Fatih GÜNAY, Erdinç KARADENİZ, Selda DALAK

Türkiye’de En Yüksek Net Satış Gelirine Sahip 20 Şirketin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle İncelenmesi

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de en yüksek net satış gelirine sahip ilk 20 şirketin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemiyle incelenmesidir. Bu bağlamda Fortune 500-2016 listesinde 2015 yılında en yüksek net satış gelirine sahip ve verilerine ulaşılabilen ilk 20 şirket ele alınmıştır. Ele alınan şirketlerin likidite, devir hızı, kaldıraç ve kârlılık göstergeleri kapsamında 14 finansal oran, 2010-2015 dönemi yılları oran ortalamaları ve 2015 yılı oranları gri ilişkisel analiz yöntemiyle analiz edilmiş ve karşılaştırılmıştır. Yapılan analiz sonucunda şirketlerin altı yıllık oranlarının ortalamasına göre genel finansal performanslarına en fazla etki eden göstergeler sırasıyla kaldıraç, kârlılık, likidite ve devir hızı göstergeleri olduğu belirlenmiştir. 2015 yılında ise incelenen şirketlerin finansal performans sıralamasına etki eden göstergeler sırasıyla kârlılık, kaldıraç, likidite ve devir hızı şeklindedir. İncelenen şirketler arasında altı yıllık finansal performanslarına göre en başarılı şirketin Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. olduğu, en düşük performans gösteren şirketin ise Vestel Elektronik A.Ş. olduğu saptanmıştır. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. ise, 2015 yılı finansal performans açısından en başarılı şirket olmuştur. 2015 yılında performansı en düşük şirketin Selçuk Ecza Deposu olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Net Satış Geliri, Fortune 500 Türkiye, Finansal Oranlar, Finansal Performans, Gri İlişkisel Analiz

An Investigation of Financial Performance of Top 20 Companies in Terms of Net Sales Revenue in Turkey By Grey Relational Analysis Method

The main purpose of this study is to examine the financial performances of the top 20 companies with the highest net sales revenue in Turkey by means of grey relational analysis method. In this context top 20 companies listed on the Fortune-500 2016 list, which have the highest sales revenue in 2015 and data can be reached were examined. Companies, which were examined, 14 financial ratios within the scope of the liquidity, turnover, leverage and profitability indicators analysed and compared with the average ratios for the period 2010-2015 and the ratios for the year 2015 by the grey relational analysis method. According to the analyse result of the 6-year average ratios of the companies surveyed in the study, the indicators that have the greatest effect on the overall financial performance respectively, leverage, profitability, liquidity and turnover ratio. In 2015, the indicators that affect the financial performance rankings of the surveyed companies are profitability, leverage, liquidity and turnover ratios respectively. Among the companies surveyed, Turkcell Communication Service was the most successful company according to six-year financial performance and Vestel Electronic was the lowest performance. Türkiye Electrical Transmission was the most successful company in terms of 2015 performance. In 2015, it was determined that the lowest performed company was the Selçuk Pharmaceutical Warehouse.

Keywords:

Net Sales Revenue, Fortune 500 Turkey, Financial Ratios, Financial Performance, Grey Relational Analysis,

PDF

___

Acar, M. (2003). Tarımsal işletmelerde finansal performans analizi. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi. 20, 21-37.
Akal, Z. (1994). İmalatcı kamu kuruluşlarında işletmeler arası toplam performans, verimlilik, kârlılık ve maliyet karşılaştırmaları. Ankara: MPM Yayınları.
Akbulut, R. & Coşkun, A. (2015). BİST’te imalat sektöründeki işletmelerin finansal performansları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 65, 117-137.
Akel, V., Ergül, N. & Dumanoğlu, S. (2010). İMKB’de işlem gören finansal kiralama şirketlerinin 2005-2005 dönemi finansal performanslarının değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 28(1), 271-292.
Akgüç, Ö. (2010). Finansal yönetim. İstanbul: Avcıol Basım Yayım.
Albayrak, Y. E. & Erkut, H. (2005). Banka performans değerlendirmede analitik hiyerarşi süreç yaklaşımı. İTÜ Dergisi Mühendislik. 4(6), 47-58.
Ayrıçay, Y., Özçalıcı, M. & Kaya, A. (2013). Gri ilişkisel analizin finansal kıyaslama aracı olarak kullanılması: İMKB-30 endeksindeki finansal olmayan firmalar üzerine bir uygulama. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 10(1), 219-238.
Bayyurt, N. (2007). İşletmelerde performans değerlendirmenin önemi ve performans göstergeleri arasındaki ilişkiler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 53, 577-592.
Brigham, E. F. & Houston, J. F. (2012). Finansal Yönetimin Temelleri Çeviren: Ed. N. Aypek, (2014).. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Bulgurcu, B. (K.). (2012). Application of TOPSIS technique for financial performance evaluation of technology firms in istanbul stock exchange market. Procedia Social and Behavioral Sciences. 62, 1033-1040.
Bülbül, S. & Köse, A. (2011). Türk gıda şirketlerinin finansal performansının çok amaçlı karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi. Atatürk Ü. İİBF Dergisi. 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı. 71-97.
Ceylan, A. & Korkmaz, T. (2012). İşletmelerde finansal yönetim. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
Chang, C. P. (2006). Managing business attributes and performance for commercial banks. The Journal of American Academy Of Business. 9(1). 104-109.
Çabuk, A. & Lazol, İ. (2013). Mali tablolar analizi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Çakır, S. & Perçin, S. (2013). Çok kriterli karar verme teknikleriyle lojistik firmalarında performans ölçümü. Ege Akademik Bakış. 13(4). 449-459.
Deng, J. (1982a). Control problems of grey systems. System & Control Letters. 5, 288-294.
Deng, J. (1982b). Grey control system. Journal of Huazhong University of Science And Technology. 3, 9-18.
Dumanoğlu, S. & Ergül, N. (2010). İMKB’de işlem gören teknoloji şirketlerinin mali performans ölçümü. MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi. 48, 101-111.
Ecer, F. (2013). Türkiye’deki özel bankaların finansal performanslarının karşılaştırılması: 2008-2011 dönemi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(2). 171-189.
Ecer, F. & Günay, F. (2014). Borsa İstanbul’da işlem gören turizm şirketlerinin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemiyle ölçülmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 25(1). 35-48.
Ege, İ., Topaloğlu, E. E. & Özyamanoğlu, M. (2013). Finansal performans ile kurumsal yönetim notları arasındaki ilişki: BİST üzerine bir uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 5(9). 100-117.
Feng, C. M. & Wang, R.Tsu (2000). Performance evaluation for airlines including the consideration of financial ratios. Journal of Air Transport Management. 6, 133-142.
Fortune (2016a). Hakkımızda, http://fortuneturkey.com/hakkimizda Erişim Tarihi: 18.08.2016
Fortune (2016b). Metodoloji ve notlar. http://fortuneturkey.com/fortune500#pop1 Erişim Tarihi: 18.08.2016
Fortune (2016c). Fortune 500-2016. http://fortuneturkey.com/fortune500#links Erişim Tarihi: 22.08.2016
İskenderoğlu, Ö., Karadeniz, E. & Ayyıldız, N. (2015). Enerji sektörünün finansal analizi: Türkiye ve Avrupa enerji sektörü karşılaştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi. 3(3). 86-97.
Kabadayı, E. T. (2002). İşletmelerdeki üretim performans ölçütlerinin gelişimi, özellikleri ve sürekli geliştirme ile ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6, 61-75.
Kandır, S. Y., Karadeniz, E., Özmen, M. & Önal, Y. B. (2007). Türk turizm sektöründe büyüme göstergelerinin turizm işletmelerinin finansal performansına etkisinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Dergisi. 9(2). 166-185.
Karadeniz, E., Dalak, S., Beyazgül, M. & Günay, F. (2016a). Turizm alt sektörlerinin performanslarının oran yöntemiyle karşılaştırmalı analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış. 49, 49-68.
Karadeniz, E., Dalak, S., Beyazgül, M. & Günay, F. (2016b). Konaklama ve yiyecek hizmetleri alt sektöründeki küçük, orta ve büyük ölçekli işletmelerin finansal performansının karşılaştırmalı tablolar analiz tekniği ile incelenmesi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 18, 631-657.
Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. & Dalak, S. (2016c). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle turizm alt sektörlerinin finansal performanslarının ölçülmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9(44). 1117-1134.
Karadeniz, E., Koşan, L. & Uzpak, B. D. (2016d). Türkiye’de en yüksek satış gelirine sahip 20 şirketin satış geliri ve kârlılık performansının karşılaştırmalı analizi, Muhasebe ve Denetime Bakış. 48. 45-58.
Karakoç, M., Tayyar, N. & Genç, E. (2016). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle kurumsal yönetim endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarının ölçümü ve kurumsal derecelendirme notları ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59). 1327-1338.
Karapınar, A. & Ayıkoğlu Zaif, F. (2013). Finansal analiz. Ankara: Gazi Kitabevi.
Kendirli, S. & Kaya, A. (2016). BIST-Ulaştırma endeksinde yer alan firmaların mali performanslarının ölçülmesi ve TOPSIS yönteminin uygulanması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5(1). 34-63.
Kim, W.G. & Ayoun, B. (2005). Ratio analysis for the hospitality industry: a cross sector comparison of financial trends in the lodging, restaurant, airline and amusement sectors. Journal of Hospitality Financial Management. 13(1). 1-33.
Kung, C. Y. & Wen, K. L. (2007). Applying grey relational analysis and grey decision-making to evaluate the relationship between company attributes and its financial performance-a case study of venture capital enterprises in Taiwan. Decision Support Systems. 43, 842-852.
Li, F. & Morrow, R. (2016). Corporate social responsibility and corporate financial performance: an empirical analysis. 17.8.2016 tarihinde https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2768541 adresinden erişildi.
Liu, S. & Forrest, J. (2007). The current developing status on grey system theory. The Journal of Grey System. 2, 111-123.
Meydan, C., Yıldırım, B. F. & Senger, Ö. (2016). BİST’te işlem gören gıda işletmelerinin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemi kullanılarak değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 69, 147-167.
Naghshbandi, N., Couhan, V. & Jain, P. (2016). Value based measurement of financial performance. International Journal of Applied Research. 2(2). 365-369.
Ömürbek, N., Karaatlı, M. & Balcı, H. F. (2016). Entropi temelli MAUT ve SAW yöntemleri ile otomotiv firmalarının performans değerlendirmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi. 31(1). 227-255.
Önal, Y. B., Karadeniz, E. & Koşan, L. (2006). Finansal analiz tekniklerinin otel işletmelerinde stratejik yönetim aracı olarak kullanımına ilişkin teorik bir değerlendirme. SOİD Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 3(2). 16-25.
Özkan, N. Çakan, S. & Kayacan, M. (2016). Intellectual capital and financial performance: a study of the Turkish banking sector. Article in Press. 1-9.
Rajesh, R. & Ravi, V. (2015). Supplier selection in resilient supply chains: a grey relational analysis approach. Journal of Cleaner Production. 86, 343-359.
Shah, S. Q. & Jan, R. (2014). Analysis of financial performance of private banks in Pakistan. Procedia Social and Behavioral Sciences. 109, 1021-1025.
Tsai, L. C. & Fun, L. I. (2008). Performance evaluation for casino industry: applying grey situation decision making. The Journal of Grey System. 4, 329-338.
Uçkun, N. & Girginer, N. (2011). Türkiye’deki kamu ve özel bankaların performanslarının gri ilişki analizi ile incelenmesi. Akdeniz İİBF Dergisi. 21, 46-66.
Uygurtürk, H. & Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile değerlendirilmesi: ana metal sanayi üzerine bir uygulama, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 7(2). 95-115.
Wu, W.Y., Hsiao, S.W. & Tsai, C.H. (2008). Forecasting and evaluating the tourist hotel industry performance in Taiwan based on grey theory. Tourism and Hospitality Research. 18(2). 137-152.