UZLAŞMA/NIN FELSEFESİ

Uzlaşmayı felsefi açıdan anlama çabası, günümüzde uzlaşma yerine niçin çatışmanın ön planda olduğuna ve uzlaşmanın niçin etkin kılınamadığına dair soruları anlamada katkı sağlayacaktır. Bu çerçevede “uzlaşma”nın epistemolojik, ontolojik ve aksiyolojik görünümlerinin incelenmesi bu anlama çabası için önem taşır. Uzlaşmanın epistemolojisi söz konusu olduğunda doğruluğa dair yaklaşımımızın uzlaşmayı sağlamada belirleyici olduğu görülür. Uzlaşmanın ontolojisine gelince, bu konu hem batı hem İslam düşünce tarihinde birlik/çokluk ilişkisine dair farklı yaklaşımlar üzerinden okunabilir. Bu bağlamda varolanların Bir’de toplanması fikri, varlığın ontolojik bir uzlaşı gösterdiğini resmeder. Uzlaşma, ahlaki bir hadiseye işaret ettiği için uzlaşmanın aksiyolojisini anlamak da oldukça önemlidir. Değerler alanı, irade sahibi varlıkların katıldığı ve buluştuğu bir alan olduğu için bu alanda başka değerlere saygı duymak, toplumdaki bireylerin buna yönelik çabaları, uzlaşmaya katkı sunacaktır. Bu çerçevede uzlaşma, herkesin kendi değerleri ile ortak iyide uzlaşması, kendisiyle öteki arasında barış ve güvenlik ortamı sağlama yönündeki çabası olarak anlaşılmalıdır.

___

  • Aristoteles, Nikamakos’a Etik, çev. Saffet Babür, Bilgesu Yayıncılık, İstanbul, 2009. TATAR, Burhanettin. “Ahlakın Kaynağı”, İslam’a Giriş Ana Konularıyla Yeni Yaklaşımlar, ed. Bünyamin Erul, DİB Yayınları, İstanbul, 2008. TÜRER, Celal. “Pragmatizm’in Doğruluk Evi”, Bilimname, XVII, Kayseri, 2009. DEMİRLİ, Ekrem. Sadreddin Konevi’de Bilgi ve Varlık, İz Yayıncılık, İstanbul, 2011. ÜLKEN, H. Ziya. Ahlak, Ülken Yayınları, İstanbul, 2001. ÜLKEN, H. Ziya. Felsefeye Giriş II, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1958. ÜLKEN, H. Ziya, Varlık ve Oluş, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1968. EMİROĞLU, İbrahim. ''Bircilik'', Felsefe Ansiklopedisi, Editör, Ahmet Cevizci, Etik Yayınları, Cilt II, İstanbul, 2004. HEİDEGGER, M. Varlık ve Zaman, çev. Kaan. H. Öktem, İstanbul, 2008. JAMES, William. Pragmatism, New York, 1907. KUTLUSOY, Zekiye. “Doğruluk Kuramları” Felsefe Ansiklopedisi, ed. Ahmet Cevizci, Ankara, 2006, C. 4.