Çalışmamızın konusu, Kyme antik kenti nekropolünde İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından Habaş adına yürütülen kurtarma kazılarında bulunmuş figürlü bir mezar stelidir. Çok sayıda parçaya ayrılmış olan stelin, bütünlendiğinde “Naiskos Tipli” bir stel olduğu ve sahne alanında merkezde Dioskurides Tipinde bir erkek figürünün alçak kabartma iki paye arasında ve iki yanında iki hizmetçi figürü ile birlikte betimlendiği görülmektedir. Figürün form ve stil özellikleri ile içinde bulunduğu sahne düzeni Hellenistik Dönem’de önemli bir yere sahip Smyrna’da üretilen mezar stelleriyle benzerlik gösterdiği anlaşılmaktadır. MÖ. 2. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren yoğun olarak üretilmeye başlanan yüksek işçiliğe sahip Smyrna Stellerinin etkisinin Ephesos ve Samos başta olmak üzere Byzantion’a kadar uzanan geniş bir coğrafyaya yayıldığı bilinmektedir. Kyme’de daha önce ele geçmiş az sayıdaki figürlü mezar steli örneklerinin de yardımıyla Smyrna Stellerinin etkisi görülebilmektedir. Stelimiz üzerinde betimlenen figürün form olarak Smyrna Stellerinden birebir örnek alındığı, ancak işçilik farklılığından kaynaklı olarak duruşu ve mantosunda gözlemlenen hareket ile kumaş ilişkisinin daha kaba verildiği anlaşılmaktadır. Smyrna Stellerinde figürlerin hareketli yanı zeminden daha fazla yüksek betimlenerek ileri doğru hamle yaptığı izlenimi yaratılmıştır. Stelimizdeki figürün duruşunda bu etki başarılamamış ve figür neredeyse cepheden betimlenmiştir. Benzer durum Sardes’ten ele geçmiş bir stelde de gözlemlenebilmektedir. Smyrna Stelleri ile form ve stil benzerliği gösteren örneklerin Smyrna ile komşu merkezlerde görülmesi şaşırtıcı değildir. Sardes örneğinde olduğu gibi Kyme nekropolünde bulunmuş stelimizde de Smyrna stelleri ile yalnızca işçilik faklılıkları olduğu ayırt edilebilmektedir. Bu örnekler temel alınarak yapılan karşılaştırmalar sonucunda stelimizin Smyrna Stellerini yakından tanıyan bir usta tarafından yerel bir atölyede ve MÖ. 2 yüzyılın son çeyreği içerinde üretildiği ortaya çıkmaktadır.

Subject of this study is a figurative grave stele which is found in a rescue excavation carried out by the Directory of the Izmir Archaeological Museum in the necropolis of Kyme. The Stele, broken in pieces, is an example for the “Naiskos Type” depicting the togate figure of a man (in the type of Dioskurides) flanked by two small sized servants. Type, iconography and style link it to a group of grave stelai produced in Smyrna during the Hellenistic Period, the production of which started during the second quarter of second century B.C. The distribution area ranges from Ephesos and Samos in the South to Byzantion. While it is obvious that the figure on the Kyme stele is influenced by the Smyrna group, the artistic quality can not compete with the Smyrna specimens. It will be argued that the Kyme stele was produced by a master working in a local workshop who was familiar with the Smyrna stelai in the last quarter of second century B.C.