RECEP KOYUNCU

3932

İdeal Kur'an Öğretimi: Sorunlar ve Çözüm Önerilerine İlişkin Bir İnceleme

Kur’ân öğretimi Hz. Peygamber döneminden başlayarak günümüze kadar nesilden nesile devam edegelmektedir. Yüce Allah (cc), Kur’ân kıraatiyle meşgul olanları ayet-i kerimede şu şekilde övmektedir: “Allah'ın kitabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendilerine verdiğimiz rızıktan (Allah için) gizli ve açık sarf edenler, asla zarara uğramayacak bir kazanç umabilirler.” Diğer yandan hadislerde de “Sizin en hayırlınız Kur’ân’ı öğrenen ve öğrete- ninizdir.” şeklinde Kur’ân’a öğrenci olmak da öğretici olmak da teşvik edil- miştir. Ayet ve hadislerde görüldüğü üzere Kur’ân tilaveti, Allah katında se- vabı, mükâfatı çok olan bir ibadettir. Bu sebeple ulema tarafından hem teo- rik hem pratik alanda Kur’ân tilaveti ve tecvidine tarih boyunca özen göste- rilmiştir. Bu çalışmada öncelikle değerli kitabımız Kur’ân-ı Kerim’i, Allah’ın (cc) istediği, Cebrâil’in öğrettiği ve Hz. Peygamber Efendimiz (sav)’in oku- duğu şekliyle okumanın keyfiyetini araştırmayı hedefledik. Ardından gü- nümüzde konuyla alâkalı metinle irtibatı noktasında – hem içe dönük hem dışa dönük- mevcut problemleri tespit etmenin yanı sıra ideal Kur’ân öğre- timine yönelik birtakım öneriler sunmayı amaçladık. Zira Kur’ân, ayette ifa- de edildiği üzere en güzel şekilde okunması gereken bir kitaptır.

Ideal Qur’an Education: A Review of GeneralErrors and Solution Offers

The teaching of the Qur’an is an application that has been continuing from generation to generation starting from the period of the Prophet. Allah (cc) praises those who are busy with the recitation of the Qur’an in the verse as follows: “Those who read the book of Allah, those who perform prayers, and those who use it secretly and openly for the sake of Allah (for Allah) can hope for a profit that will never be harmed.” On the other hand, it is encouraged to be a student to the Qur'an and to be an instructor in the ahadith as follows: “The best of you is the one who learns and teaches the Quran.” As it is seen in verses and ahadith, the Qur’an recitation is a worship with reward in the presence of Allah. For this reason, the scholars have shown great interest in the Qur'an recita-tion and tajweed throughout history both theoretically and practically. In this study, first of all we aimed to investigate how to read the Noble Quran properly as requested by Allah (swt), taught by Gabriel and read by the Prophet (pbuh). Then we aimed to identify existing current prob-lems, both introverted and extroverted, and present some suggestions for ideal Qur'an education. As a matter of fact, the Qur’an asks us to read the best of the words in the most correct way possible.
PDF

___

  • Abdulalî el-Mes’ûl. Mu’cemu mustalahâti ‘ilmi’l-kırââti’l-Kur’âniyye. Kahire: Daru’s- Selâm, 2007.
  • Abdulfettah Ebû Gudde. er-Rasûlü’l-mu‘allim ve esâlîbuhu fi’t-ta‘lîm. Beyrut: Daru’l- Beşâir el-İslâmiyye, 1996.
  • Abdurrahman ‘Îtânî. el-Ahtâ şâi‘a fî tilâveti’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’r-Reyyân, 1998.
  • Abdusselâm Mukbil el-Mucîdî. el-Menhecü’n-Nebevî fi’t-ta‘lîmi’l-Kur’ânî. Amman: Mektebe Vataniyye, 2005.
  • Adıgüzel, Mehmet. “Kur’ân Öğretim Metotları ve Öğreticilik Vasıfları”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2003), 190-214.
  • Akaslan, Yaşar. Kırâat İlminde Hemze Üzerinde Vakf Meselesi . İstanbul: Ravza Ya- yınları, 2019.
  • Akdemir, Mustafa Atilla. “Yöresel Tavır Bağlamında Sahih Tilavet Kriterleri”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (2018), 9-43.
  • Aksoy, Hafız Fikri. Kur’ân’ı Okuma Adabı. İstanbul: Yaylacık Matbaası, 1970.
  • Akyürek, Süleyman. “Kur’ân Kursu Öğreticisinin Mesleki Yeterlikleri”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18 (2005), 175-192.
  • Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûruddîn Alî b. Sultân Muhammed. el-Minehu’l-fikriyye fî şerhi’l-Mukaddimeti’l-Cezeriyye. Thk. Üsâme Atâyâ, Dımeşk: Darul-Gavsân li’d-Dirâsâti’l-Kur’âniyye, 2012.
  • Aslan, Ömer. “Kur’ân Tilâvetinde Tecvîdin Gerekliliği ve Lâhn”. Cumhuriyet Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 7 (2003), 357-372.
  • Aydın, M. Zeki. “Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed”, (erişim 07.04.2020) http://www.mehmetzekiaydin.com/kaptan/dimg/2238131073235252555 32006-24.pdf
  • Bağdadi, Alaeddin Ali b. Muhammed b. İbrâhim. Lübâbü’t-te’vil fî me‘ani’t-tenzil. Thk. Muhammed Ali Şahin. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
  • Baktır, Mustafa. “Suffe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi . 37: 469-470. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
  • Bayraktutan, Osman. “Kur’ân-ı Kerîm Derslerinin Toplu/Koro Halinde Okutul- masının Avantajları”. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (2017), 145-171.
  • Birışık, Abdülhamit. Kıraat İlmi ve Tarihi. İstanbul: Emin Yayıncılık, 2004.
  • Buhârî, Muhammed b. İsmail b. İbrahim. el-Câmiu’s-sahîh. İstanbul: 1401/1981.
  • Cermî, İbrahim Muhammed. Mu‘cemu ‘ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-Kalem, 2001.
  • Cevherî, Ebû Nasr İsmâil b. Hammâd. es-Sıhâh tâcu'l-luğa ve sıhâhu’l-arabîyye. Thk. Ahmed Abdülgafur Attar. Beyrut: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn, 1990.
  • Çağıl, Necdet. “Sahih Bir Kur’ân Tilavetinin Başlıca Nirengi Noktaları”. Kasta- monu: DİB. Tecvit Çalıştayı (2015): 572-583.
  • Çetin, Abdurrahman. Kur’ân Okuma Esasları. Bursa: Emin Yayınları, 2007.
  • Çetin, Abdurrahman. “Lahn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 72: 55-56. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
  • Çiftci, Ali. “Kur’ân Okuyucularının Uygulanmasında İttifak Sağlayamadıkları Bir Konu Olan İklâb’ın Değerlendirilmesi”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (2011), 237-256.
  • Dabbâ‛, Ali Muhammed. Fethü’l-kerîmü’l-mennân fî âdâbi hameleti’l-Kur’an. Riyad: Me’ârifü’l-Kur’âniyye, ts.
  • Dağdeviren, Alican. “Kur’ân Tilavetinde Temsîl”. EKEV Akademi Dergisi 12 (2008), 49-61.
  • Dânî, Ebû Amr Osman b. Said b. Osman. et-Tahdîd fi’l-itkân ve’t-Tecvîd. Thk. Ga- nim Kaddûri el-Hamed. Amman: Dâru Ammar, 2000.
  • Dânî, Ebû Amr Osman b. Said b. Osman. el-Müktefâ fi’l-vakf ve’l-ibtidâ. Thk. Muh- yiddin Abdurrahman Ramazan. Amman: Dâru Ammar, 2007.
  • Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Fazl. Sünen-i Dârimî. Thk ve trc. Abdullah Aydınlı. İstanbul: Madve Yayınları. 1995.
  • Eymen Ruşdî Süveyd. “Ahtâü’t-tilâveh” (Erişim10.04.2020) https://www.youtube.com/watch?v=7vfObpObOPE, https://www.youtube.com/watch?v=hf7xTYGo7RI
  • Güler, Zekeriya. “Hz. Peygamber’in Eğitim Yöntemi”. (erişim 03.04.2020) http:/www.haber7.com/yazarlar/prof-dr-zekeriya-guler/785031-hz- peygamberin-egitim-yontemi
  • Gülle, Sıtkı. Uygulamalı Örnekleriyle Tecvîd İlmi. İstanbul: Huzur Yayınları, 2006.
  • Halil b. Ahmed, Ebû Abdirrahmân el-Ferâhidî. Kitâbü’l-‘ayn. Thk. Abdulhamid Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2003.
  • Husarî, Mahmut Halil. Ahkâm-ü kırâati’l-Kur’âni’l-Kerîm. Beyrut: Dâru’l-Besâiri’l- İslamiyye, 2006.
  • Hüzelî, Ebü’l-Kasım Yusuf b. Ali b. Cübare. el-Kâmil fi’l-kırââti’l-‘aşr. Thk. Cemal b. Seyyid b. Rifâî eş-Şayib. Mısır: Müessesetü Sema, 1. Baskı, 1428/2007.
  • İbn Cüzey, Ebü’l-Kâsım Muhammed b. Ahmed. et-Teshîl li ‘ulûmi’t-tenzîl. Thk. Abdullah Halidî. Beyrut: Daru’l-Erkam, 1416.
  • İbn Manzûr. Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-‘arab. Beyrut: Dâru’s- Sadr, ts.
  • İbnü’l-Cezerî. Ebü’l-Hayr Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed. en-Neşr fi’l- kırââti’l-‘aşr. Thk. Cemalüddin Muhammed Şeref. Tantâ: Daru’s-Sahabe li’t-Türâs, 2016.
  • İbnü’l-Cezerî. et-Temhîd fî ‘ilmi’t-tecvîd. Thk. Ganim Gaddûrî Hamed. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1986.
  • İsfehânî, Ebü’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed b. Mufaddal. Müfredâtü elfâzı’l- Kur’ân. Thk. Safvan Dâvûdî. Beyrut: Dâru’ş-Şamiyye, 2009.
  • Karaçam, İsmail. Kur’ân-ı Kerim’in Faziletleri ve Okunma Kaideleri. İstanbul: Mar- mara İlahiyat Vakfı Yayınları, 2008.
  • Kılıç, Mustafa. Kur’ân Eğitiminde Harflerin Sıfatlarından Renklendirme Yoluyla Yararlanma: Zıt Sıfatlar Örneğinde Bir Yöntem Teorisi”. Yakın Doğu Üni- versitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi 5 (2019), 233-280.
  • Kırş, Ebû Abdurrahman Cemâl b. İbrahim. Zâdü’l-mukriîn esnâe tilâveti’l-Kitâbi’l- mübîn. Medine: Dâru’z-Ziyâ, 2002.
  • Koyuncu, Recep. “Molla Gürânî’nin (ö. 893/1488) Ref ‘ul-Hitâm ‘an Vakfi Hamza ve Hişâm Adlı Risalesinin Tahkikli Neşri”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 44 (2017), 149-192.
  • Koyuncu, Recep. “Vakf-İbtidânın Ayetlerin Anlaşılmasındaki Rolü”, Marife: Dini Araştırmalar Dergisi [Bilimsel Birikim], 1 (2015), 166.
  • Mekkî b. Ebî Tâlib. er-Riaye li tecvidi’l-kırâati ve tahkîki lafzi’t-tilâve. Thk. Ahmed Hasan Ferhat. Amman: Dâru Ammâr, 1996.
  • Muhammed Abdulhâlik. Dirâsât li üslûbi’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Daru’l-Hadîs, ts.
  • Müslim, Ebü’l-Huseyn Neysâbûrî. el-Câmi‘u’s-sahîh. Thk. Muhammed Fuad Ab- dulbâkî. Beyrut: 1974.
  • Nasr, Atiyye Kabil. Gâyetü'l-mürîd fî ‘ilmi't-tecvid. Riyad: Mektebetu’l-Harameyn, 1409/1988.
  • Nesâî, Ebu Abdurrahman. Sünen-i suğrâ. Thk. Abdulfettâh Ebu Ğudde. Haleb: Mektebe İslamiyye, 1986.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. et-Tibyân fî âdâbi hameleti’l-Kur’ân. Beyrut: Mektebetü’l-Müeyyid, 2001.
  • Pakdil, Ramazan. Ta’lim Tecvid ve Kıraat. İstanbul: Marmara İlahiyat Vakfı Yayın- ları, 2014.
  • Pehlivan, Ayşe. Kur’ân Tilavetinde Nitelik Problemi ve İdeal Kur’ân Eğitimine Dair Tespit ve Öneriler, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2019.
  • Safâkusî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed en-Nur. Tenbîhü’l-gâfilîn ve irşâdü’l- câhilîn ‘ammâ yeka‘u lehüm mine’l-hatai hâle tilâvetihim li kitâbillâhi’l-mübîn. Beyrut: el-Mektebetü’l-Kur’âniyye, ts.
  • Sağman, Ali Rıza. İlâveli Yeni Sağman Tecvidi. İstanbul: Bahar Yayınları, 1958.
  • Sarı, Mehmet Ali. Kur’ân-ı Kerim’i Güzel Okuma Tekniği ve Kuralları. İstanbul: Marmara İlahiyat Vakfı Yayınları, 2013.
  • Şen, Mustafa. “Keyfiyet, Ölçü ve Problem Açısından Tecvid İlminde Medde Yeni Bir Bakış Denemesi”. EKEV Akademi Dergisi 63 (2015), 213-230.
  • Şenat, Fatma Asiye. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin “Anlayarak Kur’ân Okuma” Durumları Üzerine Boylamsal Perspektifli Bir Anket Çalışması”. Turkish Studies = Türkoloji Araştırmaları: 12 (2017), 291-310.
  • Tanrıbuyruğu, H. Salih. Kur’ânı Kerim Okunuş Usul Cedveli. İstanbul, 1971.
  • Temel, Nihat. Kırâat ve Tecvîd Istılahları. İstanbul: Marmara İlahiyat Vakfı Yayınla- rı, 2018.
  • Temel, Nihat. Kur’ân Kıraatında Vakf ve İbtidâ . İstanbul: Marmara İlahiyat Vakfı Yayınları 2016.
  • Tetik, Necati. Başlangıçtan IX. Asra Kadar Kıraat İlminin Talimi. İstanbul: İşaret Yayınları, 1990.
  • Ünal, Mehmet. Kur’ân’ın Anlaşılmasında Kıraat Farklılıklarının Rolü: İstanbul: Hacı- veyiszade İlim ve Kültür Vakfı, 2019.
  • Ünlü, Demirhan. Kur’ân-ı Kerim’in Tecvidi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın- ları, 2005.
  • Varol, Hasan Hüseyin. Yeni Karabaş Tecvidi. Konya: Hayra Hizmet Vakfı Yayınla- rı, 2015.
  • Zebidî, Ebü’l-Feyz Murtaza Muhammed b. Muhammed. Tâcu'l-arûs min cevâhiri’l- kâmûs. Thk. Abdussettar Ahmed Ferac. Kuveyt: Vizâratü’l-İrşâd, 1965.
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed. Esâsu’l- belâga. Thk. Muhammed Bâsil ‘Uyûn es-Sûd, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1998.
  • Zerkeşî, Ebû Abdullah Bedreddin Muhammed b. Bahadır b. Abdullah. el-Burhân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Beyrut: Mektebe As- riyye, 2011.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

ANA HATLARIYLA İSLAM EĞİTİM TARİHİ ed. Prof. Dr. Mustafa Köylü ve Prof. Dr. Şakir Gözütok, (İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017

HATİCE SÜEDA YAVUZ

İdeal Kur'an Öğretimi: Sorunlar ve Çözüm Önerilerine İlişkin Bir İnceleme

RECEP KOYUNCU

Psikolojik Açıdan Suçluluk, Pişmanlık ve Günahkarlığın Kapsamı ve Yakın Kavramlar Arasındaki Yeri

SEVDE DÜZGÜNER, NİDA ÖZDEMİR

Salgın Döneminde Arapça Dil Öğrenmeye Çalışanlara Uzaktan Eği- tim Aracılığıyla Arapça Dil Öğretimi Alanında Yapılan Fikir Egzersizleri ve Uygulamaları

AHMET DERVİŞ MÜEZZİN