Ergenlerde Çatışma Çözme ve Anne Baba Tutumlarının İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, ergenlerde çatışma çözümü ile anne baba tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu Konya'da dört farklı lisede rastgele örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Katılımcıların 280'i (% 52.2) kız öğrenci ve 256'sı (% 47.8) erkektir. İlgili verilerin toplanması için Çatışma Çözme Davranış Ölçeği ve Ebeveyn Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 16.00 paket programı kullanılarak analiz edildi. İstatistiksel analizler Pearson Moments Product Korelasyon yöntemi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi Teknikleri kullanılarak yapıldı. Araştırma bulguları, demokratik anne baba tutumları ile çatışma çözme davranışının saldırganlık alt ölçeği arasında negatif bir istatistiksel ilişki olduğunu gösterirken, koruyucu ve otoriter anne baba tutumları ile saldırganlık arasında pozitif bir ilişki kurulduğunu göstermektedir. Ayrıca, demokratik anne baba tutumları ile çatışma çözme davranışının problem çözme alt boyutu arasında olumlu bir ilişki ortaya çıkmıştır. Otoriter anne baba tutumları ile çatışma çözmenin problem çözme alt boyutu arasında olumsuz bir ilişki ortaya çıkmıştır. Sonuçlar anne baba tutumlarının, ergenlerin çatışma çözme davranışını yordadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çatışma Çözme, Anne Baba Tutumları, Ergenler

Examination of Conflict Resolution in Adolescents in Terms of Parent Attitudes

The purpose of this study is to analyze the relationship between conflict resolution and parental attitudes among adolescents. The research was carried out by using relational scanning model a sub-genre of general scanning model. The study group was selected using random sampling method in four different high schools, in Konya. 280 (%52.2) of the participants are female students and 256 (%47.8) male. Conflict Resolution Behavior Scale and Parent Attitude Inventory are used to collect the relevant data. Data obtained was analyzed using SPSS 16.00 package program. Statistical analyses were conducted using Pearson Moments Product Correlation and Multiple Linear Regression Analysis Techniques were used. Research findings indicate that whereas there is a negative statistical relation between democratic parental attitudes and aggressiveness subscale of conflict resolution inventory, a positive relationship was established between protective and authoritarian parental attitudes and aggressiveness. Moreover, a positive relationship emerged between democratic parental attitudes and problem solving subscale of conflict resolution inventory. A negative relationship emerged between authoritarian parental attitudes and problem solving subscale of conflict resolution inventory. The results showed that parental attitudes predict conflict resolution behavior of adolescents.

Keywords:

Conflict Resolution, Parent Attitudes, Adolescents,

PDF

___

Aslan, Ş. (2008). Bireylerarası çatışma çözümleme yöntemlerinin algılanan stres düzeyiyle ilişkilerinin araştırılması. KMU İİBF Dergisi, 10(15), 303-323.
Basım, H. N., Çetin, F., & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-37.
Basım, H.N., Çetin, F. & Medyan, C.H. (2009). Kşilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarında Kontrol Odağının Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 57-69.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Dede, F. (2015). Lise öğrencilerinin çatışma çözme yaklaşımlarının bağlanma stilleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Deutsch, M. (1993). Constructive Conflict Resolution: Principles, Training and Research. Journal of Social Issues, 50 (1), 13-14.
Glasser, W. (1990). The quality school. New York: Hearper & Row Publication.
Gülay, H. (2011). “Anasınıfına Devam Eden 5-6 Yaş Çocuklarının Okula Uyumlarının Sosyal Beceriler Açısından İncelenmesi”. NWSA- E Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 139-146.
Hisli Şahin, N., Basim, H. N. & Çetin, F. (2009). Kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarında kendilik algısı ve kontrol odağı. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(2), 57-69.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya A, Bozaslan H, Genç G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 208-225.
Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
Koruklu, N. (1998). Arabuluculuk eğitiminin ilköğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi. Unpublished Master Thesis, Ankara Üniversitesi: Ankara.
Kuzgun, Y. & Eldeleklioğlu J. (2005). Anne-baba tutumları ölçeği. Editör: Yıldız Kuzgun ve Feride Bacanlı: Pdr'de Kullanılan Ölçekler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Öğülmüş, S. (2004). Ben sorun çözebilirim: Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi (2. baskı). Ankara: Babil Yayıncılık.
Özen, D. (2009). Ergenlerde anneden algılanan kabul/ilgi ile benlik-algısı arasındaki ilişki: babadan algılanan kabul/ilginin aracı rolü. Türk Psikoloji Yazıları, 12 (24), 28-38.
Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Unpublished Master Thesis, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Sezer,A. Kolaç, N. Erol S. (2013). Bir İlköğretim Okulu 4, 5, ve 6. Sınıf Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Anne Baba Tutumları ve Bazı Değişkenler İle İlişkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4), 184-190.
Smetana, J., & Villalobos, M. (2009). Social cognitive development in adolescence. Handbook of adolescent psychology (3rd ed., Vol. 1, pp. 187–228. New York: Wiley.
Smith, C., Perou, R., ve Lesesne (2002). Parent education. In M. H. Bomstein (Ed.), Handbook of Parenting. Social conditional and applied parenting. Lawrence Erlbaum Associates. Publishers.
Starling, N. A. (2001). A narrative inquiry of conflict resolution programs in a South Georgia county's schools. (Unpublished Doctoral Thesis). Georgia Southern University, Georgia.
Steinberg, L., & Morris, A. (2001). Adolescent development. Annual Review Of Psychology, 52, 83-110.
Sürücü, A., & Ceylan, T. (2013). Yatılı ilköğretim bölge okulundaki öğrencilerin kişilik özelliklerinin çatışma çözme davranışlarını yordama gücü. Electronic Turkish Studies, 8(6), 687-695.
Şahin. E. (2015). Ergenlik dönemindeki bireylerde saldırganlık davranışı ve algılanan anne baba tutumları arasındaki ilişkiye benlik saygısı düzeylerinin etkisi. Unpublished Master Thesis, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Tuzcuoğlu & Erdoğan (2014) Ortaokula devam eden 11 – 12 yaş grubu çocukların çatışma çözme davranışları ile annelerinin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 355-369.
Ventura, A. K., & Birch, L. L. (2008). Does parenting affect children’s eating and weight status? International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 5(15),1-12.
Yavuzer, Y., Karataş, Z. & Gündoğdu, R. (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 28(1), 428-440.