TRAFİK KAZASINA KARIŞAN SÜRÜCÜLERİ ÖNGÖREN DEĞİŞKENLERİN BELİRLENMESİ

Bu araştırmanın temel amacı, trafik kazasına neden olan değişkenlere bağlı olarak, kazaya karışan ve karışmayan sürücüleri diskriminant analizi ile öngörmeye çalışmaktır. Diskriminant modeline başlangıçta trafik kazasına karışmada etkisi olduğu düşünülen 24 değişken alınmıştır. Stepwise işlemi sonucunda modele giren beş değişkenin kazaya karışan ve karışmayan sürücüleri % 93.7 düzeyinde doğru öngördüğü belirlenmiştir. Araştırma sonucunda geliştirilen diskriminant analizi modeline göre, trajik kazasına karışan ve karışmayan sürücüleri ayırt edici değişkenler; sürücülerin trafik kazası yapma sıklığı, karışılan en son trafik kazası tarihi, trafik kazasından sonra sürüş biçiminde değişiklik yapma, son zamanlarda sürücülerin yapmış olduğu aktivitelerden zevk alma durumu ve sürücülerin günlük araç kullanım süresidir.

Anahtar Kelimeler:

Trafik Kazası, Diskriminant Analizi

PDF

___

[1] ÖZDİRİM, M., Trafik Mühendisliği, K.G.M., Ankara, 1994.
[2] ERDOĞAN, I.; TEKARSLAN, E., "Türkiye'de İstanbul Özel Oto Sürücüsünün Bir Profili", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 10, 1981, ss.145-164.
[3] İÇMELİ, C., "Trafik Kazalarında Şoförlerin Davranışlarını Etkileyen Psiko-Sosyal Faktörler", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 1995, ss.113-128.
[4] TANSEL, A., "Türkiye'de Trafik Kazalarının Bölgesel Dağılımı", ODTÜ Gelişme Dergisi, 20, 1983, ss.189-206.
[5] www.egm.gov.tr/daireler/trafikhizmetleri/11.02.2002
[6] EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (E.G.M.), Trafik İstatistik Yıllığı, Ankara, 2000.
[7] SÜMER, N.; ÖZKAN, T. "Sürücü Davranışları, Becerileri, Bazı Kişilik Özellikleri ve Psikolojik Belirtilerin Trafik Kazalarındaki Rolleri", Türk Psikoloji Dergisi, 17, 2002, ss.1-22.
[8] KALYONCUOĞLU, Ş.F., Türkiye’de Trafik Güvenliğinde Etken Sürücü Davranışlarının Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1999.
[9] McGUIRE, F.L., "Personality Factaors in Highway Accidents", Human Factors, 18, 1976, ss.433-442.
[10] FRENCH, DJ.; WEST, R.J.; ELANDER, J.; WILDING, M., "Decision-Making Style, Driving Style, Self-reported Ivolment Road Traffic Accidents", Ergonomics, 36, 1993, ss.627-644.
[11] TEKİNSAV, G.S., Sürücü Davranışının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2000.
[12] LOURENS, P.F.; VISSERS, J.A.M.; JESSURUN, M., "Annual Milage, Driving Violations, and Accidents İnvalvement in Relation to Drivers’ Sex, Age, and Level of Education", Acciedent Analysis& Prevention, 31, 1999, ss.593-597.
[13] DENİZ, B., EGO Otobüs Sürücülerinin Çalışma Koşullarının Ergonomik Yönden İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1997.
[14] ÖZDEMİR, C., Aydın İlinde Trafik Kazası Yapan Sürücülerin Sosyolojik Yönden Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1995.
[15] AKSAY, B., Ankara Şehirlerarası Terminal İşletmesinde Bulunan Acentalara Bağlı Otobüs Sürücülerin Karıştıkları Trafik Kazaları Konusunda Tutum ve Düşüncelerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1998.
[16] LEWİN, İ. "Driver Training: A Perceptual -Motor Skill Approach", Ergonomics, 25, 1982, ss.917-924.
[17] TÜZÜNER, D., Trafik Kazalarında Sürücülerin Rolü ve Karayoluyla Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığındaki Önemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1993.
[18] GREIBE, P., "Accident Prediction Models For Urban Roads", Acciedent Analysis&Prevention, 35, 2003, ss.273-285.
[19] AL-GHAMDI, A.S., "Using Logistics Regression to Estimate the Influence of Accident Factors on Accident Severity", Accident Analysis&Prevention, 34, 2002, ss.729-741.
[20] PAGE, Y., "A Statistical Model to Compare Road Mortality in OECD Countries", Acciedent Analysis&Prevention,33, 2001, ss.371-385.
[21] ONES, A.P.; JERGENSEN, S.H., "The Use of Multilevel Models for the Prediction of Road Accident Outcomes", Accident Analysis&Prevention, 35, 2003, ss.59-69.
[22] JHIJAR, M.; CARRILLO, C.; FLORES, M.; ANAYA, R.; LOPEZ, V., "Risk Factors in Highway Trafic Accidents: A Case Control Study", Acciedent Analysis&Prevention, 32, 2000, ss.703-709.
[23] McKNIGHT, A.J.; McKNlGHT, A.S., "Multivariate Analysis of Age-Related Driver Ability and Performance Dejicits", Acciedent Analysis&Prevention, 31, 1999. ss.445-454.
[24] ABDEL-ATY, M.; ABDELWAHAB, H., "Exploring the Relationship Between Alcohol and The Driver Characteristics in Motor Vehicle Accidents", Accident Analysis&Prevention, 32, 2000, ss.473-482.
[25] YÜKSEL, l., "Sürücü Davranışlarının Stres Oluşturucu Değişkenlere Bağlı Olarak Öngörülmesi", Erciyes Üniversitesi, iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (Yayında).
[26] GULIAN, E.; MA'ITHEWS, G.; GLENDON, A.I.; DAVIES, D.R.; DEBNEY, L.M., "Dimensions of Driver Stress", Ergonomics, 32, 1989, ss.585-602.
[27] HARTLEY, L.R.; EL HASSANI, l., "Stress, Violations and Accidents", Applied Ergonomics, 25, 1994, ss.221-230.
[28] ÖZDAMAR, K., Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, Eskişehir, 1999.
[29] TATLIDİL, H., Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Akademi, Ankara, 1996.
[30] SABANCI, A., Ergonomi, Baki Kitabevi, Adana, 1999.