Abdülkâdir Merâgi'nin ses sistemi

Bu makalede Abdülkâdir Merâğî ve eserleri hakkında kısaca bilgi verildikten sonra, onun ses sistemi tespit edilerek incelenmiştir. Abdülkâdir Merâğî ses sistemini ses ve nağme, tizlik ve pestlik, perdeler ve uzunluk oranları, aralıklar ve aralıklarda uyum ve uyumsuzluk konularını açıklayarak ortaya koymuştur. Abdülkâdir Merâğî eserlerinde mûsikî nazariyâtı ile ilgili konuları izah ederken öncelikle bu konuyu ele almış ve diğer konuları ses sistemi üzerine inşa etmiştir.

Abdulqâdir Meragî's sound system

In this article, Abdülkâdir Merâğî’s sound system is examined carefully. Abdülkâdir Merâğî axplains the saund system by stating the subjects sound and note, acuteness (higt-pitchedness), and gravity of sound, pitches (positions) and length proportions, itervals and consonant and dissonant of the intervals. In his works Abdülkâdir Merâğî first touched this subject while he was explaining the subjects the theory of the music.

PDF

___

Abdülkâdir Merâğî, Makâsıdü 'l-Elhân, Nuruosmaniye Ktp, Nr. 3656.
Abdülkâdir Merâğî,Makâsıdü'l-Elhân, (nşr. TahîBînîş) Mecmuâtu Mütûn-i Fârisî, Tahran 1977.
Abdülkâdir Merâğî, Şerh-i Kitâbü 'l-Edvâr, Nuruosmaniye Kütüphanesi, No. 3651-1, İstanbul, (müellif hattı).
Abdülkâdir Merâğî,Şerh-i Kitâbü 'l-Edvâr, Topkapı Sarayı Ktp. Nr. 3470.
Abdülkâdir Merâğî,Şerhu'l-Edvâr (nşr. Takî Bînîş), Tahran 1991.
Abdülkâdir Merâğî,Câmiu'l-Elhân, Nuruosmaniye Ktp, No: 3644.
Abdülkâdir Merâğî,Câmiu'l-Elhân (nşr. Taki Biniş), Tahran 1987.
AKA, İsmail, Umurlular, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1999.
Abdülkâdir Merâğî,Mirza Şahruh ve Zamanı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu, Ankara 1994.
AKDOĞAN, Bayram, Fethullah Şirvâni ve Mecelletün fi 'l-Mûsika Adlı Eserinin XV. Yüzyıl Türk Mûsikîsi Nazariyâtındaki Yeri, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1996.
AREL, Hüseyin Sadettin, Türk Mûsikîsi Kimindir?, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1969.
AREL, Hüseyin Sadettin,Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri (nşr. Onur Akdoğu), Ankara 1993.
ARSLAN, Fazlı, Safıyyyün Abdulmu 'min Urmevi ve Şerefiye Risalesi, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 2007.
BARDAKÇI, Murat, Meragalı Abdülkâdir, Pan Yayıncılık, İstanbul 1986.
CAN, Cihat, XV. Yüzyıl Türk Mûsikîsi Nazariyatı (Ses Sistemi), Basılmamış Doktora Tezi, M.Ü. Sos. Bil. Enst. İstanbul.
D'ERLANGER, Baron Rodolphe, La Musique Arabe, Paris, 1938, I, II, III, IV, V.
EZGİ, Dr. Suphi, Nazarî ve Amelî Türk Mûsikîsi, İstanbul 1953.
FÂRÂBÎ, Ebû Nasr Muhammed, Kitâbu 7 -Mûsika 'l-Kebîr, (thk ve şerh, Gattâs Abdülmelik Hasebe, Tasdîr, Mahmut Ahmet el-Hıfnî) Kahire, (t.y.).
FÂRÂBÎ, Ebû Nasr Muhammed, İhsâu'l-Ulûm, Neşir Osman M.Emin, Mısır 1931.
KANTEMİROĞLU, Kitâb-ı İlmu 'l-Mûsikî Alâ Vech-i Hurufat (neşr. Yalçın Tura).
KOLUKIRIK, Kubilay, Abdülkâdir Merâğî ve Şerhu'l-Edvâr Adlı Eserinin XIV. Yüz yıl Türk Mûsikîsi Nazariy atındaki Yeri, Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2009.
KUTLUG, Yakup Fikret, Türk Mûsikîsi 'nde Makamlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2000.
ÖZCAN Nuri, -"XV ve XVI. Yüzyıllarda Türk Dünyasında Mûsikî" XV ve XVI. Asırları Türk Asrı yapan Değerler Tartışmalı İlmi Toplantısı, İstanbul 1977'.
ÖZCAN Nuri, M.Ü.İ.F. Mûsikî Ders Notları, İstanbul 2001.
ÖZCAN Nuri, "Osmanlılarda Musikî", Osmanlı Ansiklopedisi, İstanbul 1996, c. III.
ÖZCAN Nuri, "Abdülkâdir Merâğî", T.D.V. İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1999, c. I.
ÖZCAN Nuri,"Türk Mûsikîsinin Âbide Şahsiyetlerinden Abdülkâdir Merâğî", Türkler, Ankara 2002, C.VIII.
ÖZALP, M.Nazmi, Türk Mûsikîsi Tarihi I, M.E.B., İstanbul 2000.
ÖZTUNA, Yılmaz; Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, I-III, M. E. B. Yayınları, İstanbul 1969. Safiyyüddîn el-Urmevî, Kitâbü 'l-Edvâr, Nuruosmaniye Kütüphanesi, 3653/1.
SEZİKLİ, Ubeydullah, Abdülkâdir Merâğî ve Câmiu 'l-Elhân 'ı, Basılmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2007.
TEKİN, Hakkı, Lâdikli Mehmet Çelebi ve er-Risâletü 'l-Fethiyye 'si, Basılmamış Doktora Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde 1999.
TERBİYET, Muhammed Ali, Dânişmendân-ı Azerbaycan, Tahran 1314
TERBİYET, Muhammed Ali, Makâlât-ı Terbiyet, Tahran.
UYGUN, Mehmet Nuri, Safıyüddîn Abdülmü 'min Urmevî ve Kitâbu'l- Edvarı, Kubbe altı Neşriyatı, İstanbul 1999.
YEKTA, Rauf, Türk Mûsikîsi, Fransızca 'dan Çeviren, Orhan Nasûhioğlu, Pan Yayıncılık, İstanbul 1986.
YEKTA, Rauf,Türk Mûsikîsi Nazariyatı, İstanbul 1924.