Hakan ERKUTLU, Elvan ERDEMİR ERGÜN, İbrahim KÖSEOĞLU, Taylan VURGUN

YAPAY ZEKÂ VE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ

Yapay zekanın örgütsel davranış üzerindeki etkisi özellikle son dönemde sıkça tartışılan bir konu haline gelmiştir. Yapay zekanın örgütlerdeki çalışanların davranışları, örgütteki bireylerin oluşturduğu yapı ve süreçler üzerindeki etkileri araştırılmakla birlikte bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar örgütsel davranış alanını oluşturan tekil konularla ilgili olup bu sonuçlar bir bütün halinde örgütsel davranışı kapsayacak şekilde bir araya getirilmemiştir. Teknolojinin ve yapay zekanın hızlı gelişiminin örgütlerin işleyişini ve örgüt çalışanlarını önemli ölçüde etkilemeye başlamasından hareketle yapılan bu çalışmada, yapay zekanın örgütsel davranış alanı üzerindeki etkilerinin bütüncül bir şekilde incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda yapay zekanın örgütlerde gerek işlevsel gerekse çalışan ve takım davranışları üzerinde pek çok faydalı kullanım alanı olmasına rağmen örgütlerdeki çalışanlar üzerinde çoğunlukla stres, motivasyon ve performans düşmesi ve işten ayrılma niyeti gibi olumsuz etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Bu olumsuz etkilerin olumluya dönüştürülebilmesi için çalışanlara yapay zeka ve teknolojinin örgütlerdeki kullanımı ve örgütler üzerindeki gerçek etkisi hakkında eğitim verilmesi ve örgütlerdeki bu değişim için doğru örgütsel kültür ve iklimin oluşturulması gerektiği ve bu süreçte doğru liderliğin son derece önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yapay zeka, Bilgi yönetimi, Örgütsel davranış

ARTIFICIAL INTELLIGENCE AND ORGANIZATIONAL BEHAVIOUR

Keywords:

Yapay Zeka Örgütsel Davranış Bilgi Yönetimi,

PDF

___

Acar, E. (2007). Ölümlülük, ölümsüzlük ve yapay zeka. Alt Kitap Yayınevi
Ahmed, O. (2018). Artificial intelligence in HR. International Journal of Research and Analytical Reviews, 5(4), 971-978.
Aşkun, V. (2023). Örneklerle yapay zeka ve insan kaynakları yönetimi. E. Dinçer (Ed.), Kamu ve özel sektör boyutuyla insan kaynakları yönetimi içinde (s. 215-243). Efe Akademik Yayıncılık.
Bader, V., & Kaiser, S. (2019). Algorithmic decision-making? The user interface and its role for human involvement in decisions supported by artificial intelligence. Organization, 26(5), 655-672.
Bahar, H. İ. (2009). Sosyoloji. Usak Books.
Beals, R. L., Hoijer, H., & Erginer, G. (1991). Antropolojinin konusu ve alanı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 35(2), 9-34.
Berber, A. (2013). Klasik yönetim düşüncesi. Alfa Yayınları.
Bora Çınar, S., (2022). Şirketler hukukunun geleceği üzerine bir inceleme: Şirket yönetiminde yapay zeka. Seçkin Yayıncılık.
Brooks, I. (2003). Organizational behaviour. Pearson Education.
Brougham, D., & Haar, J. (2018). Smart technology, artificial intelligence, robotics, and algorithms (STARA): Employees’ perceptions of our future workplace. Journal of Management & Organization, 24(2), 239-257.
Can, H., Azizoğlu, Ö., & Aydın, E. (2015). Örgütsel davranış. Siyasal Kitabevi.
Chevalier, F., & Dejoux, C. (2021). Intelligence artificielle et management des ressources humaines: pratiques d’entreprises. Le numérique et la refondation du système électrique, 15(1), 94-105.
Dabbous, A., Barakat, K. A., & Sayegh, M. M. (2021). Enabling organizational use of artificial intelligence: an employee perspective. Journal of Asia Business Studies, 16(2), 245-266.
Demirhan, A., Kılıç, Y. A., & Güler, İ. (2010). Tıpta yapay zeka uygulamaları. Yoğun Bakım Dergisi, 9(1), 31-41.
Dhamija, P., Chiarini, A., & Shapla, S. (2021). Technology and leadership styles: A review of trends between 2003 and 2021. The TQM Journal, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/TQM-03-2021-0087.
Duke, A. B., Goodman, J. M., Treadway, D. C., & Breland, J. W. (2009). Perceived organizational support as a moderator of emotional labor/outcomes relationships. Journal of Applied Social Psychology, 39(5), 1013–1034.
Erkutlu, H. V. (2018). Örgütsel davranış. Akademisyen Kitabevi.
Ertel W. (2017). Introduction to Artificial Intelligence, Second Edition, Springer International Publishing AG, Cham.
Fidanboy, C. Ö. (2022). Human and robot employees in the future of businesses: An evaluation in the context of society 5.0. Equinox Journal of Economics Business and Political Studies, 9(1), 107-127.
Gabriel, M., & Pessl, E. (2016). Industry 4.0 and sustainability impacts: Critical discussion of sustainability aspects with a special focus on the future of work and ecological consequences. Annals of the Faculty of Engineering Hunedoara, 14(2), 131.
Gezici, H. S. (2023). Kamu yönetiminde yapay zeka: Avrupa Birliği. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 6(2), 111-128.
Gözübüyük, B. (2022). Yapay zeka algoritmalarının anonim ortaklıklarda alınan stratejik kararlar bakımından yönetim kuruluna sağlayabileceği olası katkılar. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(1), 141-164.
Gül, M. & Alat, B. (2022). Muhasebede yapay zeka uygulamaları. S. Tulum, & T. Yılmaz (Der.), Muhasebe ve finans alanında seçme konular içinde (ss. 89-102). Efa Akademik Yayıncılık
Gür, Y. E., Ayden, C., & Yücel, A. (2019). Yapay zeka alanındaki gelişmelerin insan kaynakları yönetimine etkisi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 137-158.
Hartl, E., & Hess, T. (2017). The role of cultural values for digital transformation: Insights from a Delphi study. Twenty-third Americas Conference on Information Systems. Boston.
Hoffmann, C. H. (2022). Is AI intelligent? An assessment of artificial intelligence, 70 years after Turing. Technology in Society, 101893.
Hooper, A., & Potter, J. (2000). Intelligent leadership. Random House.
Jacob, S., Souissi, S., & Trudel, J. S. (2021). Intelligence artificielle et transformation du métier de gestionnaire. Chaire de recherche sur l’administration publique à l’ère numérique Université Laval, Québec.
Jarrahi, M. H. (2018). Artificial intelligence and the future of work: Human-AI symbiosis in organizational decision making. Business Horizons, 61(4), 577-586.
Kambur, E. (2022). Yapay zeka çağında insan kaynakları yönetimi konusunda yazılmış Türkçe makaleler üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48(1), 139-152.
Karacoğlu, K. (2019). Örgütsel davranış kavramı ve gelişimi. E. Örücü, & E. Ünören (Ed.) Örgütsel davranış içinde (ss. 13-25). Lisans Yayıncılık.
Li, J. J., Bonn, M. A., & Ye, B. H. (2019). Hotel employee's artificial intelligence and robotics awareness and its impact on turnover intention: The moderating roles of perceived organizational support and competitive psychological climate. Tourism Management, 73(1), 172-181.
Li, N., Yan, Y., Yang, Y., & Gu, A. (2022). Artificial intelligence capability and organizational creativity: The role of knowledge sharing and organizational cohesion. Frontiers in Psychology, 13(1), 1-13. Lichtenthaler, U. (2020). Extremes of acceptance: Employee attitudes toward artificial intelligence. Journal of Business Strategy, 41(5), 39-45.
Lin, S., Döngül, E. S., Uygun, S. V., Öztürk, M. B., Huy, D. T. N., & Tuan, P. V. (2022). Exploring the Relationship between Abusive Management, Self-Efficacy, and Organizational Performance in the Context of Human–Machine Interaction Technology and Artificial Intelligence with the Effect of Ergonomics. Sustainability, 14(1), 1949.
Malik, N., Tripathi, S. N., Kar, A. K., & Gupta, S. (2021). Impact of artificial intelligence on employees working in industry 4.0 led organizations. International Journal of Manpower, 43(2), 334-354.
Mariska, B. P., Prasetyo, Y., & Fadhilah, F. (2021). Perception and Prospective Analysis of Artificial Intelligence on Human Capital and its Impact on Human Resources in the Industrial Revolution Era 4.0. Enrichment: Journal of Management, 12(1), 146-151.
Nalbantoğlu, C. B. (2021). Dijital dönüşümün örgüt kültürü üzerine yansımaları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23(40), 193-207.
Navahandi, A., Denhardt, R., Denhardt, J., & Aristigueta, M. (2015). Organizational behaviour. Sage Publications.
Onyeneke, G. B., & Abe, T. (2021). The effect of change leadership on employee attitudinal support for planned organizational change. Journal of Organizational Change Management, 34(2), 403-415.
Oosthuizen R. M. (2022). The Fourth Industrial Revolution: Smart Technology, Artificial Intelligence, Robotics and Algorithms (Stara) Industrial Psychologists in Future Workplaces, Presented at the American Psychological Association in Minneapolis, Minnesota, USA, 4-6 August 2022, Poster.
Öneren, M. (2012). İşletmelerde öğrenen örgütler yaklaşımı. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(7), 161-176.
Özçelik, G. (2022). Teknoloji-örgüt yapısı ilişkisi bağlamında yapay zeka izleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 2120-2140.
Özkalp, E., & Kırel, Ç. (2021). Örgütsel davranış. Ekin Yayınevi.
Peifer, C., Pollak, A., Flak, O., Pyszka, A., Nisar, M. A., Irshad, M. T., Grzegorzek, M., Kordyaka, B., & Kożusznik, B. (2021). The symphony of team flow in virtual teams. Using artificial intelligence for its recognition and promotion. Frontiers in Psychology, 12(1), 697093.
Pirim, H. (2006). Yapay zeka. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 1(1), 81-93
Rio-Jeanne, V. (2019). Ce que l’intelligence artificielle va changer pour les managers. Harvard Business Review France. Erişim adresi: https://www.hbrfrance.fr/chroniques-experts/2019/01/23992-ce-que-lintelligence-artificielle-va-changer-dans-la-fonction-de-manager/ Erişim tarihi: 21.11.2022.
Robbins, S. P., & Judge, T. (2017). Organizational behavior. Pearson.
Sığrı, Ü., & Gürbüz, S. (2019). Örgütsel Davranış. Beta Yayınları.
Sipahi, E., & Artantaş, E. (2022). Artificial intelligence in HRM. Handbook of Research on Innovative Management Using AI in Industry 5.0, 1(1), 1-18.
Sithambaram, R. A., & Tajudeen, F. P. (2022). Impact of artificial intelligence in human resource management: a qualitative study in the Malaysian context. Asia Pacific Journal of Human Resources. https://doi.org/10.1111/1744-7941.12356.
Smith, A. M., & Green, M. (2018). Artificial intelligence and the role of leadership. Journal of Leadership Studies, 12(3), 85-87.
Sun, Z., Sandoval, L., Crystal-Ornelas, R., Mousavi, S. M., Wang, J., Lin, C., ... & John, A. (2022). A review of Earth artificial intelligence. Computers & Geosciences, 159(1), 105034.
Titareva, T. (2021). Leadership in an artificial intelligence era. Paper for Leading Change Conference, School of Strategic Leadership Studies, James Madison University.
Traeger, M. L., Sebo, S. S., Jung, M., Scassellati, B., & Christakis, N. A. (2020). Vulnerable robots positively shape human conversational dynamics in a human–robot team. Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(12), 6370-6375.
Tüz, M. (1996). Kriz döneminde işletme yönetimi. Ekin Yayınları.
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025 (Ankara: Dijital Dönüşüm Ofisi, 2021), 12.
Ünal, A., & Kılınç, İ. (2020). Yapay zekâ işletme yönetimi ilişkisi üzerine bir değerlendirme. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6(1), 51-78.
Webber, S. S., Detjen, J., MacLean, T. L., & Thomas, D. (2019). Team challenges: Is artificial intelligence the solution? Business Horizons, 62(6), 741-750.
Wijayati, D. T., Rahman, Z., Rahman, M. F. W., Arifah, I. D. C., & Kautsar, A. (2022). A study of artificial intelligence on employee performance and work engagement: the moderating role of change leadership. International Journal of Manpower, 43(2), 486-512.
Yücel Karamustafa, E., & Arsan, B. (2019, Nisan 20-21). Gelecekte karar vericiler kim olacak? İnsan mı yapay zeka mı? International Congress of Management, Economy and Policy, İstanbul.
Zeng, H. (2020). Adaptability of Artificial Intelligence in Human Resources Management in this Era. International Journal of Science, 7(1), 271-276.