Korykos Antik Kentinin ve Kılıkıa Bölgesinin Korinth Sütun Başlıkları

Kilikia, Korakesion (Alanya) ve Alexandria Kat Isson (İskenderun) arasında kalan bölgeyi oluşturmaktadır. Korykos antik kenti, Mersin'in Erdemli ilçesine bağlı Kızkalesi beldesinde yer almaktadır. Bu çalışmada Korykos antik kentinde bulunan Korykos Tapmağı, Takı ve Sütunlu Caddesi'ne ait Korinth başlıkları incelenecektir. Bu başlıklardan yola çıkarak Kilikia Bölgesi Roma İmparatorluk Dönemi'ne ait Korinth sütun başlıkları üzerindeki dış etkiler ele alınacak ve Kilikia Bölgesi'nde bir yerel dekorasyon okulunun olup olmadığı sorusuna cevap aranacaktır.Kilikia Bölgesi Korinth sütun başlıkları ve diğer ele alman mimari bezeme öğeleri, bölgenin jeopolitik konumundan dolayı getirdiği hareketlilik ile birçok etkiyi kendi bünyesinde barındırmaktadır. Özellikle Suriye ve Pamphylia Bölgeleri'nin bezeme tarzı, Kilikia mimari bezemelerinde karşımıza çıkmaktadır. Sonuç olarak Kilikia Bölgesi'nde varolan bir bezeme okulunda çalışmış olan yerel taş ustaları ya başka merkezlerden bölgeye gelen ustalardan etkilenmiş ya da başka merkezlerdeki çalışmaları sırasında öğrendiklerini daha sonrasında bölge mimari bezemelerinde uygulamış olmalıdırlar.

Corinthian Capitals of Corycos and Cilicia

The area which will be discussed is located between Coracesion (Alanya) and Alexandria Kat Isson (iskenderun). The text will primarily handle the corinthian capitals of Corycos (Kizkalesi). For the dating of the capitals of Corycos, the Corinthian Capitals of the Cilician area will be considered chronologically, the external influences will be studied and the exinstance of a local architectural decoration school in Cilicia will be questioned. The interactions, as a result of the geostratigical importance of the area, lead the Cilician architectural decoration to stay under various influences from other areas. Especially the architectural decoration style of Syria and Pamphylia can be observed. It can be said that either these centres had a big influence on the local Cilician architectural decoration or that the Cilicians themselves brought these styles with them from these centres.

___

Akşit 1985 Akşit, O., Roma İmparatorluk Tarihi, İstanbul.

Anabolu 1970 Anabolu, M. U., Küçük Asya'da Bulunan Roma İmparatorluk Çağı Tapınakları, İstanbul.

Aydmoğlu 2005 Aydınoğlu, Ü., "Yerleşim Modeli Oluşturmak Mümkün müdür? Dağlık Kilikia'dan İki Yerleşim Modeli Denemesi", Olba XII, 165-184, Mersin.

Baldassarrı 1999 Baldassarrı, P., "II tempio", Elaiussa Sebaste I (ed. E. E. Schneider), 115-128, Roma.

Başaran 1990 Başaran, C., "Mimari Bezemeler Işığında II. yy. Ionia ve Pamphy- liası" X. TTK 22-26 Eylül 1986, I. Cilt, 231-237, Levha 169-178, Ankara.

Başaran 1995 Başaran, C., Anadolu Mimari Bezemeleri, Roma Çağı Lotus-Palmet Örgesi, Erzurum.

Başaran 1997 Başaran, C., "Kyzikos Korinth Başlıkları", Türk Arkeoloji Dergisi, Sayı XXXI, 1-53, Ankara.

Başaran 1999 Başaran, C., Anadolu Kompozit Başlıkları, İstanbul.

Beaufort 2002 Beaufort, S. F., Karamanya (Çev. A. Neyzi-D. Türker), Antalya.

Berns 1998 Berns, C., "Zur Datierung der Tempel in Seleukeia am Kalykad- nos und in Elaiussa Sebaste (Kilikien)", DaM Band 10, 135-154, Mainz

Berns 2003 Berns, C., Untersuchungen zu den Grabbauten der frühen Kaiserzeit in Kleinasien, Asia Minor Studien Band 51, Bonn.

Brümmer 1985 Brümmer, E., "Der Römische Tempel von Dmeir.Vorbericht", DaM Band 2, 55-64, Tafeln 22-25, Mainz.

Can 2005 Can, B., "Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatrosu Bezemeleri", Adalya VIII, 89-120, İstanbul.

Cormack 2004 Cormack, S., The Spare of Death m Roman Asia Minor, Wien.

Durugönül 1989 Durugönül, S., Die Felsreliefs im Rauhen Kilikien, Oxford.

Durugönül 1998 Durugönül, S., "Seleukosların Olba Territorium'undaki "Akkultura- tion" Süreci üzerine Düşünceler", Olba I, 69-76, Mersin.

Durugönül 2002 Durugönül, S., "Die kaiserzeitliche Baupolitik im Rauhen Kilikien am Beispiel zweier Tempelbauten", Beihefte Bonner Jahrbücher Band 53, 157-161, Bonn.

Durugönül 2004 Durugönül, S., "Grab mit mânnlicher Reliefdarstellung aus dem Rauhen Kilikien", Gephyra I, 127-133, İstanbul.

Durugönül 2005 Durugönül, S., "Dağlık Kilikia Bölgesinde (Mersin ve İlçelerinde) Kent, Mimari ve Malzeme", Tarih İçinde Mersin Kolokyum ve Sergisi II, 28-34, Mersin.

Durugönül - Durukan - Mietke 2006 Durugönül, S. - M. Durukan - G. Mietke, "2004 Yılı Korykos (Kızkalesi) Yüzey Araştırması", 23. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, 21-24, Ankara.

Durukan 2004 Durukan, M., "Olba Bölgesi ve Bölgede Kullanılan Polygonal Duvar Tekniği", Anadolu/Anatolia 26, 39-64, Ankara.

Durukan 2005 Durukan, M.,"Monumental Tomb Forms in the Olba Region", Anatolian Studies Vol. 55, 107-126, Ankara.

Erten 2004 Erten, E., " Olba 2002 Yüzey Araştırması", 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, 55-66, Ankara

Erten 2006 Erten, E., "Olba'daki Tapmak Planlı Anıt Mezar", Coşkun Özgünel'e Armağan (Baskıda)

Fischer 1990 Fischer, M.L., Das korintische Kapitell im Alten Israel in der hel- lenistischen und römischen Periode: Studien zur Geschichte der Baudekoration im Nahen Osten, Mainz.

Fischer - Magaritz - Pearl 1992 Fischer, M. L. - M. Magaritz, Pearl Z.,"Isotopic and artistic analysis of Corinthian marble capitals from Caesarea: a case study", Caesa-rea Papers JRA Supply. 5 ( edi. R. L. Vann), 214-221, Ann Arbor.

Freyberger 1988 Freyberger, K. S., "Zur Datierung des Theaters in Bosra", DaM Band 3, 17-26, Tafeln 9-15, Mainz.

Freyberger 1989 (a) Freyberger, K. S., "Untersuchungen zur Baugeschichte des Jupiter-Heiligtums in Damaskus", DaM Band 4, 61-86, Mainz.

Freyberger 1989 (b) Freyberger, K. S., "Das Tychaion von as-Şanamain. Ein Vorbericht", DaM Band 4, 87-105, Mainz.

Freyberger 1990 Freyberger, K. S., Stadtrömische Kapitelle aus der Zeit von Domi-tian bis Alexander Severus: Zur Arbeitsweise und Organisation stadtrömischer Werkstatten der Kaiserzeit, Mainz.

Gans 1994 Gans, Ulrich-Walter, "Hellenistische Architekturteile aus Hart- gestein in Alexandria", AA 1994-Heft 3, 433-453, Berlin.

Gogrâfe 1993 Gogrâfe, R., "Die Datierung des Tempels von Isriye", DaM Band 7, 45-61, Tafeln 10-19, Mainz.

Güven 2003 Güven, S., "Evolution of Colonnaded Avenues in the Roman City- scape: Role of Cilicia", Olba VIII (Özel Sayı), 39-54, Mersin.

Heberdey - Wilhelm 1896 Heberdey R. - A. Wilhelm, Reisen in Kilikien, Wien.

Heilmeyer 1970 Heilmeyer, W. D., Korintische Normalkapitelle: Studien zur Geschichte römischer Architekturdekoration, Heildelberg.

Hellenkemper 1995 Hellenkemper, H., "Die Kirche im Tempel. Zeus Tempel und Pau-lus Basilika in Seleukeia am Kalykadnos", Orbis Romanus Chris-tianusque ab Diocletiani aetate usque ad Heraclium, 191-203, Paris.

Herzfeld - Guyer 1930 Herzfeld E. - S. Guyer, Meriamlik und Korykos. Zwei christliche ruinenstâtten des Rauhen Kilikien, MAMA Vol. II, Manchester.

Hild - Hellenkemper 1990 Hild, F. - Hellenkemper, H., Kilikien und Isaurien, Tabula Imperii Byzantini 5, Wien.

İdil 1979 İdil, V., "Stratonikeia'da (Eskihisar), kentin kuzey kapısının iç ke- simindeki Korinth Başlığı, VIII. Türk Tarih Kongresi 11-15 Ekim 1976, 477-485, Levha 273-280, Ankara.

İdil 1984 İdil, V., "Anadolu'da Roma İmparatorluk Çağı Korinth Başlıkları", Anadolu (Anatolia) XX, 1-49, Ankara.

İdil 1997 İdil, V., "Kaunos'tan bir Korinth Başlığı", Ekrem Akurgal'a Arma- ğan-Anadolu (Anatolia) XXIII (1984-1997), 159-165, Ankara.

Jes 2001 Jes, K., "Zur Bauornamentik des Donuktaş Tempels", Tarsus Do- nuktaş Kazı Raporu, 39-54, İstanbul.

Kader 1996 Kader, I., Propylon und Bogentor, DaF Band 7, Mainz.

Karaosmanoğlu 1996 Karaosmanoğlu, M., Anadolu Mimari Bezemeleri, Roma Çağı Yumurta Dizisi, Erzurum.

Köster 2004 Köster, R., Die Bauornamentik der frühen und mittleren Kaiserzeit: Die Bauornamentik von Milet Teil I, Berlin.

Kramer 1998 Kramer, J., "Bemerkungen zu den Methoden der Klassfizierang und Datierung frühchristlicher oströmischer Kapitell", Spâtantike und Byzantinische Bauskulptur ( Hrsg. U. Peschlow-S. Möllers), 43-59, Stuttgard.

Machatschek 1967 Machatschek, A., Die Nekropolen und Grabmâler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im Rauhen Kilikien, Ergânzungs-baende zu den Tituli Asiae Minoris Nr. 2, Köln.

Machatschek 1974 Machatschek, A., "Die Grabtempel von Dösene im Rauhen Kilikien", Mansel'e Armağan, 251-261, Ankara.

Mert 2005 Mert, İ. H., "Knidos Korinth Tapınağı", Ramazan Özgan'a Armağan, 230-248, İstanbul.

Pensabene 1997 Pensabene, P., "Marmi d'Importazione, Pietre Locali e Commit-tenza Nella Decorazine Architettonica di eta Severiana in Alcuni Centri Delia Province Syria et Palastina e Arabia", Archeologia Classıca XLIX, 275-422, Roma.

Peschlow-Bindokat 1975 Bindokat, A. P., "Zur Sâulenstrasse von Pompeiopolis in Kilikien", 1st Mitt 25, 373-391, Tafeln 71-81, İstanbul.

Pohl 2002 Pohl, D., Kaiserzeitliche Tempel in Kleinasien unter besonderer Berücksichtigung der hellenistischen Vorlaüfer, Asia Minor Studien Band 43, Bonn.

Pülz 1989 Pülz, A., "Zur Bauornamentik des Zeustempels von Euromos", 1st Mitt 39, 451-453, Tafel 43-44, İstanbul.

Rohmann 1998(a) Rohmann, J., Die Kapitellproduktion der römischen Kaiserzeit in Pergamon, Pergamenische Forschungen, Band 10, New York.

Rohmann 1998(b) Rohmann, J., "Die Kaçitelle des Trajantempels von Pergamon", Spatantike und Byzantinische Bauskulptur (Hrsg. U. Peschlow S. Möllers), 25-35, Stuttgart.

Sayar 2000 Sayar, M. H., "Çukurova'nın Kutsal Kenti Kastabala", Arkeoloji ve Sanat Dergisi 99, 2-14, İstanbul.

Schlumberger 1933 Schlumberger, D., "Les Formes Anciennes du Chapiteau Corinthien en Syrie en Palestine et en Arabie", Syria XIV, 283-317, Paris

Schneider 2003 Schneider, E. E., "Templi Funerari", Elaiussa Sebaste II (ed. E. E. Schneider), 394-411, Roma.

Sichtermann 1960 Sichtermann, H., "Funde und Forschungen in der Kyrenaika 1942-1958", Archaeologischer Anzeiger Band 74, 239-349, Berlin.

Söğüt 1998 Söğüt,B.,KilikyaBölgesi'ndekiRomaİmparatorlukÇağı Tapınakları (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), Konya.

Söğüt 2005 Söğüt, B., "Tombs with Monumental Colums in the Olba Region", OlbaXI, 103-154, Mersin.

Strube 1993 Strube, C, Baudekoration im nordsyrischen Kalksteinmassiv Band I: Kapitell-, Tür- und Gesimsformen der Kirchen des 4. und 5. Jahr-hunderts n. Chr., DaF Band 5, Mainz.

Şahin 2002 Şahin, M., Anadolulu Bir Mimar: Hermogenes, İstanbul.

Topçu 1981 Topçu, Ç., "Seleukeia 1980", III. Kazı Sonuçları Toplantısı, 49-51, Ankara.

Quattrocchi 2003 Quattrocchi, M., "Elementi della Decorazione Architetttonica DalI'Edifico Circolare", Elaiussa Sebaste II (ed. E. E. Schneider), 358-380, Roma.

Vandeput 1997 Vandeput, L., The Architectural Decoration in Roman Asia Minor, Sagalassos: A Case Study, Brepols.