GELENEKSEL MALİYET HACİM KAR ANALİZİNİN FAALİYET TABANLI MALİYETLEME YAKLAŞIMI İLE BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ YE STRATEJİK ÖNEMİ

Geleneksel maliyet hacim kar (MHK) analizi, bir firmanın maliyetlerini satış hacmi ile değişen (değişken maliyetler) ve değişmeyen maliyetler (sabit maliyetler) olarak iki grupta ele alır. Faaliyet tabanlı maliyetleme (FTM)de maliyetler birim düzeyinde maliyetler ve birim düzeyinde olmayan maliyetler olarak gruplandırılır. Faaliyet tabanlı maliyetleme bazı maliyetlerin üretilen birimlerle değiştiğini, bazılarının ise değişmediğini kabul eder. FTM, birim düzeyinde olmayan maliyetlerin üretim hacmindeki değişikliklere göre sabit olduğunu kabul ederken; aynı zamanda bazı birim düzeyinde olmayan maliyetlerin diğer maliyet etkenlerine göre değişken olduğunu savunur. MHK analizi, FTM çerçevesinde maliyet davranışları hakkında daha doğru bir anlayış ortaya koyduğu için daha yararlıdır. Bu anlayış, daha iyi kararların verilmesine yardımcı olur. Ancak MHK analizinin, FTM genel çerçevesiyle uyumlaştırılması gerekmektedir. FTM eşitliği, MHK analizi için maliyet davranışlarının daha zengin bir sunum şeklidir ve bu haliyle önemli bir stratejik anlayış sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler:

Maliyet-Hacim-Kar Analizi, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Stratejik Maliyet Yönetimi

PDF

___

[1] PEKER, ALPARSLAN, Modern Yönetim Muhasebesi, Muhasebe Enstitüsü Yayın No:53, Muhasebe Enstitüsü Eğitim ve Araştırma Vakfı Yayın No:5, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul, 1988, s.597.
[2] SEVGENER, A. SAİT - RÜSTEM HACIRÜSTEMOĞLU, Yönetim Muhasebesi, Marmara Üniversitesi Nihat Sayar Eğitim Vakfı Yayınlan, 1993/458 - 691, İstanbul, 1993, s.75.
[3] BÜYÜKMİRZA, KAMİL, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi-Tekdüzene Uygun Bir Sistem Yaklaşımı, 72 TDFO Ltd. Şti., Ankara, 1995, s.351.
[4] KÜÇÜKSAVAŞ, NİHAT, Bilgisayar Uygulamalı Maliyet Muhasebesi, Beta, İstanbul, 2002, s.497.
[5] ,USLU, M. SELÇUK, Planlama ve Kontrol Açısından Maliyet Muhasebesi, Gazi Üniversitesi Yayın No: 170, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayın No:55, Gazi Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Basımevi, Ankara, 1991, ss.443- 444.
[6] .GÜRSOY, CUDİ TUNCER, Yönetim ve Maliyet Muhasebesi, Lebib Yalkın Yayımları ve Basım İşleri A.Ş., İstanbul, 1997, s.408.
[7] .YÜKÇÜ, SÜLEYMAN, Maliyet Muhasebesi (Yönetim Açısından), Anadolu Matbaacılık, İzmir, 1993, ss.42-44,47.
[8].HAFTACI, VASFİ - SELMAN AZİZ ERDEN, Maliyet Çözümlemeleri, Kocaeli Üniversitesi Yayınları, Yayın No:25, İzmit, 1999, ss.112-115.
[9] AKDOĞAN, NALAN, Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları, Cem Web Ofset Ltd. Şti., Ankara, 1998, ss.572-573.
[10] HENKE, EMERSON O. - CHARLENE W. SPOEDE, Cost Accounting: Managerial Use of Accounting Data, PWS - Kent Publishing Co., Boston, 1991, s.861.
[11] DRURY, COLİN, Management and Cost Accounting, Chapman&Hall, London, 1992, s.275.
[12] GARRÎSON, RAY H. - ERİC W. NOREEN, Managerial Accounting, Irwin, U.S.A., 1997, ss.185-186.
[13] Cooper, Robin - Robert S. Kaplan - Larvrence S. Maisel - Eileen Morrissey - Ronald M. Oehm, Implementing Activity - Based Cost Management: Moving from Analysis to Action - Implementation Experiences at Eight Companies-, Institute of Management Accountants, Montvale, New Jersey, 1992, ss. 10,20-24.
[14] ATKÎNSON, ANTHONY A. - RAJİV D. BANKER - ROBERT S. KAPLAN S. MARK YOUNG, Management Accounting, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, 1995, ss.100-101.
[15] BLOCHER, EDWARD J. - KUNG H. CHEN - THOMAS W. LİN, Cost Management: A Strategic Emphasis, McGraw Hill/Irwin, International Edition, 2002, s. 110.
[16] HANSEN, DON R. - MARYANNE M. MOWEN, Cost Management, South-Western College Publishing, USA, 2000, ss.458,727-728. 92