İlköğretim 1-5. sınıflar Türkçe öğrenci çalışma kitaplarındaki görsel okuma etkinliklerinin incelenmesi

Bu araştırmada ilköğretim 1-5. Sınıf Türkçe dersi görsel okuma kazanımlarının sınıf düzeyine göre öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerde yer alma durumu ve bu etkinliklerin kazanımlarla tutarlılığını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla gerçekleştirilen araştırmada doküman incelemesi yoluyla İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki görsel okuma kazanımları ile bu kazanımlara yönelik olarak Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları’nın 2007 tarihli 1-5. Sınıflar için hazırlamış olduğu “Türkçe Öğrenci Çalışma Kitapları”ndaki etkinlikler incelenmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği benimsenmiştir. Araştırma sonucunda Türkçe öğrenci çalışma kitaplarında bazı kazanımlara (Resim ve fotoğrafları yorumlar, Görsellerden hareketle cümleler ve metinler yazar, Şekil, sembol ve işaretlerin anlamını bilir) yönelik etkinliklere sıklıkla yer verilirken kimi kazanımlara yönelik etkinliklere (Bilgi toplamak amacıyla bilişim teknolojilerinden yararlanır) hiç yer verilmediği belirlenmiştir. Bazı kazanımlara yönelik etkinliklere (Reklamlarda verilen mesajları sorgular, Kitle iletişim araçlarıyla verilen bilgileri, haberleri, düşünceleri yorumlar, Harita ve kroki okur, Karikatürde verilen mesajı algılar) ise çok az sayıda etkinlikte yer verildiği görülmüştür.

An investigation of visual reading activities in student workbooks of 1st – 5th grades Turkish course

This study aims at investigating the situation of visual reading outcomes of 1st - 5th grades Turkish Course in student workbook activities and the coherence between the activities and outcomes. In this study, visual reading outcomes in Primary Education Turkish Course Curriculum and those outcomes related with activities in “Turkish Course Student Workbooks” written by The Ministry of National Education in 2007 for 1st -5th grades were investigated through documentary analysis. For data analysis, descriptive analysis was conducted. According to the result of the study, it was determined that while some of the outcomes (such as “comments on pictures and photographs”, “writes sentences and texts via starting from visuals”, “knows the meaning of figures, symbols and signs”) frequently took place in the activities in student workbooks, some of them (such as uses information and communication technologies to collect data) were not observed. Indeed it was seen that some of the outcomes (such as “questions the messages in advertisements”, “interprets information, news and ideas which are given by mass communications, reads map and plan”, “perceives the message given in caricatures.”) took place in few activities.

___

  • Akçamete, G. (1998). Etkili ve Hızlkı Okuma Programının Okuma ve Kavrama Becerilerinin Gelişimine Etkisi. Eğitim’ 97 – 98, 1(1), 5-13.
  • Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Arslan, M. (Ed) (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Budak, Y. (2002). Kitle iletişim araçları: okula tehdit mi, destek mi?. Eğitim Araştırmaları, 9, 18-23.
  • Bulut, B. (1993). İlköğretim 1. 2. 3. sınıf Türkçe ders kitaplarinin öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 1-10.
  • Coşkun, E. (2007). Geçmişten günümüze Türkçe öğretimi. Kırkkılıç, A. ve Akyol, H. (Ed.). İlköğretimde Türkçe öğretimi (ss. 1-13). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Çam, B. (2006). İlköğretim öğrencilerinin görsel okuma düzeyleri ile okuduğunu anlama, eleştirel okuma ve Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Çeçen, M. A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 39-49.
  • Doğan, M. (2003). Televizyon reklamlarının çocuklar üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
  • Ergin, M. (1998). Üniversiteler için Türk dili. İstanbul: Bayrak.
  • EURYDICE. (2010). Türk eğitim sistemi 2006 /2007. http://eacea.ec.europa.eu/eurydice/ressources/eurydice/eurybase/pdf/section /TR_TR_C9_5.pdf adresinden 25.04.2010 tarihinde edinilmiştir.
  • Heinich, R., Molenda, M., Russell, J. D., & Smaldino, S. E. (1999). Instructional media and technologies for learning (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
  • Kıran, I. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğretmen ve öğrencilerinin görsel okuryazarlıkları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Karaca, Y., Pekyaman, A. ve Güney, H. (2007). Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 233-250.
  • Kolaç, E. (2003). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 105 – 137.
  • Kuru, A. (2008). İlköğretim beşinci sınıf Türkçe dersi öğretim programında yer alan görsel okuma ve görsel sunu becerilerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • MEB. (2005). İlköğretim 1-5. sınıflar tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
  • MEB. (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve klavuzu 1-5. sınıflar. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. second edition. California: Sage Publications.
  • Robertson, M. S. (2007). Teaching visual literacy in the secondary english/language arts classroom: an exploration of teachers’ attitudes, understanding and application. Yayımlanmamış doktora tezi, Kansas State University.
  • Sever, S. (2007). Türkçe öğretiminde sanatsal bir uyaran olarak karikatürün kullanılması. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Stokes, S. (2005). Visual literacy in teaching and learning: a literature perspective. Electronic Journal for the Integration of Technology in Education, 1(1), 10-18.
  • Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2003). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının fizik konuları yönünden incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 115-130.
  • Yaman, E. ve Hamedoğlu, M. A. (2001). Bilgisayarlı öğretim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 165-173.
  • Yıldırım, A. ve Şimsek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Wileman, R. E. (1993). Visual communicating. Englewood Cliffs, N.J: Educational Technology Publications.