TÜRKİYE’YE YÖNELİK DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ İSTİHDAMA ETKİSİ

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, kalkınmaya olan katkısının anlaşılmasıyla, gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin ilgi odağı haline gelmiştir. Günümüzde, yabancı sermayenin beraberinde getirdiği teknolojik gelişme ve istihdam artışının, yabancı yatırımları çeken ülkelerin ekonomilerine büyüme ve refah artışı olarak yansıdığı görüşü hakimdir. Öte yandan, gittikleri ülkelerde yeni iş olanakları yaratan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, ülkelerin işsizlik sorununun çözümüne de katkıda bulundukları, literatürde geniş bir kabul görmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın temel amacı, Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının istihdam düzeyi üzerindeki etkisini analiz etmektir. Bu nedenle çalışmada, Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, istihdam düzeyi üzerindeki etkisi ampirik olarak test edilmektedir. Bu amaçla kurulan ekonometride modellerin sonuçlarına göre, Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, istihdam düzeyi üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur.

Anahtar Kelimeler:

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, Kalkınma, İstihdam, Teknolojik Gelişme, Türkiye

PDF

___

[1] DPT, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Yayın No: DPT:2514-ÖİK:532, Ankara, 2000.
[2] SEYİDOGLU, H., Uluslararası İktisat, Güzem Yayınlan, İstanbul, 1993.
[3] KARLUK, R., “Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımlannın Ekonomik Büyümeye Katkısı”, Ekonomik İstikrar, Büyüme ve Yabancı Sermaye, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İnsan Kaynaklan Genel Müdürlüğü, Yayıma Hazırlayan: A. Tarhan, Ankara, Şubat 2001.
[4] MALLAMPALLY, P.; SAUVANT, K. P„ “Foreign Direct Investment in Developing Countries”, Finance&Development, Volüme 36, Number 1, March 1999.
[5] ANDERSEN, P. S.; HAINAUT, P„ “Foreign Direct Investment and Employment in the Industrial Countries”, BIS Working Papers, No.61, November 1998.
[6] OKSAY, S., “Çokuluslu Şirketler Teorileri Çerçevesinde Yabancı Sermaye Yatınmlannın İncelenerek Değerlendirilmesi”, Dış Ticaret Dergisi, Sayı:8, Ocak 1998.
[7] UNCTAD, World Investment Report 2001, United Nations, New York and Geneva, 2001.
[8] DEİK,Türkiye’nin Yabancı Sermaye Ortamının Değerlendirilmesi, Engeller-Öneriler, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu/Türk-Japon İş Konseyi, İstanbul, Aralık 2000.
[9] CHRISTİANSEN, H.; BERTRAND, A., “Trends and Recent Developments in Foreign Direct Investment”, OECD, June 2003.
[10] SABIR, H., “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarım Gelişmekte olan Ülkelere Yönlendirici Politikalar”, Dış Ticaret Dergisi, Ekim 2002.
[11] LOUNGANI, P.; RAZIN, A., “How Benefıcial is Foreign Direct Investment for Developing Countries?”, Finance&Development, Volüme 38, Number 2, June 2001.
[12] MICKIEWICZ, T.; RADOSEVIC, S.; VARBLANE , U„ “The Value of Diversity: Foreign Direct Investment and Employment in the Central Europe During Economic Recovery”, ESRC “One Europe or Several?” Programme, Working Paper 05/2000.
[13] AKDİŞ, M., "Dünya'da ve Türkiye'de Yabancı Sermaye Yatırımları ve Beklentiler", İnceleme Yanşması-Mansiyon, Dünya'da ve Türkiye'de Yabancı Sermaye Yatırımları ve Beklentiler, YASED Yayınlan No:33, İstanbul, 1988.
[14] BALDWIN, R. E., “The Effect of Trade and Foreign Direct Investment on Employment and Relative Wages”, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 5037, National Bureau of Economic Research, February 1995.
[15] BLOMSTRÖM, M.; FORS, G.; LIPSEY, R. E„ “Foreign Direct Investment and Employment: Home Country Experience in the United States and Sweden”, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 6205, National Bureau of Economic Research, October 1997.
[16] FIGLIO, D. N.; BLONIGEN, B. A., “The Effects of Direct Foreign Investment on Local Communities”, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 7274, National Bureau of Economic Research, July 1999.
[17] AIZENMAN, J., “Foreign Direct Investment, Employment Volatility and Cyclical Dumping”, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 4683, National Bureau of Economic Research, March 1994.
[18] ALTZINGER, W.; BELLALE, C„ “Direct versus Indirect FDI: Impact on Domestic Exports and Employment”, Working Papers Series, Working Paper No. 9, Vienna University of Economics and Business Administration, November 1999.
[19] ÖZAĞ, F., “Yabancı Sermayenin Piyasa Yapısına Etkisi”, erc/metu, VI. International Conference in Economics,September 11-14, 2002, Ankara.