Bilişsel Davranışçı Temelli Psiko-Eğitim Programının Psikolojik Dayanıklılık ve Duygu Düzenleme Üzerindeki Etkisi

Bu araştırma, rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümünde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıklarını ve duygu düzenleme becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan bilişsel davranışçı temelli psiko-eğitim programı uygulamak ve bu programın etkililiğini sınamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, İstanbul’daki farklı üniversitelerde üçüncü ve dördüncü sınıfta öğrenim gören, 11’i deney grubu, 11’i kontrol grubu olmak üzere toplam 22 üniversite öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada Friborg ve diğerleri (2003) tarafından geliştirilen, Basım ve Çetin (2011) tarafından Türkçe’ye uyarlanan“Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği” ve Garnefski, Kraaij ve Spinhoven (2002) tarafından geliştirilen, Onat ve Otrar (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği” veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Bilişsel davranışçı temelli geliştirilen psiko-eğitim programı 8 hafta boyunca deney grubuna uygulanmış ve programın etkililiği de sınanmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir müdahale yapılmamıştır. Bilişsel davranışçı temelli psikoeğitim programının uygulandığı 8 hafta sonunda deney grubunda psikolojik dayanıklılık ve bilişsel duygu düzenleme ölçeklerinin bazı alt boyutlarında artış gözlemlenmiş ve programın etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik dayanıklılık, Duygu düzenleme, Psiko-Eğitim programı, Bilişsel davranışçı yaklaşım

The Effect of Cognitive Behavioral Based Psycho- Education Program on Psychological Resilience and Emotion Regulation

In this study, it was aimed to apply a cognitive behavioral-based psycho-education program prepared to improve the psychological resilience and emotion regulation skills of university students studying in the guidance and psychological counseling department. It was also aimed to test the effectiveness of this program. The study was conducted on a total of 22 students, 11 of whom are experimental groups and 11 of which are control groups, studying in the third and fourth grades at different universities in Istanbul. In the study “The Resilience Scale for Adults” developed by Friborg et al. (2003) and adapted to Turkish by Basım and Çetin (2011) and “Cognitive Emotion Regulation Questionnaire” developed by Garnefski, Kraaij and Spinhoven (2002) and adapted to Turkish Onat and Otrar (2010) were used as data collection tools. Cognitive behavioral based psycho-education program was applied to the experimental group for 8 weeks and the effectiveness of the program was tested. No intervention was made to the control group. At the end of 8 weeks of cognitive behavioral-based psychoeducation program, some sub-dimensions of psychological resilience and cognitive emotion regulation scales were increased in the experimental group and the program was found to be effective.

Keywords:

Psychological resilience, Emotion regulation, Psycho-education program, Cognitive behavioral approach,

PDF

___

Basım, H. N., ve Çetin, F. (2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği’nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-114.
Bonanno, G. A. (2004). Loss, trauma, human resilience. American Psychologist, 59(1), 20-28.
Brown, N. W. (2018). Psychoeducational groups: Process and practice. (4th ed.) New York, NY: Routledge.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni Spss uygulamaları ve yorum. (17. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
Chessor, D. (2007). Developing student well-being and resilience using a group process. Educational and Child Psychology, 25(2), 82-90.
Cicchetti, D., Ganiban, J., ve Barnett, D. (1991). Contributions from the study of high-risk popuations to understanding the development of emotion regulation. In J. Garber, & K. A. Dodge (Eds.). The development of emotion regulation and dysregulation (pp. 15-49). New York, NY: Cambridge University Press.
DeLucia-Waack, J.L. (2006). Leading psychoeducational groups forchildren and adolescents. United Kingdom: Sage Publications.
Erden, S (2017). Enhancing hope, resilience, emotional and interpersonal skills in counsellor trainees: A controlled trial. New Trends and Issues Proceedings on Humanities and Social Sciences. 4(6), 51-59.
Erden, S. (2016). Interaction anxiety and positive-negative affects as the predictors of emotions management skills in emerging adulthood. Journal of Current Researches on Health Sector, 6(1), 63-72.
Erden, S. (2015). Awareness: The effect of group counseling on awareness and acceptance of self and others. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 174, 1465-1473
Fredrickson, B. (2001). The role of positive emotions in positive psychology. American Psychologist, 56, 218-226.
Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J. H., ve ark. (2003). A New rating scale for adult resilience: What are the central protective resources behind healthy adjustment? International Journal of Methods in Psychiatric Research, 12, 65-76.
Garnefski, N., Kraaij, V., ve Spinhoven, P. (2002). CERQ: Manual for the use of the cognitive emotion regulation questionnaire, DATEC. Leiden University: The Netherlands.
Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
Glantz, M. D. ve Sloboda, Z. (1999). Analysis and Reconceptualization of Resilience. (M. D. Glantz ve J. L. Johnson Eds), Resilience and Development: Positive Life Adaptations içinde (s.109-126). New York: Kluwer Academic Publishers.
Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review, Review of General Psychology, 2(3), 271-299.
Güçray, S.S., Çekici, F. ve Çolakkadıoğlu, O. (2009). Psiko-eğitim gruplarının yapılandırılması ve genel ilkeleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 134-153.
Horn, A. B., Pössel, P. ve Hautzinger, M. (2011). Promoting adaptive emotion regulation and coping in adolescence: A school-based programme. Journal of Health Psychology, 16(2), 258–273.
Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 129-138.
Karaırmak, Ö. ve Siviş-Çetinkaya, R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30-43.
Karasar, N., (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Masten, A.S. (2001). Ordinary magic: Resiliance processess in development. American Psychologist, 56(3), 227-238.
Masten, A. S., Best, K. M., ve Garmezy, N. (1990). Resilience and development: Contributions from the study of children who overcome adversity. Development and Psychopathology, 2(04), 425- 444.
Moyal, N., Henik, A., ve Anholt, G. E. (2014). Cognitive strategies to regulate emotions: Current evidence and future directions, Frontiers in Psychology, 4, 1-4. doi: 10.3389/fpsyg.2013.01019
Norman, E. (2000). Introduction: The strengths perspective and resiliency enhancement a natural partnership. E. Norman (Ed.), Resiliency Enhancement Putting the Strengths Perspective Into Social Work Practice içinde (s. 1-16). New York: Columbia University Press.
Soloshenko, A. (2017). Cognitive approach to emotion management. (P. Busch, J. Mathieson et al. Eds.). The IV International Congress on Social Sciences and Humanities içinde (s. 174-179).
Türkçapar, M. H. (2017). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulama. (10. Baskı) Ankara: HYB Yayıncılık.
Türkçapar, M. H., Sungur, M. ve Sargın, E. (2015). Bilişsel davranışçı terapiler. (E. Köroğlu ve H. TürkçaparEd.) Psikoterapi yöntemleri kitabı içinde (s. 77-144 ). Ankara: HYB Yayıncılık.
Onat, O. ve Otrar, M. (2010). Bilişsel duygu düzenleme ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31, 123-143.
Ong, A. D., Bergeman, C. S., Bisconti, T. L., ve Wallace, K. A. (2006). Psychological resilience,positive emotions, and successful adaptation to stres in later life. Journal of Personality and Social Psychology, 91(4), 730-749.