220146

TÜRKİYE’DE YAŞANAN SON EKONOMİK KRİZİN TÜKETİCİ SATIN ALMA DAVRANIŞINA ETKİLERİ: ÇAMAŞIR DETERJANI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Türkiye’de yaşanan ekonomik krizin etkileri birçok sektörde görülmektedir. Krizle birlikte tüketicilerin satın alma davranışlarında ve tercihlerinde de değişimler olması beklenmektedir. Tüketicilerin satın alacakları ürünlerde daha küçük boy ambalajlara, daha ucuz markalara ya da açıkta satılan markasız ürünlere yönelecekleri düşünülebilir. Diğer bir olası değişim ise ikame ürünlerde yaşanabilir. Bir ürünün ikamesi varsa ve daha ucuzsa tüketiciler ikame ürünlere yönelmeyi tercih edebilirler. Bu çalışma, Türkiye’de yaşanan ekonomik krizin çamaşır deterjanı tercihindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. İzmir’de kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 155 bayan tüketiciye kriz öncesinde ve sonrasında çamaşır deterjanı satın alma davranışları ile ilgili sorular sorulmuştur. Çalışmada satın alma kararını veren ve satın alan kişiler, çamaşır deterjanı tüketim miktarı, çamaşır yıkama yöntemi ve sıklığı, tercih edilen çamaşır deterjanının çeşidi (ambalajlı-açık) ve ambalaj boyutu ya da satın alınan miktar gibi konularda krizin yarattığı değişim incelenmiştir. Bunun yanında, çamaşır deterjanı satın alma kararında etkili olan özelliklerin önem derecelerindeki değişimler araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çamaşır Deterjanı, Tüketici Satın Alma Davranışı, Ekonomik Kriz

PDF

___

[1] KATONA, G., Psychological Analysis of Economic Behavior, McGraw-Hill, New York, 1963, ss.63,133.
[2] KOTLER, P.; ARMSTRONG, G.. Principles of Marketing, Prentice Hall International Inc., New Jersey, 2001.
[3] MUCUK, İ., Pazarlama İlkeleri, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 1998.
[4] SOLOMON, MR.; STUART, E.W., Marketing: Real People, Real Choices, Prentice Hall, New Jersey, 2000, s.152.
[5] ALLPORT-STEWART, C.M.N., Economics, 2nd Ed., Cambridge University Press, Cambridge, 1980, ss.36-47.
[6] KARABULUT, M., Tüketici Davranışı: Pazarlama Yeniliklerinin Kabulü ve Yayılışı, Minnetoğlu Yayınları, Istanbul, 1981.
[7] CEMALCILAR, İ., Pazarlama: Kavramlar-Kararlar, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 1987.
[8] KOCACIK, F:, Tüketim Eğilimleri ve Sorunları: Sivas Merkez İlçe Örneği, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, No: 69, Sivas, 1998, ss.25-28,30.
[9] USLU, A.T., “Ekonomik Kriz Dönemlerinde Stratejik Pazarlama Yönetimi ve Tüketici Davranışları”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, 1999, ss.465-478.
[10] ERKAN, H., Ekonomi Sosyolojisi, Alper Matbaası, İzmir, 1991, ss.135-136.
[11] ORTAÇ, R., “Ekonomik Kriz ve Yeni Ekonomik Program”, Konya Ticaret Borsası Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 9, Mayıs 2001, ss.26-29.
[12] http://www.die.gov.tr
[13] SEÇKİN, ES., “Yeni Tüketiciyi Anlayın”, Capital, Yıl: 9, Sayı: 10, Ekim 2001, ss.85-88.
[14] AKTARMA, M., ”Hızlı Tüketim Alışkanlıkları Krizden Nasıl Etkilendi?”, Capital, Yıl: 9, Sayı: 10, Ekim 2001, 5.65.
[15] DURSUN, Y.: NAKİP, M., 1994 Ekonomik Krizinin İşletmelerin Pazarlama Faaliyetleri ve Tüketiciler Üzerindeki Etkileri, Üniversite-Sanayi Araştırma İşbirliği Vakfı, Yayın No: 1, Kayseri, 1997.
[16] FIRAT, E., “İstanbul Dışında Neler Oluyor? ”, Capital, Yıl: 9, Sayı: 11, Kasım 2001, ss.80-84.
[17] FIRAT, E., “Alışverişte En Son Tablo”, Capital, Yıl: 9, Sayı: 12, Aralık 2001 , ss.62-66.
[18] KURTULUŞ, S.; YENİÇERİ, T.; YARAŞ, E., “Perakendeci Markalı Ürün Satın Alan Bayan Tüketicilere İlişkin Alt Pazar Bölümlerinin Oluşturulması Üzerine Bir Pilot Araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 1, Nisan 2001, ss.51-67.
[19] ÖZGÜL, H. (1994), Deterjan Sanayi, İstanbul Türkiye İş Bankası Yayınları, İktisadi Araştırma Müdürlüğü.
[20] VARİNLİ, İ.; ÇAKIR, Y.E., “Tüketicilerin Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörler ve Çamaşır Deterjanı Üzerine Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı: 14, 1999, ss.92-110.