HOMO-CONTRACTUS FICHTE’DE TOPLUM SÖZLEŞMESİNİN TEMELLENDİRİLMESİ

Fichte Alman idealizmine uygulanacak bir diyalektiğin tez aşamasını temsil eder. Kendi ifadesiyle özgürlüğün ilk sistemini kurmuş olan Fichte’nin genel olarak Batı felsefe tarihindeki yeri ise özbilinç teorisinde yeni bir aşamayı temsil etmesinden kaynaklanır. Fichte’nin bu teoride ortaya koyduğu Ben, rasyonel olmasıyla ve özgür eylemde bulunmak biçiminde ifade edilebilecek özselliğiyle, kendisini yalnızca rasyonel ve özgür varlıklardan oluşan bir topluluk içinde gerçekleştirebilir. Böyle bir topluluğun özgür bir toplum formuna dönüşmesi ve sürekliliği ise ancak ve ancak bir sözleşme etrafında birlikte yaşamın inşa edilmesiyle mümkündür. Hakların temellendirildiği bu kompozisyon Fichte açısından doğal hukukun gerçekleşmesi olarak pozitif hukukun ortaya çıkması ve gerçekleşmenin somut formu olarak devletin ortaya çıkması anlamına gelir. Bu yazıda Fichte’nin, Ben ilkesinin sözleşmeyi nasıl temellendirdiği betimlenmeye ve ilgili tartışmalar açımlanmaya çalışılacaktır

___

  • CLARKE, J. A. (2009). Fichte and Hegel on recognition. British Journal fort he History of Philosophy, 17 (2), 365-385. DİETER, H. (2011). Fichte’nin asıl görüşü. İçinde A. Topakkaya, Fichte. İstanbul: Say Yayınları. FİCHTE, J. G. (2000). Foundations of natural right (Ed. F. Neuhouser, Çev. M. Baur). Cambridge, UK: Cambridge University Press. GÖKBERK, M. (2008). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi Yayınevi. JAMES, D. (2011). Fichte’s social and political philosophy: property and virtue. Cambridge, UK: Cambridge University Press. KILIÇASLAN, E. A., Ateşoğlu, G. (Ed.). (2006). Alman idealizmi I: Fichte. Ankara: Doğu-Batı Yayınları. METZ, W. (2011). Fichte’nin özgürlük anlayışı. İçinde A. Topakkaya, Fichte. İstanbul: Say Yayınları. NEUHOUSER, F. (1994). Fichte and relationship between right and morality. In Fichte: historical context/contemporary controversies (Eds. D. Breazeale and T. Rockmore). Humanities Press. NEUHOUSER, F. (2011). Fichte kuramının kökleri: aklın birliği fikri. İçinde A. Topakkaya, Fichte. İstanbul: Say Yayınları. NOMER, N. (2010). Self-positing and rights in Fichte. Journal of history of the philosophy, 48 (3), 469–490. TOPAKKAYA, A. (2011). Fichte. İstanbul: Say Yayınları. WEBER, A. (1998). Felsefe tarihi (Çev. H. V. Ersalp). İstanbul: Soyal Yayınları. ZÖLLER, G. (2015). Fichte: political philosopher. In Oxford handbook to German 19th century philosophy (Eds. M. N. Forster and K. Gjesdal). Oxford: Oxford University Press.