TÜRKİYE’NİN KALKINMA PLANLARINDA KADIN EĞİTİMİ

Ülkemizde uygulana gelen ve her hükümetin programları dâhilinde ele aldıkları kalkınma planları daha önce Devlet Planlama Teşkilatı ve Kalkınma Bakanlığı tarafından günümüzde ise T.C Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından beş yıllığına hazırlanmaktadır. Türkiye’de 1963 yılından itibaren günümüze kadar 11 kalkınma planı iktisadi, sosyal, kültürel meselelerin tümünü içine alacak şekilde hazırlanmıştır. Çalışmanın amacı kalkınma planları ekseninde kızların eğitimi konusunda ne tür çalışmaların yapıldığını ortaya koymak, var olan meselelere dikkat çekmek ve nasıl çözümlenmesi gerektiği konusunda değerlendirmeler yapmaktır. Bu doğrultuda öncelikle kalkınma planlarının Türkiye’deki gelişim süreci ve tarihsel perspektif içinde kadınların eğitimini değerlendirildi. Daha sonra 11 kalkınma planı ayrı ayrı incelenerek kadınların eğitimiyle ilgili maddeler analiz edildi. Bu araştırmada nitel veri araştırma tekniklerinden doküman analizi tekniği kullanılmış olup, 11 kalkınma planının kadınların eğitimi ile ilgili bölümleri incelenmiştir. Bu çalışmada 1963-2023 arasında planlanan toplam 11 adet beş yıllık kalkınma planı çerçevesinde kadınların eğitimi ilgili somut, tutarlı, süreklilik arz eden politikaların maalesef günümüze kadar gerçekleştirilmediğini tespit edilmiştir. İncelediğimiz kalkınma planlarında kadınların eğitimi hususu ile ilgili olarak birtakım hedeflerin konulduğunu ancak bu hedeflerin birçoğunun uygulamaya konulmadığını ve günümüze kadar da bu konuda istikrarlı bir politikanın izlenmediği görülmüştür. Oysa Atatürk’ün de ifade ettiği gibi eğitimsiz bir kadın ne iyi bir eş ne de iyi bir anne olamayacaktır. Çağdaş ve gelişmiş bir toplum olabilmek için erkekler kadar kadınların da eğitim seviyesi yükseltilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Kalkınma, plan, eğitim, kadın

PDF

___

Akyüz, Y. (2010). Türk Eğitim Tarihi (M.Ö. 1000-M.S. 2010). Ankara: Pegem Akademi.
Bilasa, P. (2015). Türkiye’de İlköğretimin Tarihsel Gelişimi (1970-2010). Ankara: Pegem Akademi.
Cumbur, M. (1992). Atatürk Döneminde Kadın Eğitimi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 8(23).
Çetin, F. (2003). Cumhuriyet Döneminde Kadın Eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, (160), 140-153.
Duman, T. (2014). Mesleki ve Teknik Eğitime Öğretmen Yetiştiren Yükseköğretim Kurumlarının Kuruluşu, Gelişimi ve Kapatılmaları. Journal of Research in Education and Society, 1(1), 65-92.
Erdem, Y. T. (2018). Türk Eğitim Tarihinde Kadın, Çocuk ve Aile Eğitimi. Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, Ed: Mustafa Gündüz, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
Göksel, B. (1985). Atatürk'ün Eğitim Konusundaki Görüşleri ve Misak-ı Maarif. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1(13), 956.
Kızılboğa-Özaslan, R. ve Alıcı, O. V. (2014). Kalkınma planlarında yerel yönetimler ve yapılan reformlar çerçevesinde mukayesesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 315-342.
Mıhçı, H. (2014). Göreli Geri Kalmışlıktan Kurtulma Hamlesi ve Türkiye'de Planlı Kalkınma Deneyimi. Mülkiye Dergisi, 25(231), 149-196.
Önder, M. (2014). Türk Eğitim Tarihi. Anı Yayıncılık.
Sallan, G. S., Alican A. ve Gümüşoğlu F. (2015). Cumhuriyetin Aydınlanma Sembolleri: Kadınlar ve Köy Enstitüleri. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 89-114.
Tekeli, İ. ve İlkin, S. (1981). Savaş sonrası Ortamında 1947 Türkiye İktisadi Kalkınma Planı (İkinci Baskı). ODTÜ İdari İlimler Fakültesi, Yayın No:24.
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1963). Kalkınma planı (birinci beş yıl) 1963-1967.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Birinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1963-1967.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1968). İkinci beş yıllık kalkınma planı 1968-1972.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Ikinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1968-1972.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1972). Üçüncü beş yıllık kalkınma planı 1973-1977.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Ucuncu_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1973-1977.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1979). Dördüncü beş yıllık kalkınma planı 1979-1983.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Dorduncu_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1979-1983.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1984). Beşinci beş yıllık kalkınma planı 1985-1989.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Besinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1985-1989.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1989). Altıncı beş yıllık kalkınma planı 1990-1994.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Altinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1990-1994.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1995). Yedinci beş yıllık kalkınma planı 1996-2000.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Yedinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1996-2000.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (2000). Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kalkınma planı 2001-2005.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Sekizinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-2001-2005.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (2006). Dokuzuncu kalkınma planı 2007- 2013.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Dokuzuncu_Kalkinma_Plani-2007-2013.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu kalkınma planı 2014-2018. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022)
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On birinci kalkınma planı 2019- 2023.https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf (Erişim Tarihi 12 Nisan 2022).