TÜRKİYE’DE ÖLÜM KAYITLARINA İLİŞKİN SORUNLAR: ANNE ÖLÜMLERİ ÖZELİNDE NİTELİKSEL BİR ÇALIŞMA

Bu makalede, defin kayıtlarının bildirimlerine ilişkin aksaklıklar, anne ölümleri kayıtları özelinde, Ulusal Anne Ölümleri Çalışması’nın niteliksel aşamasından elde edilen veri temel alınarak yapılmıştır. Makalenin amacı, kentsel ve kırsal alanlarda defin kayıtlarından sorumlu olan kişilerle ve sağlık sektöründe anne ölüm nedenlerinin yazılmasının sorumluluğunu taşıyan görevlilerle yapılan görüşmeler çerçevesinde bildirim ve kayıt eksikliklerinin nedenlerini anlamaktır. Türkiye’de anne ölümlerinin bildirilmesine ve kaydedilmesine ilişkin aksaklıklar çeşitli sorun alanlarını içermektedir. Bu aksaklıklarda, hem toplumun kayıt konusundaki çoğunlukla kültürel boyutlu algısının birey düzeyindeki yansımasının, hem de kamusal düzeyde, idari sistemin yasal ve işleyiş boyutlarındaki sorunların rol oynadığı görülmüştür.

PROBLEMS OF THE BURIAL REGISTERS IN TURKEY: A QUALITATIVE STUDY ON MATERNAL MORTALITY

In this article deficiencies of the burial registers in Turkey are discussed with specific emphasis on maternal mortality. The analysis is based on the qualitative data of “Turkey National Maternal Mortality Study, 2005”. This article aims to understand the reasons behind the deficiencies in reporting and registering of the maternal deaths through interviews conducted with the officers in charge of the burial registers in urban and rural settlements as well as the persons responsible in recording the causes of maternal deaths in the health sector. The defects related to the reporting and recording of maternal deaths comprises various problems ranging in a wide spectrum from culture based perception at the individual level to legal and administrative dimensions at the public level.

___

  • BM (1994), Nüfus ve Kalkınma: Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında Kabul Edilen Eylem Planı, Kahire 5-13 Eylül 1994, Birleşmiş Milletler.
  • DİE (1993), 1989 Türkiye Nüfus Araştırması, Yayın No.1483, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Entitüsü, Ankara.
  • DİE (1997), Türkiye’de Doğum ve Ölüm Kayıtları ile İlgili Çalışma Grubu Raporu, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası Yayın No. 1999 Ankara.
  • DİE (2003), 2000 Genel Nüfus Sayımı, Yayın No. 2759, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Entitüsü, Ankara.
  • Ergöçmen, B. A., Hancıoğlu A., Koç İ ve Ünalan, T (2004), Binyıl Kalkınma Hedeflerine Demografik Bakış, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Ankara, Türkiye.
  • Graham, W.J. ve Hussein J. (2006); “Universal Reporting of Maternal Mortality: An achievable goal?”, International Journal of Gynecology and Obstetrics, No: 94, s. 234-242.
  • Graham, W.J. ve Hussein J. (2004); “The Right to Count”, The Lancet, Vol:363, s. 67-68.
  • Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2004), Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara.
  • HÜNEE, ICON_INSTITUT Public Sector GmbH ve BNB Danışmanlık (2006), Ulusal Anne Ölümleri Çalışması, 2005, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ve Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu, Ankara.
  • Kümbetoğlu B, (2005), Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, Bağlam Yayınları.
  • Mason J., (1996), Qualitative Researching, Sage Publication. National Research Council (1981), Data Collection: A Statement for Administrators Report No.7 Committee on Population and Demography, Washington D.C. National Academy Press.
  • Neuman W.L, (2006), Social Research Methods. Pearson Education, Inc. Boston Population Reference Bureau (PRB), (2009), World Data Sheet 2008, http:www.prb/org/publications/datasheets/2008/2008wpds.aspx (10.02.2009).
  • Ronsmans C. ve Graham W.J. (2006), “Maternal Survival 1: Maternal Mortality: Who,Where and Why”, The Lancet; Sep 30-Oct 6 2006; 368, 9542; ProQuest Health Medical Complete, s.1189
  • State Institute of Statistics (SIS) (1978). Turkish Demographic Survey 1974-1975, State Institute of Statistics, Prime Ministry of Republic of Turkey, SIS Publication No.841, Ankara.
  • Strauss A, Corbin J, (1996), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, Sage Publication.
  • T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013, http://www.ksgm.gov.tr/Pdf/TCEUlusaleylemplani.pdf, (25.5.2009)
  • Türkyılmaz AS, Koç İ, Schumacher R, Campbell OMR, (2009), The Turkey National Maternal Mortality Study, The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care, 14:1,s.75-82
  • Yıldırım A, Şimşek H, (2000), Sosyal Bilimlerde Niteliksel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.
  • WHO, (1999), A Standard verbal autopsy method for investigating causes of deaths in infants and children, http://www.who.int/csr/resources/publications/surveillance/WHO_CDS_CSR_ISR_99_4/en (12.04.2009).
  • WHO, (2001), Maternal Mortality in 1995:Estimates Developed by WHO, UNICEF, UNFPA and the World Bank. World Health Organization, Geneva
  • WHO, (2007), Maternal Mortality in 2005:Estimates Developed by WHO, UNICEF, UNFPA
  • and the World Bank. World Health Organization, Geneva WHO,UNICEF, UNFPA, Wolrd Bank (2005), “Maternal Mortality in 2005: Estimates developed by WHO, UNICEF, UNFPA, and The World Bank”, www.who.int/whosis/mme¬_2005.pdf, (15.05.2009)