TÜRKİYE’DE İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ ORANININ VE TÜRLERİNİN BELİRLENMESİ: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI, MEASURING THE OCCURRENCE AND TYPES OF WORKPLACE BULLYING IN TURKEY: A SCALE DEVELOPMENT STUDY
Özet:Bu araştırmanın amacı, Türk çalışma hayatındapsikolojik taciz oranını ve türlerini belirlemek içinkullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmekolarak belirlenmiştir. Araştırma Mart-Haziran 2009 tarihleriarasında, İstanbul’da hizmet sektöründe istihdam edilen 908katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olaraktarafımızdan hazırlanan soru formu kullanılmıştır. İstatistikselanalizde, açıklayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizindenyararlanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda 28maddeden oluşan dört faktörlü “İşyerinde Psikolojik TacizÖlçeği” (İPTÖ) geliştirilmiştir (KMO katsayısı = 0,950,Barlettt testi χ2(378) = 10523,337, P(sigma) = 0.000). Güvenirlikanalizi sonucu, ölçeğin yüksek bir iç tutarlılık katsayısınasahip olduğunu göstermiştir (α = 0,933). Katılımcıların%13,5’inin İPTÖ’ye göre işyerinde psikolojik taciz mağduruolduğu saptanmıştır. “Yukarıdan aşağıya doğru” ve “işeyönelik davranışların yöneltildiği” psikolojik taciz, en sıkkarşılaşılan türler arasında yer almıştır. Araştırma bulgularıİPTÖ’nün, bundan sonra gerçekleştirilecek ve Türk çalışmahayatında psikolojik taciz oranını ve türlerini belirlemeyihedefleyen çalışmalar için geçerli ve güvenilir bir ölçekolduğunu desteklemektedir.Abstract:The aim of the present study was to develop a validand reliable scale investigating the occurrence and types ofworkplace bullying in Turkey. The sample consisted of 908employees from the services sector in Istanbul and the datawere collected between March and June 2009 using aquestionnaire developed for this purpose. Reliability andexploratory factor analysis were used. Exploratory factoranalysis indicated that four factor scale comprising 28 itemsprovided the best fit to the data (χ2(378)=10523.337, KMO=0.95,p=0.000). Reliability analysis showed that the scale had highinternal consistency (Cronbach’s Alpha value=0,933). 13,5%of the participants were found to be the victims and ‘workrelated’and ‘downward’ workplace bullying were among themost frequently encountered types. Our findings reveal that“Workplace Bullying Scale - Turkey” is a valid and reliablescale for measuring workplace bullying and the findingssupport the use of the scale in future researches.