Türkiye’de Çocuk İstismar ve İhmaline İlişkin Hemşirelik Alanındaki Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Bu çalışma ülkemizde çocuk ihmal ve istismarına ilişkin hemşirelik alanında yapılan lisansüstü tezleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı özellikte olan çalışmada, Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanına “çocuk ihmali”, “çocuk istismarı”, “istismar”, “ihmal” “ihmal ve istismar”, anahtar kelimeleri ile 2010-2017 yıllarına ait “Hemşirelik” Ana Bilim Dalındaki lisansüstü çalışmalar incelenmiş ve 15 çalışma, araştırma kapsamına alınmıştır. Çocuk istismar/ihmalini araştıran lisansüstü tezlerin sadece %26.6’sı (n=4) doktora tezi olup geri kalan tezlerin tamamı yüksek lisans tezleridir. Çocuk ihmal ve istismarının, ebeveyn eğitim durumları, ailelerindeki sosyo-ekonomik yetersizlikler ile ebeveynlerin kendi çocukluklarında ihmal ve istismara maruz kalma durumu ile yakından ilişkili olduğu bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler:

: ihmal, istismar, çocuk

___

  • 1. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi. (2005). http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf Erişim tarihi: 20.02.2020.
  • 2. Potts NL, Mandleco BL. Pediatric Nursing: Caring for Children and Their Families. 3rd Ed. Delmar Thomson Learning Inc., Albany, 2012.
  • 3. Hockenberry MJ, Wilson D. Wong’s Nursing Care of Infant and Children. 10th Ed, Mosby Elsevier Inc., St. Louis-Missouri, 2014.
  • 4. Törüner EK, Büyükgönenç L. Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları. Göktuğ Yayıncılık, Amasya, 2012.
  • 5. Child Maltreatment 2017, DSÖ. https://www.acf.hhs.gov/sites/default/files/cb/cm2017.pdf Erişim Tarihi: 26.02.2020.
  • 6. “Türkiye’ De Çocuk İstismarı Ve Aile İçi Şiddet Araştırması”.T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, 2010. http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/cocuk-istismari-raporu-tr.pdf Erişim Tarihi: 25.02.2020.
  • 7. Sharma, Y., & Mathur, K. (2019). Assessment of knowledge and attitude about child abuse amongst parents visiting rural tertiary care hospital in central India. Journal of family medicine and primary care, 8(11), 3525.
  • 8. Çopur A., Balcı, E., & Günay, O. (2019). Sağlık meslek lisesinde görev yapan öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarı konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Journal of ınternational social research, 12(63).
  • 9. Dağlı, F. Ş., Taşkıran, C., Krespi, M. R., & Gökler, B. (2019). Çocuk istismarı ve ihmali eğitiminde psikodrama yönteminin kullanılması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 22(2), 175-186.
  • 10. Cao, Z., An, Z. Y., Zhao, Y., & Zhao, D. (2019). Forensic identification of child sexual abuse. Fa Yi Xue Za Zhi, 35(6), 733-736.
  • 11. Passmore, S., Hemming, E., McIntosh, H. C., & Hellman, C. M. (2019). The relationship between hope, meaning in work, secondary traumatic stress, and burnout among child abuse pediatric clinicians. The Permanente Journal, 24.
  • 12. Çocuk Koruma Kanunu. (ÇKK). 5395 Sayılı Kanun. 03.07.2005.
  • 13. Yolcuoğlu, İ. G. (2009). Türkiye'de çocuk koruma sisteminin genel olarak değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(18), 43-58.
  • 14. Geçkil, E. (2017). Çocuklarda fiziksel istismar ve hemşirelik yaklaşımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 129-139.
  • 15. Yalçınkaya A., “Kartal ilçesinde çocukta cinsel istismar olgularının değerlendirilmesi” Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 90s, İstanbul.
  • 16. Özcan M., “İstismar ve ihmalin çocuklar üzerindeki fiziksel ve psikolojik etkilerinin incelenmesi” Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 76s, Erzurum, 2010.
  • 17. Aydoğan A., “Kurumlarda yaşayan istismar ve ihmale uğramış adölesanlar ile uğramamış adölesanların benlik saygıları ve ruhsal durumlarının belirlenmesi” Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 91s, Ankara, 2010.
  • 18. Uslu N., “Multidispliner ekipte yer alan meslek gruplarının çocuk ihmal ve istismarına ilişkin görüş ve tutumları” Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 138s, Kayseri, 2010.
  • 19. Uncu F., “Elazığ ilinde görev yapan sağlık çalışanlarının çocuk ihmali ve istismarı konusunda farkındalık düzeyleri ve bu durumu etkileyen faktörler” Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 109s, Elazığ, 2013.
  • 20. Kürklü A., “Öğretmenlerin çocuk istismar ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 107s, Afyonkarahisar, 2011.
  • 21. Göregen H. Z., “Sağlık çalışanlarının çocuklarını İstismar ve İhmal etme durumları” Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 51s, Erzurum, 2010.
  • 22. Sunmaz D., “Cinsel saldırı ve cinsel istismar iddiası ile başvuran çocukların jinekolojik muayeneleri sırasında kaygılarını gidermede adli hemşirenin rolü” Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 303s, İzmir, 2012.
  • 23. Burç A., “Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama düzeyleri” Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 59s, Erzurum, 2014.
  • 24. Küçük S., “Hafif zihinsel engelli çocuklar ve ebeveynlerinde cinsel istismardan korunma konusunda farkındalık yaratma” Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 180s, Kayseri, 2012.
  • 25. Orak O. S., “Annelere ve çocuklara uygulanan koruyucu temelli psikososyal girişimlerin çocukların cinsel istismardan korunma bilgi düzeyine etkisi” Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 122s, Erzurum, 2015.
  • 26. Arkan G., “Sanayi sitesinde çalışan çocuk işçilerin çalışma koşulları ve istismara bakışı” Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 120s, Gaziantep, 2011.
  • 27. Özsefil Ö. A., “Çocuk gelişimi lisans ve ön lisans öğrencilerinin okul öncesi çocuklarda görülen fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları” İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 90s, İstanbul, 2015.
  • 28. Deniz İ., “Panik bozukluk tanılı hastaların çocukluk çağı ihmal ve/veya istismar yaşantıları yönünden incelenmesi ” Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 63s, İstanbul, 2014.
  • 29. Kaplan B. B., “Konversiyon bozukluğu tanılı kadın hastalarda çocukluk çağı travma öyküsünün psikiyatrik belirtiler ve cinsel işlev ile ilişkisi” Haliç Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 77s, İstanbul, 2012.