticimiz: Televizyonun toplumsal iletişimdeki yeri. Kurgu, 17, 22-34
Onur, B. (2005). Türkiye’de çocukluğun tarihi: Çocukluğun sosyo-kültürel tarihine giriş. Ankara: İmge Kitabevi
Özmen, Ş.Y. (2012). Çocuğun adı yok: Televizyon haberlerinde çocuğun sunumu ve çocuk hakları bağlamında değerlendirilmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 34. 66-82
Öztan, G.G. (2011). Türkiye’de çocukluğun politik inşası. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Pembecioğlu, N. (2006). Türk ve dünya sinemasında çocuk imgesi. Ankara: Ebabil Yayınları
Piaget, J. (2000). The psychology of the child. New York: Basic Books.
Postman, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu. (K. İnal Çev.). Ankara: İmge Kitabevi
Rousseau, J.J. (2016). Emile ya da eğitim üzerine. (Y. Avunç Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları
Sander, Å. (1996). Images of child and childhood in religion. In (M. E. Lamb, , C.P. Hwang, I.E. Siegel, Ed.). Images of Childhood. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers
Slade, A. ve Wolf, D. P. (1999). Children at play: Clinical and developmental approaches meaning and representation. New York ve Oxford: Oxford University Press
Şirin, M.R. (2011). Çocuk hakları ve medya el kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları
Tutar, C. (2014). Yazılı basında çocuk haklarının temsili: Hürriyet, Cumhuriyet, Sabah ve Zaman gazeteleri üzerinde yapılan bir araştırma. Journal of Yasar University, 9(34), 5760-5786
Van Dijk, T. (2007). Discourse studies. London: Sage
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi
Özgenç, M. (2017, 7 Eylül). Efecanları koruma kurulu: Sömürülmelerine izin verilmeyecek, Hürriyet.
Bell, J. (1995). Understanding adultism. http://www.nuatc.org/articles/pdf/understanding_adultism.pdf
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27819
http://www.unesco.org/education/pdf/CHILD_E.PDF
http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf
http://www.wikizero.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvw4dvY3VrdGFuX0FsX0hhYmVyaQ