Mehmet CANSIZ, Neval KARANFİL, Ferda KERVANCI ÜSTÜN

YARATICI SINIFIN (AR-GE ÇALIŞANLARININ) ÇALIŞMA HAYATLARINA İLİŞKİN DUYGULARI: STRES, KORKU/KAYGI

Araştırmanın konusunu, Teknoparklarda faaliyet gösteren firmalar ile AR-GE ve tasarım merkezine sahip firmalardaki yaratıcı sınıf üyeleri olan Ar-Ge çalışanlarının çalışma hayatlarındaki stres, korku/kaygı duygularının kaynakları, bunların iş yaşamı ve sosyal yaşama etkileri oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı ise Türkiye’de Ar-Ge çalışanlarının çalışma hayatında iş yerleri ile ilişkili duygu durumlarını ortaya koymak ve girişimcilik ekosistemindeki aktörlere etkin politikaların belirlenmesinde yol gösterici olabilecek bilimsel bir altlık sunmaktır. Araştırmada, 2019 yılında yapılan “Türkiye’nin Yenilikçi Sınıfı: Ar- Ge Çalışanları Araştırmasından” elde edilen veri bütünü içerisinden duygularla ilgili derinlemesine görüşme verileri, MAXQDA yazılım programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları, düşük düzeyde algılanan stresin motivasyon ve verimlilik üzerinde olumlu etkisi olduğunu; orta ve yüksek düzeyde bu etkinin iletişim sorunları, verimlilik, motivasyonun ve yaratıcılığın azalması şeklinde olumsuz yönde geliştiğini göstermektedir. Algılanan iş stresinin sosyal yaşam üzerindeki etkileri ise olumsuz duygulanım, sağlık sorunları ve sosyal ilişkilerde çatışma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Çevresel, örgütsel, sosyal ve bireysel faktörlerden kaynaklanan korkular/kaygılar, iş yaşamı sosyal yaşam üzerinde fazla çalışma, yenilikçiliğin azalması gibi olumsuz, uzmanlık alanında kendini geliştirme, artan motivasyon ve verimlilik gibi olumlu etkilere sahiptir.

Anahtar Kelimeler:

Yaratıcı sınıf, Ar-Ge çalışanları, Stres, Korku/Kaygı

EMOTIONS OF CREATIVE CLASS (R&D EMPLOYEES) IN RELATION TO THEIR WORKING LIFE: STRES, FEAR/ANXIETY

The subject of this research is the sources of stress, fear/anxiety in the working lives of companies operating in technoparks, defined as a creative class, and R&D employees in companies with R&D and design centers, and their impact on their business and social lives. The aim of the study is to reveal the emotional states of R&D employees in Turkey in relation to their workplace in their working life and to provide a scientific basis that can help stakeholders in the entrepreneurship ecosystem to define effective policies. The data of the study is based on "Innovative Class of Turkey: R&D Employees Research" conducted in 2019. The data collected from in-depth interviews on emotions from the Big Data in question were analyzed in detail using the MAXQDA software program. The results of the study show the positive effect of a low level of perceived stress on motivation and productivity; this effect is shown to be negative at medium and high levels in the form of communication problems, decrease in productivity and motivation, and decrease in creativity. The effects of perceived work stress on social life are having negative feelings and health problems, conflict in social relationships. Fears/anxieties caused by environmental, organizational, social, and individual factors have positive and negative effects on work and social life such as tendency to overwork, decreasing entrepreneurial ability, improving the field by investing in oneself, increasing motivation and productivity at work.

Keywords:

Creative Class, R&D employees, Stress, Fear/Anxiety,

PDF

___

Akmel, J. (1992). Turizm sektöründe stres kavramı. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, (1)2, 101-113.
Aktay, S. (2019). İş aile çatışması ile işkoliklik ve iş güvencesizliği arasındaki ilişki: Teknoparkta çalışan mühendisler üzerine bir araştırma değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Çankaya Üniversitesi.
Albrecht, K. (1993). Gerilim ve yönetici, (K. Tosun Çev..). İstanbul Üniversitesi yayınları.
Aydın, İ. (2008). İş yaşamında stres. Pegem Akademi. Akın, M. (2004). İşletmelerde Duygusal Zekânın Üst Kademe Yönetimciler ile Astlar Arasındaki Çatışmalar Üzerindeki Etkileri (Kayseri’deki Büyük Ölçekli İşletmelerde Bir Uygulama). [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Baltaş Z,& Baltaş A. (2010). Stres ve başa çıkma yolları ( 26. Baskı). Remzi Kitabevi.
Baltaş, Z. (2002). Verimli İş Hayatının Sırrı: Stres (2. Basım). Remzi Kitabevi.
Barutçugil, İ. (2004). Organizasyonlarda duygu yönetimi. Kariyer Yayınları.
Baykal, E. (2020). Covıd-19 bağlamında psikolojik dayanıklılık, kaygı ve yaşam doyum ilişkisi. International Journal of Social and Economic Sciences, 10(2), 68-80.
Baytar, Ö. (2010). İş yaşamında stresin işgören performansı üzerindeki etkileri [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
Bell, D. (1973). The coming of postindustrial society: A venture in a social forecasting. Basic Books.
Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür: Ağ toplumunun yükselişi (E. Kılıç, Çev.). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çeşitcioğlu, M. (2003). Kaliteli insan. Alfa Yayınları.
Cooper, C. L., & Davidson, M. (1987). Psychosocial Stressors at Work. In R. Calimo vd., (Ed.), Psychosocıal Factors at Work And Theır Relatıon to Health (pp. 92-99). World Health Organızatıon Geneva.
Cüceloğlu, D. (2009). İnsan ve Davranış (18 basım). Remzi Kitabevi.
Drucker, F. P. (1991). The new productivity challenge. Harvard Business Review, 69(6), 69- 79.
Drucker, F. P. (1994). Yeni gerçekler (B. Karanakçı, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Dağ, İ. (1999). Psikolojinin ışığında kaygı. Doğu Batı Düşünce Dergisi, (6), 181-189.
Dodanwala, T. C., Shrestha, P., & Santoso, D. S. (2021). Role conflict related job stress among construction professionals: The moderating role of age and organization tenure, Construction Economics and Building, 21(4), 21-37.
Evren, C., Evren, B., Dalbudak, E., Topcu, M., & Kutlu, N. (2020). Measuring anxiety related to COVID- 19: A Turkish validation study of the coronavirus anxiety scale. Death Studies, Special Issue, 1052-1058. https://doi.org/10.1080/07481187.2020.1774969.
Fasbender U, Van der Heijden BIJM, & Grimshaw S. (2019)Job satisfaction, job stress and nurses’ turnover intentions: The moderating roles of on‐the‐job and off‐the‐job embeddedness. J Adv Nurs. 75, 327–337. https://doi.org/10.1111/jan.13842
Florida, R. (2005). Cities and the creative class. Routledge.
Florida, R. (2002). Bohemia and economic geography. Journal of Economic Geography, 2 (1), 55–71.
Florida, R. (2002a). The rise of the creative class. Basic Books.
Ghazwin, M. Y., Kavian, M., Ahmadloo, M., Jarchi, A., Javadi, S. G., Latifi, S., & Ghajarzadeh, M. (2016). The association between life satisfaction and the extent of depression, anxiety and stress among Iranian nurses: a multicenter survey. Iranian journal of psychiatry,11(2), 120–127.
Gökmen, B. D., & Yıldız, M. (2021). Hemşirelerde iş-aile yaşam çatışması düzeyi ile iş verimliliği ve iş stresi arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 186-197.
Greenhaus, J. H., & Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. Academy of management review, 10(1), 76-88.
Griep, Y., Kinnunen, U., Nätti, J., De Cuyper, N., Mauno, S., Mäkikangas, A. and De Witte, H. (2016). The effects of unemployment and perceived job insecurity: A comparison of their association with psychological and somatic complaints, self rated health and life satisfaction. International Archives of Occupational and Environmental Health, 89(1), 1–16. https://doi.org/10.1007/s00420-015- 1059-5
Gümüştekin, Y. E., & Öztemiz, A. B. (2005). Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1) , 271-288.
Işıkhan, V. (2004). In work life stres (in Turkish). Sandal Yayınları.
Ivancevıch, J.M., & Matteson, M. T. (1996). Organizational behavior and management, (Fourth Edition), Irwin McGraw-Hill.
İlbasan, H. (2022). Okul müdürlerinin örgütsel stres kaynakları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 239-256.
İlgar, Ö. (2001). Örgütsel stresin çalışan kadınlar üzerindeki etkileri ve stresle başa çıkma yolları [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
Köknal, Ö. (1998). Dolu dolu yaşamak. Altın Kitaplar.
Lambert, E. G., Qureshi, H., Frank, J., Klahm, C., & Smith, B. (2018). Job stress, job involvement, job satisfaction, and organizational commitment and their associations with job burnout among Indian police officers: A research note. Journal of Police and Criminal Psychology, 33, 85-99.
Larson, J. H., Wilson, S. M., & Beley, R. (1994). The ımpact of job ınsecurity on marital and family relationships. Family Relations, 43(2), 138–143. https://doi.org/10.2307/585315
Lombardo, P., Jones, W., Wang, L., Shen, X., & Goldner, E. M. (2018). The fundamental association between mental health and life satisfaction: Results from successive waves of a Canadian national survey. BMC Public Health,18(342),2-9. https://doi.org/10.1186/s12889-018-5235-x
Looff, P. C., Cornet, L. J. M., Embregts, P. J. C. M., Nijman, H. L. I., & Didden, H. C. M. (2018). Associations of sympathetic and parasympathetic activity in job stress and burnout: A systematic review, PLoS One, 13(10), 1-24. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0205741
Luthans, F. (1992), Organisational behaviour. McGraw-Hill.
Meltzer, H., Bebbington, P., Brugha, T., Jenkins, R., McManus, S. and Stansfeld, S. (2010). Job insecurity, socio-economic circumstances and depression. Psychological Medicine, 40(8), 1401–1407. https://doi.org/10.1017/S0033291709991802
Menéndez-Espina, S., Llosa, J. A., Agulló-Tomás, E., Rodríguez-Suárez, J., Sáiz-Villar, R. and Lahseras- Díez, H. F. (2019). Job Insecurity and mental health: The moderating role of coping strategies from a gender perspective. Frontiers in Psychology, 10, 1–10. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00286
Moghadam, S. R., Moosazadeh, M., Mohammadyan, M., Emkani, M., Khanjani, N., & Tizabi, M. N. L. (2016). Psychological health and its relation with occupational stress in midwives. International Journal of Occupational Hygiene, 8(4), 217-222.
Murphy, L. R. (1995). Managing job stress: An employee assistance/human resource management partnership. Personnel review, 24(1), 41-50.
Özbozkurt, O. B. (2019). Teknostres ve verimlilik arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. In Geleceğin dünyasında bilimsel ve mesleki çalışmalar (pp. 61-70), Ekin yayınları.
Özer, K. (2008). Kaygı: Sınanma duygusuyla baş edebilme. (Dördüncü basım). Sistem Yayıncılık.
Parasuraman, S., & Simmers, C. A. (2001) Type of employment, work-family conflict and well-being: a comparative study. Journal of Organizational Behavior, 22(5): 551-568
Pehlivan, İ. (2000). İş yaşamında stres. Pegem Yayınları.
Pekgirgin, I. (2014). Beyaz yakalı çalışanların sahip oldukları denetim odağı ile algıladıkları stres ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
Poggi, I., & Germani, M. (2003). Emotions at work. In Proc. 8th Intl. Conf. on Human Aspects of Advanced Manufacturing: Agility and Hybrid Automation (HAAMAHA’03), (pp. 461–468), Rome, Italy.
Ratnawat, R. G., & Jha, P. C. (2014). Impact of job related stress on employee performance: a review and research agenda. Journal of Business and Management, 16(11), 1-16.
Seçer, B. (2009). İş güvencesizliği: Türleri, başa çıkma süreci, belirleyicileri ve sonuçları, çalışma yaşamında davranış, (A. Keser, G. Yılmaz, S. Yürür, Eds.) Çalışma yaşamında davranış, (ss. 308-314) Umuttepe Yayınları.
Spielberger, C. D. (1966). Theory and research on anxiety. Anxiety and behavior, 1(3), 413-428.
Tanşu, M. (2009). Örgütsel stres kaynakları ve iş tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi ve sağlık sektöründe bir uygulama, [Yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
Timuroğlu, M. K., & Çakır, S. (2014). Girişimcilerin yeni bir girişim yapma niyetlerinin risk alma eğilimi ile ilişkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 119-136.
Üstün, F., Ersolak, Ş., & Toker, B. (2020). The Moderating Role of Self-Consciousness in the Effect of Work-Family Conflict on Work Engagement. Amazonia Investiga, 9(31), 71-81.
Van Wyk, M., & Pıenaar, J. (2008). Towards a research agenda for job insecurity in South Africa. Southern African Business Review, 12(2):49-86.
Wu, F., Ren, Z., Wang, Q., He, M., Xiong, W., Ma, G., ... & Zhang, X. (2021). The relationship between job stress and job burnout: the mediating effects of perceived social support and job satisfaction. Psychology, health & medicine, 26(2), 204-211.
Yamuç, V. A. & Türker, D. (2015). Örgütsel stres kaynaklarının analizi: Bir üretim işletmesinde kadın ve erkek çalışanlar üzerine inceleme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13 (25), 389-423 .
Yıldırım, O., Tektüfekçi, F., & Çukacı, Y. C., (2004). Modern toplum hastalığı: Stres ve muhasebe elemanları üzerindeki etkileri’, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9( 2), 1-20.
Yiğit, S. (2018), Kadın çalışanlarda yaşanan iş-aile çatışması ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki: Burdur/Bucak örneği, [Yüksek lisans tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
Yilmaz, A., & Ekici, S. (2006). Örgütsel yaşamda kamu çalışanlarının örgütsel stres kaynakları üzerine bir araştirma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 31-58.
Yu, L., Tasaki, S., Schneider, J. A., Arfanakis, K., Duong, D. M., Wingo, A. P., ... & Levey, A. I. (2020). Cortical proteins associated with cognitive resilience in community-dwelling older persons. JAMA psychiatry. 77(11),1172-1180. doi:10.1001/jamapsychiatry.2020.180
Zhou, J., Yang, Y., Qiu, X., Yang,X., Pan, H., Ban, B., Qiao, Z., Wang, L., & Wang, W. (2018). Serial multiple mediation of organizational commitment and job burnout in the relationship between psychological capital and anxiety in Chinese female nurses: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 83, 75–82. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2018.03.016