Hatay İli Patates Üretiminde Önemli Bazı Viral Sorunların Belirlenmesi

Hatay ili patates üretim alanlarında 2013- 2014 yıllarında patates yumru, sürgün ve yaprak örnekleri toplanmıştır. Bitki örneklerinde önemli virüslere bakılmıştır. Yaygın virüslerden AMV (Alfaalfa mosaic virus), CMV (Cucumber mosaic virus), PLRV (Potato leafroll virus), PVX (Potato virus X), PVY (Potato virus Y) (PVY-N ve PVY-C) ve TRV (Tobacco rattle virus)’nin varlığı araştırılmıştır. Bu virüslerin simptomatolojik gözlemleri, iklim odasında yumru ile taşınma, test bitkilerine mekanik inokulasyon ve serolojik (DAS-ELISA) çalışmaları yapılarak incelenmiştir. Arazi çalışmalarında hasada yakın dönemde enfeksiyon oranlarının arttığı bitkilerde yapraklarda sarı mozaik lekelenmeler, yapraklarda ve özellikle tepe sürgünlerde şiddetli kloroz, damar nekrozu, boğum aralarında kısalma, yapraklarda küçülme ve rulo şeklinde yukarı doğru kıvrılma, tepe sürgünlerinde beyazlaşmaya yakın şiddetli kloroz, erken yaşlanma, yumrularda küçülme gibi belirtiler gözlenmiştir. Tohumluk yumru etinde %1 oranında nekrotik dokular gözlenmiştir. Patates örneklerinde en fazla PVY enfeksiyonu belirlenmiştir (%49.5). PLRV ve AMV enfeksiyonu %5.4 oranında bulunmuştur. Karışık enfeksiyon olarak düşük oranda PVY+PLRV bulunmuştur (%1.6). Mevcut bilgilerimize göre Hatay’da patates örneklerinde ilk kez AMV enfeksiyonu belirlenmiştir. İncelenen patates örneklerinde CMV, PVX ve TRV belirlenmemiştir. PVY ile enfekteli olduğu belirlenen bitkilerden tesadüfi seçilen 58 örneğin 35’inde PVY-N tesbit edilmiş (%60.3) ancak PVY-C tesbit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler:

AMV, ELISA, PVY, yumru, virüs

PDF

___

Anonymous, 2013. FAOSTAT Agricultural Data. http://faostat3.fao.org
Çalışkan, M.E., Mert, M., Günel, E. ve Sarıhan, E., 1999. Farklı Olgunlaşama Grubuna Giren Bazı Patates Çeşitlerinin Hatay Ekolojik Koşullarında Büyüme Analizi ve Yumru Verimlerinin Belirlenmesi. II. Ulusal Patates Kongresi, Erzurum, 263-272.
Sahtiyancı, 1990. Tohumluk Patates Üretimi ve Patates Virüs Hastalıkları. Matbaa Teknisyenleri Basımevi, Cağaloğlu-İstanbul, S. 280.
Bostan, H. and Haliloğlu, K., 2004. Distribution of PLRV, PVS, PVX and PVY (PVYN, PVYO and PVYC) in the seed potato tubers in Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences, 7(7), 1140–1143.
Bostan, H., C. Guclu, E. Ozturk Isil Ozdemir and H. Ilbagi, 2006. Influence of aphids on the epidemiology of potato virus diseases (PVY, PVS and PLRV) in the high altitude areas of Turkey. Pakistan Journal of Biological Science, 9: 759-765.
Sertkaya, E., and Sertkaya, G., 2005. Aphid Transmission of Two Important Potato Viruses, PVY and PLRV by Myzus persicae (Sulz.) and Aphis gossypii (Glov.) in Hatay Province of Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences, 8(9), 1242-1246.
Sertkaya, G., 2013. Status of Potato Production and Virus Diseases in Turkey. 15th Triennial Meeting of the Virology Section of the European Association of Potato Research-EAPR. 28-31 May 2013. Antalya, Turkey. P.7.
Sertkaya, G. ve Çarpar, H., 2013. Detection of Some Virüse in Deformed Seed Potatoes. 15th European Association for Potato Research (EAPR) Virology Section Meeting. (28-31 May, Antalya-Turkey). P.38.
Sertkaya, G., and Yıldırım, A.E., 2013. Detection of Tobacco Rattle Virus and Its Nematode Vectors in Potato Fields in Hatay Province-Turkey. 15th Triennial Meeting of the Virology Section of the European Association of Potato Research-EAPR. 28-31 May 2013. Antalya, Turkey. P.41.
Sertkaya , G., Üremiş, İ. and Sertkaya, E., 2013. Weeds as Reservoirs for Virus Diseases and Their Vectors in Potato Fields in Amik Plain-Turkey. 15th Triennial Meeting of the Virology Section of the European Association of Potato Research-EAPR. 28-31 May 2013. Antalya, Turkey. p.29.
Radcliffe, E. B. 1982. Insect pests of potato. Annual Review of Entomology 27: 173-204.
Valkonen, J. P. T., Pehu, E., and Watanabe, K., 1992. Symptom expression and seed transmission of Alfalfa mosaic virüs, Potato yellowing virüs and Potato yellowing virüs SB-22 in Solanum brevidens and S. tubersosum. Potato Research, 35:403-410.
Xu, H., and Nie, J. 2006. Identification, characterization, and molecular detection of Alfalfa mosaic virus in potato. Phytopathology, 96:1237-1242.
Jaspars, E.M. and Bos J., L., 1980. Alfalfa Mosaic Virus CMI/AAB. Description of Plant Viruses. No. 229.
Yardımcı N. ve Şengül S., 1998. Van Gölü Yöresinde Yetiştirilen Yonca (Medicago sativa)'larda Mozayik Virüsü Üzerinde Çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29 (1), 100-104.
Kaiser, W. J. 1980. Use of thermotherapy to free potato tubers of alfalfa mosaic, potato leaf roll, and tomato black ring viruses. Phytopathology, 70:1119-1122.
Clark, M.F. and Adams, A.N., 1977. Charecteristic of microplate method of enzyme-linked immunosorbent assay fordetection of plant viruses. Journal of Genetical Virology, 34:475-483.