Kapadokya Bölgesi Nevşehir Yöresi Kültürel Varlıklarının Bozulmalarına Neden Olan Etmenler

Kapadokya Bölgesi doğal, tarihi ve mimari özellikleri bakımından eşsizdir. Doğal bir aşınım sürecinin neticesinde meydana gelmiş olan peri bacalarının bir kısmı insan eliyle biçimlendirilerek, sanatsal özelliği bakımından da özel bir konuma sahip olmuştur. Ancak bu özel yapıların geleceği atmosferik etkiler ve insan aktiviteleri nedeniyle tehdit altındadır. Bu çalışmada, 1985 yılında Dünya Miras Listesi'ne giren Kapadokya Kayalık Alanları ve Kaya Oyma Kiliselerinin bozulmalarına ve bozunmalarına neden olan etmenler araştırılmıştır. Araştırma sürecinde farklı disiplinlerden uzmanların yaptığı deneysel çalışmalar, geçmişte yapılan koruma amaçlı uygulama ve araştırmalar incelenmiştir. Gözlem yapılarak sorunlar koruma bağlamında incelenmiştir. Böylece korumanın ve planlamanın ilk aşaması olan tespit, belgeleme, analiz ve teşhis gerçekleştirilerek, koruma yöntemlerinin belirlenmesine ve öneri getirme sürecine katkıda bulunulması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kapadokya, Koruma, Bozunma, Kilise, Mimarlık

Causes Leading to the Deterioration of Cultural Heritages in the Cappadocia Region, Nevşehir Province

Cappadocia Region is unique in terms of natural, historical and architectural features. Fairy chimneys, which are formed by the atmospheric effects and carved by people, are also particular as artistic aspects. However, the future of these special structures are under threat because of the natural causes and human activities. In this study, factors that may cause deterioration of Rock Sites of Cappadocia and its rock-hewn churches, which was listed as a world heritage site in 1985, are investigated. In research process, experimental studies and conservational applications carried out by experts from different disciplines are examined. Conservation problems of the site are investigated as well. Thus, the first stage of protection and planning such as detection, documentation, analysis and diagnosis is performed. Moreover, it’s aimed to contribute to the determination of conservation methods.

Keywords:

Deterioration, Cappadocia, Church, Conservation, Architecture,

PDF

___

[1] Binan, D.U., “Güzelyurt Örneğinde Kapadokya Bölgesi Yığma Taş Konut Mimarisinin Korunması İçin Bir Yöntem Araştırması” YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, İstanbul, 1994.
[2] Binan, D.U., “Kapadokya Bölgesi Güzelyurt Örneğinde Yöresel Konut Mimarisi Koruma Sorunları ve Öneriler” Ulusal Koruma Planlaması Semineri II, ICOMOS Türkiye Milli Komitesi -YTÜ, YTÜ Yay., İstanbul, s.254-274 , 1994.
[3] Giovannini, L., “Arte Della Cappadocia” Nagel Yay. s.76-77, Geneve, 1971.
[4] Wyllie, D.C and Mah, C.W., “Rock Slope Engineering Civil and Mining” London-New York: Taylor &Francis Group, Spon Press, 2005.
[5] Canik, B., “Göreme Yapısal Sağlamlaştırma Projesi”, Üçlü Değerlendirme Toplantısı, Nevşehir Bölge Koruma Kurulu Arşivi, 1986.
[6] Ulusay, R., Aydan, Ö., “Kapadokya Bölgesinde Bazı Yeraltı Açıklıklarındaki Tüflerin Kaya Mühendisliği Açısından Değerlendirilmesi”, Kapadokya Yöresinin Jeolojisi Sempozyumu, Niğde, Bildiriler Kitabı, s. 13-23, 2007.
[7] Bilgili, B., “Kapadokya Kayalık Alanları ve Kaya Oyma Kiliseleri’nde Koruma Sorunları” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014.
[8] Aydan, Ö., Tano, H., Watanabe, H., Ulusay, R., Tuncay, E. “Kapadokya Bölgesi’nde Antik ve Güncel Kaya Yapılarının Kaya Mekaniği Açısından Değerlendirilmesi” Kapadokya Yöresinin Jeolojisi Sempozyumu, Niğde, Bildiriler Kitabı, s. 1-12, 2007.
[9] Topal, T. ve Doyuran, V., “Analyses of Deterioration of the Cappadocian Tuff”, Enviromental Geology, No 34, pp. 5-20, 1998.
[10] Caner, E., “Göreme Yapısal Sağlamlaştırma Projesi”, Üçlü Değerlendirme Toplantısı, Nevşehir Bölge Koruma Kurulu Arşivi, 1986.
[11] Caner, E. vd., “Examination of Surface Deterioration of Goreme Tuffs for the Purpose of Conservation,” The Safeguard of the Rock-Hewn Churches of the Goreme Valley, Proceedings of an International Seminar, Ürgüp, Cappadocia, Turkey, pp.85-93, 1993.
[12] Andoloro, M.. “Küçük Asya Duvar Resimleri ve Mozaikleri: Tasvirler, Malzemeler ve Yapım Teknikleri üzerine Veri Bankası Oluşturulması amacıyla gerçekleştirilen araştırma projesi”, Şahinefendi Kırk şehitler Kilisesi 2009 yılı çalışma raporu, Nevşehir Koruma Bölge Kurulu Arşivi, 2009.
[13] Kasapoğlu, K. E., Binal, A., “Ürgüp Temenni Tepe’deki Blok Duraysızlıklarının Jeomekanik İncelemesi ve İyileştirme Önerileri.” Kapadokya Yöresinin Jeolojisi Sempozyumu, Nevşehir, Bildiriler Kitabı, s. 43-52, 2007.
[14] Aydan, Ö., Tano, H., Ulusay, R., Kumsar, H.,Yenipınar, H., “Derinkuyu Yeraltı Şehrinin Uzun Süreli Yapısal Duraylılığı ve Çevre Koşullarının İncelenmesi Üzerine Deneysel Bir Çalışma”, Kapadokya Yöresinin Jeolojisi Sempozyumu, Niğde, Bildiriler Kitabı, s. 24-34, 2007.
[15] Bilgili B., Tanyeli G., “Kapadokya Kaya Oyma Kiliselerinde Gerçekleştirilen Restorasyon Çalışmalarının Değerlendirilmesi.” 4. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, İstanbul, Bildiriler Kitabı, s. 23-32, 2013.