YENİ ASUR DEVLETİ’NİN ASKERİ SEFERLERİNDE GANİMET ALINAN HAYVANLAR VE BÖLGELERİ

ÖZET Eski Mezopotamya coğrafyasının önemli devletlerinden olan Yeni Asur Devleti askeri ekonomiyi temel alan bir yapıya sahipti. Ülke içerisindeki maden rezervleri, tarımsal potansiyeli, tekstil ürünleri ve hayvan popülasyonu kendine yetecek durumda değildi. Bu sorun ihtiyaçların büyük bir bölümünün gerçekleştirilen askeri seferlerden edinilmesini zorunlu kılmıştır. Bu zorunluluktan hareketle Yeni Asur Devleti sömürü politikasını ön planda tutmuş ve ekonomisini büyük ölçüde askeri gücüyle kalkındırmıştır. Esir olarak alınan insanlardan madenlere kadar pek çok kalemin oluşturduğu ganimetlerin önemli bir kısmını da çeşitli hayvanlar oluşturmaktadır. Bu hayvanların en önemlilerini koyunlar, sığırlar, develer, katırlar ve atlar oluşturmaktaydı. Geniş bir coğrafyaya hükmeden Yeni Asur Devleti gerek ele geçirdiği yeni topraklardan gerekse de yıllık sefer organizasyonları sırasında yağmaya tabi tuttuğu topraklardan ganimet aldığı hayvanlarla hem ekonomisini güçlendirmekte hem de ordusunun ihtiyaçlarını karşılayabilmekteydi. Bu çalışmada çivi yazılı metinlerden elde edilen bilgilerden harekeyle Yeni Asur Devleti’nin askeri seferleri, bu seferlerden elde ettiği ganimetler içerisinde hayvanların yeri ve bu hayvanların Asur ekonomisi açısından önemi hakkında tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Yeni Asur Devleti, Savaş, Ganimet, Hayvanlar, Ekonomi

THE ANIMALS AND THEIR REGIONS WHICH WERE LOOT AT THE MILITARY CAMPAIGNS OF THE NEO-ASSYRIAN STATE

ABSTRACT The Neo-Assyrian State, one of the important states of the ancient Mesopotamian geography, had a structure based on military economy. The mineral reserves, agricultural potential, textile products and animal population in the country were not self-sufficient. This problem necessitated the acquisition of most of the needs from the military campaigns. Based on this necessity, the Neo-Assyrian State prioritized the policy of exploitation and developed its economy largely with its military power. Various animals constitute an important part of the loot, which is formed by many items from people taken as captives to mines. The most important of these animals were sheep, cattle, camels, mules and horses. The Neo-Assyrian State, which ruled over a wide geography, was able to both strengthen its economy and meet the needs of its army with the animals it took as loot from the new lands it seized and the lands it plundered during the annual campaign organizations. In this study, based on the information obtained from the cuneiform texts, determinations and evaluations were made about the military campaigns of the Neo-Assyrian State, the place of animals in the loot obtained from these campaigns, and the importance of these animals in terms of Neo-Assyrian economy.

Keywords:

Neo-Assyrian State, War, Loot, Animals, Economy,

PDF

___

Akçay, A. & Özbilen, S. (2018). Yeni Asur Dönemi’nde Yukarı Dicle Bölgesi ve Tarihi Coğrafya İçin Bazı Öneriler. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 537-563.
Akkuş Mutlu, S. (2015). Kummuh Ülkesi’nin Asur Devleti Açısından Önemi, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 2(7), 98-109.
Akkuş Mutlu, S. (2017). Asur ve Urartu Devleti’nin Manna Ülkesi Üzerindeki Hakimiyet Politikası. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 4(11), 225-239.
Akkuş Mutlu, S. (2018). Asur Devleti’nin Anadolu Politikasında Ḫubuškia Ülkesinin Rolü. Akademik Tarih Ve Düşünce Dergisi, 5(17), 130-152.
Akyüz, F. & Toptaş, K. (2020). Yeni Asur İmparatorluğu: Savaşın Kralları. L. G. Gökçek, E. Yıldırım & O. Pekşen (Eds.), Eski Mezopotamya’nın Siyasi Tarihi içinde (ss. 195-245). Değişim Yayınları.
Aslan, C. & Pekşen, O. (2021). Yeni Asur Dönemi’nde Asur Devleti’nin Batı Seferlerinin İktisadi Kazanımları ve Bu Kazanımların Korunmasına Yönelik Faaliyetler. Near East Historical Review, 11(1), 1-15.
Aslan, C. (2019). Yeni Asur Dönemi’nde Asur Devleti’nin Batı Yayılımı [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi ]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Barjamovıc, G. (2020). Tüccarlar ve Seyyahlar: Anadolu’da Assurlular (MÖ 2000-1600). K. Köroğlu & S. F. Adalı (Eds.), Asurlular: Dicle’den Toroslar’a Tanrı Assur’un Krallığı içinde (ss. 24-50 ). Yapı Kredi Yayınları.
Birecikli, F. (2010). Yeni Asur Devleti Siyasi Tarihi ve Kültürü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Bryce, T. (2009). The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia: The Near East from the Early Bronze Age to the Fall of the Persian Empire. Routledge Taylor & Francis Group.
Cancik-Kirschbaum, E. (2020). Asurlular: Tarih, Toplum, Kültür (Firuzan Gürbüz Gerhold, Çev.). Alfa Yayınları.
Cavendish, M. (2011). Ancient Egypt and the Near East: An Illustrated History. Paul Bernabeo Publisher.
Ceylan, N. (2015). Kuzeybatı İran’da Önemli Bir Yerleşme: Hasanlu. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(9), 189-221.
Çeçen, H. (2007). Anadolu’daki Arami Krallıkları ve Arami Kültürü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
Çiğdem, S. (2007). Urartu Krallığı’nın Doğu Karadeniz İlişkilerinde Diauehi Ülkesinin Rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 95-111.
Çilingiroğlu, A. A. (1976). Sargon’un Sekizinci Seferi ve Bazı Öneriler. Anadolu Araştırmaları, 4, 235-271.
Demir, G. (2013). Asur İmparatorluğu’nun Askeri Tarihi (M.Ö. 2000-600), [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi.
Duymuş Florioti, H. H. (2012). Yeni Asur Dönemi Yazılı Kaynaklarında Bit-Bahiyani Arami Krallığı. Tarih Okulu, 12(1), 23-40.
Duymuş, H. H. (2011a). Asur Kaynaklarına Göre Demir Çağı’nda Tabal Krallığı. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 34-46.
Duymuş, H. H. (2011b). Asur Devletinin Dış Politikası (Yeni Asur Devri) [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
Freeman, C. (2003). Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları (Suat Kemal Angı, Çev.). Dost Yayınları.
Gökçek, L. G. & Akyüz, F. (2013). Asur Ordusu. Tarih Araştırmaları Dergisi, 32(54), 41-62.
Gökçek, L. G. (2020). Asurlular. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
Grayson, A. K. (2008a). Assyria: Tiglath-pileser III to Sargon II (744-705 B.C.). In J. Boardman, I.E.S. Edwars, N.G.L. Hammond, E. Sollberger & C.B.F. Walker (Eds.), The Assyrian and Babylonian Empires and Other States of the Near East, from the Eighth to the Sixth Centuries B.C ., The Cambridge Ancient History (pp. 71-102). Cambridge University Press.
Grayson, A. K. (2008b). Assyria: Sennacherib and Esarhaddon (704—669 B.C.). In J. Boardman, I.E.S. Edwars, N.G.L. Hammond, E. Sollberger & C.B.F. Walker (Eds.), The Assyrian and Babylonian Empires and other States of the Near East, from the Eighth to the Sixth Centuries B.C ., The Cambridge Ancient History (pp. 103-141). Cambridge University Press.
Holloway, S. W. (2002). Aššur is king! Aššur is king!: Religion in the Exercise of Power in the Neo-Assyrian Empire. Brill.
Hornung, E. (2004). Mısır Tarihi (Zehra Aksu Yılmazer, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
Kağnıcı, G. (2020). Asur Kral Yazıtlarında Hayvanlar: Siyasi ve Edebi Kayıt Geleneği Üzerine Bir Değerlendirme. History Studies, 12(6), 2895-2918.
Kerekes, M. (2021). Anadolu’daki Yeni Asur Eyalet Sistemi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
Köroğlu, K. (2021). Eski Mezopotamya Tarihi. İletişim Yayınları.
Kuhrt, A. (2021). Eski Çağ’da Yakındoğu II (M.Ö. 3000-330) (Dilek Şendil, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Kurt, M. (2008). Que Ülkesi ve Yeni Asur Devleti’nin Anadolu Politikası Bakımından Önemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 117-133.
Lipinski, E. (2000). The Aramaeans Their Ancient History, Culture, Religion. Peeters Publishers.
Liverani, M. (2014). The Ancient Near East History: History, Society and Economy. Routledge Taylor and Francis Group.
Mieroop, M.V.D. (2018). Eski Yakındoğu Tarihi (MÖ 3000-323) (Sinem Gül, Çev.). Homer Kitabevi.
Nardo, D. (2007). Ancient Mesopotamia (Greenhaven Encyclopedia). Greenhaven Press.
Oates, D. (2005). Studies in the Ancient History of Northern Iraq. BSAI Publications.
Olmstead, A. T. E. (1960). History of Assyria. The University of Chicago Press.
Özkan, S. (1993). Kummuh/Kumaha. Tarih İncelemeleri Dergisi, 8(1), 65-80.
Pehlivan, M. (1991). Daya(e)ni / Diau(e)hi (Uruatri-Nairi Konfederasyonları Döneminden Urartu’nun Yıkılışına Kadar). Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Pekşen, O. (2018). Asur Kral Yıllıklarına Göre Asur Krallarının Anadolu’ya Düzenledikleri Askeri Seferler, Sefer Güzergâhları ve Kentler, B. Gökce & P. Pınarcık (Eds.), Eski Yakındoğu’da Ulaşım Üzerine Yazılar içinde (ss. 305-332). Akademisyen Kitabevi.
Pekşen, O. (2021). Southern Policy of the Neo-Assyrian State and the Elamite-Babylonian Alliance. Tarih İncelemeleri Dergisi, 36(2), 621-641.
RIMA 2: Grayson, A. K. (2002). Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC I (1114- 859 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia Assyrian Periods, Vol. 2. University of Toronto Press.
RIMA 3: Grayson, A. K. (2002). Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC II (858- 745 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia Assyrian Periods, Vol. 3. University of Toronto Press.
RINAP 1: Tadmor, H. & Yamada, S. (2011). The Royal Inscriptions of Tiglath-pileser III (744–727 BC) and Shalmaneser V (726–722 BC), Kings of Assyria, (The Royal Inscriptions of the NeoAssyrian Period 1). Eisenbrauns.
RINAP 2: Frame, G., (2021) The Royal Inscriptions of Sargon II, King of Assyria (721–705 BC), (The Royal Inscriptions of the Neo Assyrian Period 2). Eisenbrauns.
RINAP 3/1: Grayson, A. K. & Novotny, J. (2012). The Royal Inscriptions of Sennacherib, King of Assyria (704-681 BC), Part 1, The Royal Inscriptions of the Neo Assyrian Period, Vol. 3/1. Eisenbrauns.
RINAP 4: Leichty, E. (2011). The Royal Inscriptions of Esarhaddon, King of Assyria (680-669 BC), (The Royal Inscriptions of the NeoAssyrian Period 4). Eisenbrauns.
RINAP 5/1: Novotny, J. & Jeffers, J. (2018). The Royal Inscriptions of Ashurbanipal (668-631 BC), Assur-etal-ilani (630-627 BC), and Sin-sarra-iskun (626-612 BC), Kings of Assyria, Part 1, (The Royal Inscriptions of the Neo-Assyrian Period 5/1). Eisenbrauns.
Roux, G. (1992). Ancient Iraq. Penguin Books.
Sönmez, M. E. (2012). Karkamış’ta Yerleşmenin Tarihsel Gelişiminde Etkili Coğrafi Faktörler ve Antik Karkamış Şehri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(4), 1082-1120.
Şahin, H. A. (2019). Geç Hitit Beylikleri. OANNES-Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 131-153.
Tan, A. (2010). Urartu Krallığı’nın Kuruluşu [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
Toptaş, K. (2018). Yeni Asur İmparatorluğu’nda İdeoloji, Propaganda ve İsyanlar [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
Toptaş, K. (2021). Asarhaddon – Asur Kralı, Babil Yöneticisi, Mısır Fatihi. Berikan Yayınları.
Ünsal, V. (2008). Urartu Krallığı’nın Kuzeybatı Seferleri. Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 5, 9-32.
Yıldırım, E. & Pekşen, O. (2013). Üçüncü Arami Göçü’nün Anadolu’nun Güneydoğusuna Yaptığı Etnik ve Siyasi Etkiler. International Journal of Eurasia Social Sciences, 13, 31-55.