Kurumsal Sürdürülebilirlik Performans Değerlendirmesi: BIST Sürdürülebilirlik Endeksinde Bir Araştırma

Günümüzde işletmelere yatırım yapma kararı alan yatırımcılar sadece finansal raporlardaki verilere dayanarak nihai yatırım kararı vermemektedir. Sosyal sorumluluk ve çevresel faktörleri de göz önünde bulunduran yatırımcılar işletmelerin sürdürülebilir olma yolunda gerçekleştirdikleri faaliyetleri de dikkate alarak yatırım kararı vermektedir. Bu bağlamda kurumsal sürdürülebilirlik ölçümü, sürdürülebilirliğin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın amacı; sürdürülebilirlik raporları kapsamında Borsa İstanbul’da Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alan imalat sanayii metal eşya, makine ve gereç yapımı sektöründe faaliyet gösteren 6 işletmenin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını kapsayan kurumsal sürdürülebilirlik performanslarını değerlendirmektir. Çalışmada işletmelerin 2018 yılı sürdürülebilirlik raporları ve faaliyet raporlarından elde edilen veriler kullanılmıştır. İşletmelerin performans değerlendirmesinde çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanılmış ve kurumsal sürdürülebilirlik performans sıralama sonuçları ortaya konulmuştur. Yapılan analiz sonucunda kurumsal sürdürülebilirlik açısından performans puanı en yüksek olan işletmenin Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş olduğu tespit edilmiştir. Son olarak çalışmanın kısıtları ve gelecekte bu konu kapsamında yapılacak çalışmalara ilişkin öneriler sunularak çalışma sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kurumsal Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilirlik Raporları, TOPSIS

Corporate Sustainability Performance Evaluation: A Research in BIST Sustainability Index

Today, investors who decide to invest in enterprises do not make final investment decisions based just on the data in financial reports. Taking into account the social responsibility and environmental factors, the investors make investment decisions by taking into account the activities carried out by the enterprises towards sustainability. In this context, corporate sustainability measurement aims to address the economic, social and environmental aspects of sustainability. The aim of the study is to evaluate the corporate sustainability performance of the 6 enterprises operating in the manufacturing industry metal goods, machinery and equipment sectors, which are included in the Sustainability Index at Borsa İstanbul, within the scope of sustainability reports. In this study, data obtained from 2018 sustainability reports and annual reports of enterprises are used. TOPSIS (Technique for Order Preference by Similar Solution), which is one of the multi-criteria decision making methods, was used in the performance evaluation of the enterprises and the results of the corporate sustainability performance ranking were presented. Finally, the study was finalized by presenting suggestions about the limitations of the study and future studies.

Keywords:

Corporate Sustainability, Sustainability Reports, TOPSIS,

PDF

___

Alp İ., Öztel A. & Köse M.S. (2015). “Entropi Tabanlı Maut Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 65-81.
Awasthi, A., Chauhan, S.S. & Omrani, H. (2011). Application of Fuzzy TOPSIS in Evaluating Sustainable Transportation Systems. Expert Systems with Applications, 38: 12270–12280.
Charlo, M.J., Moya, I., & Munoz, A. (2015). M. Sustainable Development and Corporate Financial Performance: A Study Based on the FTSE4Good IBEX Index. Business Strategy Environment. 24, 277-288.
Çalışkan, A.Ö., (2012). İşletmelerde Sürdürülebilirlik ve Muhasebe Mesleği İlişkisi, İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 133-161.Diaz-Balteiro, L., Voces, R. & Romero, C. (2011). Making Sustainability Rankings Using Compromise Programming: An Application to European Paper İndustry. Silva Fennica 45(4): 761–773.
Dyllick, T., Hockerts, K. (2002). Beyond The Business Case for Corporate Sustainability. Business Strategy and The Environment, 11, 130-141.
Ergüden, E., Çatlıoğlu, E. (2016). Sustainability Reporting Practiceses in Energy Companies with Topsis Method. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 201-221.
Erol, I., Sencer, S., & Sari, R. (2011). A New Fuzzy Multi-Criteria Framework for Measuring Sustainability Performance Of A Supply Chain. Ecological Economics, 70(6), 1088-1100.
Alp, İ., Öztel, A., & Köse, M.S. (2015). Entropi Tabanlı MAUT Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 65-81.
Gazibey,Y., Keser, A. & Gökmen, Y. (2014). Türkiye’de İllerin Sürdürülebilirlik Boyutları Açısından Değerlendirilmesi. SBF Dergi, 69 (3). 520.
Guo, S., Zhao, H. (2015). Optimal Site Selection of Electric Vehicle Charging Station by Using Fuzzy TOPSIS Based on Sustainability Perspective. Applied Energy. 158, 15: 390-402.
Karaca, S., Karaca, A. (2018). An Evaluation of The Performances of Foreign Capital Trade Companies in Bist and the Sustainability Index Through the TOPSIS Method, Broad Research in Accounting, Negotiation, and Distribution, Volume 9, Issue 1, ISSN 2067-8177. 46-64.
Lee, K.H., & Saen, R.F. (2012), Measuring Corporate Sustainability Management: A Data Envelopment Analysis Approach. International Journal of Production Economics, 140(1), 219-226.
Mahmoodzadeh S., J. Shahrabi, M. Pariazar & M. S. Zaeri (2007). Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique, World Academy of Science, Engineering and Technology, 30, 333-338.
Özcan, EC. (2017). ANP ve TOPSIS Yöntemleriyle Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik Bilim ve Teknoloji Dergisi, C.5, S.2, 2017.205-2019
Öztel, A., Köse, M. S. & Aytekin, İ. (2012). Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü İçin Çok Kriterli Bir Çerçeve: Henkel Örneği. Journal of History Culture and Art Research, 1(4), 32-44.
Rebaı, S., Azaıez, M.N. & Saidane, D. (2016). A Multi-Attribute Utility Model for Generating A Sustainability Index in The Banking Sector, Journal of Cleaner Production, 113, 835-849.
Uygurtürk, H., Korkmaz, T. (2012). Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi Üzerinde Bir Uygulama. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.
Yıldırım, G., Kocamış, T.U. & Kuzu, S. (2018). Finansal Performansın Sürdürülebilirlik Raporlaması Üzerine Etkisi: Bist 100 Şirketleri Üzerinde Bir İnceleme. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Özel Sayı, 625-635.