Günümüzde Muğla’ya bağlı bir belde olan Akyaka’da Muğla Arkeoloji Müzesi tarafından gerçekleştirilen kurtarma kazıları sonucunda orta nefi mozaik döşemeli üç nefli, üç apsisli, bazilikal planlı bir yapı ortaya çıkarılmıştır. Küp şekline getirilmiş mermer, tuğla ve kireç taşının kullanıldığı tessaralardan yapılmış opus tesellatum tekniğindeki mozaikler, geometrik formların dış çerçeve olarak kullanıldığı hayvan figürlerinin yanı sıra, bitkisel ve geometrik motiflerin panoların iç düzenlemelerinde yer aldığı zengin bir bezeme programına sahiptir. Bordürlerde ve panoları kaplayan geniş alanlarda uygulanan geometrik düzenlemelerin, çok yaygın kullanımı olan basit formlardan meydana geldikleri görülmektedir. Geometrik desenli panolar bemanın templon stylobatına yakın bölümünde başlamış ve orta nefte yaygınlaşmıştır. Bazilikanın bemasında ve orta nefin dış bordürlerinde ise, tavus kuşaları, kantharos, nar, geyik ve yunuslardan oluşan figürlü kompozisyonlara yer verilmiştir. Çatalçam Bazilikasına ait en önemli belgeyi mozaikler üzerindeki yazıt oluşturmaktadır. Yazıt, genel yazı karakteri dikkate alınarak, 6. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Mozaikler üzerindeki figürlü ve geometrik bezemelerde Geç Antik sanatın yaygın formları olarak benzer örnekler yardımıyla yazıtla aynı yüzyıla tarihlenmektedir.

The basilica which is the subject of our study is located in the territorium of the ancient city of Idyma (in Akyaka, a province of Muğla). Here illicit digs have been carried out and two Turkish tombs and some architectural remains of the Early Christian Period were uncovered. Thereafter, a rescue excavation was carried out for two seasons by the Muğla Archaeological Museum. Excavations brought to light a three-aisle basilical church with three apses and a narthex to the west, small finds of architectural sculpture as well as mosaic pavements in opus tessellatum technique. The central nave is paved with mosaics from the doorway of the narthex to the beginning of the apse. The mosaic is worked in opus tessellatum technique with tesserae cut from marble, brick and basalt. Alongside the animal figures, the decoration comprises floral and geometric motifs. Although poorly preserved, the extant parts reveal the characteristics and favorite themes of the period. In the bema, on the other hand, are panels decorated with peacocks, geometric arrangements, pomegranate and symmetrical wild goats flanking a tree, all framed with floral and geometric borders. The most important document dealing with the Çatalcam mosaics appears in the inscription. The inscription is dated to the 6th century according to the characteristics of its letters. The figurative and geometric decorations of the mosaic are common and analogically can be dated to the same century as the inscription.