Korku Endeksi, Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz

Bu çalışmanın amacı, korku endeksi (volatilite endeksi, VIX endeksi) ile Türkiye hisse senedi piyasası ve döviz kurları arasındaki ilişkileri ampirik olarak analiz etmektir. Hisse senedi piyasasını temsilen Türkiye BIST-100 endeksi ve döviz kuru piyasalarını temsilen de TL/Dolar kuru seçilmiştir. Değişkenlerin 02.01.2009 – 12.11.2018 tarihleri arasındaki iş günü getirileri kullanılmıştır. VIX şokunun BIST-100 ve dolar kuru üzerindeki dinamik etkileri etki- tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması yoluyla belirlenmiş ve son olarak değişkenler arası nedensellik ilişkisi Granger nedensellik yöntemiyle incelenmiştir. Etki ve tepki fonksiyonları, korku endeksi şokunun BIST-100 üzerinde negatif, dolar kuru üzerinde pozitif etkisi olduğunu göstermiştir. Varyans ayrıştırması analizi, VIX’in dolar kurunun öngörü hata varyansını açıklama oranının BIST’e kıyasla daha büyük olduğunu ortaya koymuştur. Nedensellik analizine göre ise, VIX’ten BIST-100’e ve dolar kuruna doğru bir nedensellik vardır.

Anahtar Kelimeler:

Korku endeksi, hisse senedi, döviz kuru

Fear Index, Stock Market and Exchange Rates Nexus: An Empirical Analysis for Turkey

The purpose of this study is to empirically examine the relationships among volatility index (VIX), Turkey’s stock market (BIST index), and Turkish exchange rates (TL/US dollar). The impacts of a shock from VIX on BIST-100 and the dollar are identified by means of impulse-response functions and variance decomposition analyses. Then, the causal linkages between the variables of interest are analyzed by Granger causality approach. The impulse-response functions indicate that a VIX shock effects BIST-100 negatively and the dollar positively. The variance decomposition analysis shows that the VIX explains the forecast error variance of the dollar more than that of BIST-100. The causality analysis supports an evidence on information flows from VIX to both BIST-100 and the dollar.

Keywords:

Fear index, stock market, Turkey,

PDF

___

Altuntaş, S. T. & Çolak, F. D. (2015). Bist-100 Endeksinde Volatilitenin Modellenmesi ve Öngörülmesinde Arch Modelleri. İstanbul Management Journal, 26(79), 208-223.
Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). Distrubution Of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
Erdoğdu, H. & Baykut, E. (2016). BIST Banka Endeksi’nin (XBANK) VIX ve MOVE Endeksleri İle İlişkisinin Analizi. Bankacılar Dergisi, (98), 57-72.
Hatipoğlu, M. & Tekin, B. (2017). The Effects of VIX Index, Exchange Rate & Oil Prices on the BIST-100 Index: A Quantile Regression Approach. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 627-634.
Kaya, A. & Coşkun, A. (2015). VIX Endeksi Menkul Kıymet Borsalarının Bir Nedeni midir? Borsa İstanbul Örneği. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 16, S. 1: 175-186.
Kaya, E. (2015). Borsa İstanbul (BIST) 100 Endeksi İle Zımni Volatilite (VIX) Endeksi Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Granger Nedensellik. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(28), 1-6.
Kula, V. & Baykut, E. (2017). Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY) İle Korku Endeksi (Chicago Board Options Exchange Volatility Index-VIX) Arasındaki İlişkinin Analizi. AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 27-37.
Öner, H., (2018). Altın, Petrol, Döviz Kuru, Faiz ve Korku endeksi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma. Akademik Araştırmalar Dergisi, 10(19), 396-404.
Öner, H.; İçellioğlu Ş., C.; & Öner, S. (2018). Volatilite Endeksi (VIX) İle Gelişmekte Olan Ülke Hisse Senedi Piyasası Endeksleri Arasındaki Engel-Granger Eş-Bütünleşme ve Granger Nedensellik Analizi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 110-124.
Sadeghzadeh, K., (2018). Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) ile BIST-100 Endeksi Arasındaki İlişkiler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 238-253.
Jiang, G. J. & Tian, Y. S. (2007). Extracting Model-Free Volatility From Option Prices: An Examination of the VIX Index. Journal of Derivatives. S.14: 1-26.