Determining the Precedence Order of the Factors Influencing Nurses’ Stress Level Using Multi Criteria Decision Making Techniques

Stres yönetimi çalışanlar ve kurumlar için önemli bir başarı faktörüdür. Bu çalışmanın amacı hemşirelerde stres faktörlerinin öncelik sırasının Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) tekniği kullanarak belirlenmesidir. Bu amaçla bir üniversite hastanesinin farklı bölümlerinde çalışan 32 hemşireden Saaty’nin 1-9 ölçeğini kullanarak iş yerinde stres yaratan faktörleri ikili karşılaştırmaları istenmiştir. Analitik Hiyerarşi Prosesi tekniği kullanılarak “Ölüm-ölüm süreci”, “Hekimlerle çatışma”, “Yetersiz Hazırlık”, “Destek Eksikliği”, “Diğer Hemşirelerle Çatışma”, “İş Yükü” ve “Uygulanan Tedavideki Belirsizlik” isimleri ile gösterilen 7 stres kategorisi ve bu ana faktörlere bağlı 34 alt faktörün önem dereceleri bulunmuştur. Bulgular “İş Yükü” (0,205) ve “Uygulanan Tedavideki Belirsizlik” (0,170) ana faktörlerinin en büyük öneme sahip olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda alt faktörler global ağırlıklarına göre sıralandığında ilk üç sırayı “Tıbben acil bir durumda hekimin orda olmaması” (0,0773), “Birimin ihtiyaçlarını karşılayacak kadar personelin olmaması, personel yetersizliği” (0,0573) ve “Yazışma-sekretarya gibi hemşirelikle ilgili olmayan çok fazla işle uğraşmak” (0,0507) alt faktörleri oluşturmaktadır. Bu çalışmanın sonuçlarından yararlanarak çalışmanın gerçekleştiği hastane yöneticileri konu ile ilgili önlemler alabilirler ve hemşirelerle ilgi li stres yönetim planları oluşturabilirler.

Anahtar Kelimeler:

Stres Faktörleri, Hemşire, Analitik Hiyerarşi Prosesi, Çok Kriterli Karar Verme.

Determining the Precedence Order of the Factors Influencing Nurses’ Stress Level Using Multi Criteria Decision Making Techniques

Stress management is crucial to the success of workers and organizations. The aim of this study is to determine significant level of nursing stress factor using Analytic Hierarchy Process. For this reason 32 nurses working different departments of one of the university hospital compared with pairwise comparison stress criteria for each criteria as analytic hierarchy process importance level scale. Using the Analytic Hierarchy Process (AHP), the importance of 7 categories of stress factors, namely “Death and Dying:”, “Conflict with Physicians”, “Inadequate Preparation”, “Lack of Support”, “Conflict With Other Nurses”, “Workload” and “Uncertainty Concerning Treatment”, totally 34 sub factors, are prioritized. The results show that “Workload” (0,205) and “Uncertainty Concerning Treatment” (0,170) are the most important main factors. Also “A physician not being present in a medical emergency” (0,0773), “Not enough staff to adequately cover the unit” (0,0573) and “Too many non-nursing tasks required, such as clerical work” (0,0507) are the most important sub factors. Based on the results of this research, hospital managers can take some precautions and create stress management plans for nurses.

Keywords:

Stress Factors, Nurse, Analytic Hierarchy Process, Multi Criteria Decision Making.,

PDF

___

AbuAlRub, R. F. (2004). Job stress, job performance, and social support among hospital nurses. Journal of Nursing Scholarship, 36 (1), 73-78.
Budak, G. ve Budak, G. (2004). İşletme yönetimi. İzmir: Hayat Yayıncılık.
Cheng, E. W. L. & Li, H. (2006). Job performance evaluation for construction companies: An analytic network process approach. Journal of Construction Engineering and Management, August, 827-835.
Dewe, P. (1993). Coping and the intensity of nursing stressors. Journal of Community & Applied Social Psychology, 3, 299-311.
Ebrinç, S., Açıkel, C., Başoğlu, C., Çetin, M. ve Çeliköz, B. (2002). Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 162168
Foxall, M. J., Zimmerman, L., Standley, R. & Captain, B. B. (1990). A comparison of frequency and sources of nursing job stress perceived by intensive care, hospice and medical-surgical nurses. Journal of Advanced Nursing, 15, 577-5
Gelsema, T. I., Van Der Doef, M., Maes, S., Janssen M., Akerboom S. & Verhoeven C. (2006). A longitudinal study of job stress in the nursing profession: causes and consequences. Journal of Nursing Management, 14, 289–299.
Garrosa E., Moreno-Jime´nez, B., Liang, Y. & Gonza´lez J. L. (2008). The relationship between socio-demographic variables, job stressors, burnout, and hardy personality in nurses: An exploratory study. International Journal of Nursing Studies, 45, 418–427.
Gray-Toft P. & Anderson J. G. (1981). The nursing stress scale; development of an instrument. Journal of Behavioral Assessment, 3, 11-23.
Ishizaka, A. & Nemery, P. (2013). Multi-criteria decision analysis: Methods and software. New Delhi: John Wiley & Sons, Ltd.
Lee, S., Kim, W., Kim Y. M. & Oh, K. J. (2012). Using AHP to determine intangible priority factors for technology transfer adoption. Expert Systems with Applications, 39, 6388-6395.
Lee, M., Holzemer, W. L. & Faucett J. (2007). Psychometric evaluation of the nursing stress scale (NSS) among Chinese nurses in Taiwan. Journal of Nursing Measurement, 15 (2).
Leveck, M. & Jones, C. (1996). The nursing practice environment, staff retention, and quality of care. Research in Nursing and Health, 19, 331-343.
Liberatore, M. J. & Nydick, R. L. (1997). Group decision making in higher education using the analytic hierarchy process. Research In Higher Education, 38 (5), 593-614.
McVicar, A. (2003). Workplace stress in nursing: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 44 (6), 633–642. Motowido, S. J., Packard, S. J. & Manning M. R. (1986). Occupational stress its causes and consequences for job performance. Journal of Applied Psychology, 7 (4), 618-629.
Payne, N. (2000). Occupational stressors and coping as determinants of burnout in female hospice nurses. Journal of Advanced Nursing, 33 (3), 396-405.
Saaty, T. L. (1990). How to make decision: The analytic hierarchy process. European Journal of Operational Research, 48, 9-26.
Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. Int. J. Services Sciences, 1 (1), 83-98.
Saaty, T. L. & Sağır, M. (2005). The encyclicon: A dictionary of decisions with dependence and feedback based on the analytic neywork process. Pittsburgh: RWS Publications.
Saaty, T. L. & Vargas, L. G. (2001). Models, methods, concepts & Applications of the analytic hierarchy process. International Series in Operations Research & Management Science, Kluwer Academic Publishers.
Stordeur S., D’Hoore W. & Vandenberghe C. (2001). Leadership, organisational stress and emotional exhaustion among hospital nursing staff”. Journal of Advanced Nursing, 35, 533–542.
Şahin A. (1999). Sağlık çalışanlarının psikolojik sağlığı ve etkileyen faktörler. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 80.
Thirumalaivasan, D., Karmegan, M. (2001). Aquifer vulnerability assesment using analitic hierarchy process and GIS for upper palar watershed. 22nd Asian Conference on Remote Sensing, Singapore, 1-6.
Tzeng, G. H. & Huang, J. J. (2011). Multi attribute decision making: Methods and applications. CRC Press.
Yoo, K. E. & Choi, Y. C. (2006). Analytic hierarchy process approach for identifying relative importance of factors to improve passenger security checks at airports. Journal of Air Transport Management, 12, 135–142.