Meltem BOZKURT, Sema AKMAN, Atilla GEMİCİ, Elif ÇOMAK, Mustafa KOYUN

İdrar Yolu Enfeksiyonu Takipli Hasta ve Ebeveynlerinin Hastalıkları ile İlgili Verilen Sağlık Eğitimi Öncesi ve Sonrası Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Karşılaştırılması

Amaç: Bu çalışma Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji BilimDalı polikliniğine Mart-Ağustos 2016 tarihleri arasında tekrarlayan idrar yoluenfeksiyonu nedeni ile başvuran çocuk hastalar ile birlikte ailelerine verilen sağlıkeğitiminin, öncesi ve sonrası çocuk ve ebeveynlerin bilgi, tutum ve davranışlarınaetkisinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır.Metod: Çalışmaya, çocuk Nefroloji polikliniğinde tekrarlayan İYE saptanan,ürolojik anomalisi olmayan hastalar gönüllülük esasına göre dahil edildi. Tümçocuklara ve ailelerine eğitim öncesi ve sonrasında idrar yolu enfeksiyonubelirtilerini, nedenlerini, korunma yollarını ve doğru idrar kültür örneği alınmasıhakkındaki bilgilerini değerlendirmeye yönelik çoktan seçmeli ve birden fazlaseçeneği olan, tamamı kapalı uçlu soru içeren 10 sorudan oluşan anket uygulandı.Tüm çocuklara ve ailelerine araştırmacı tarafından uzman görüşü alınarakhazırlanan eğitim rehberi doğrultusunda, idrar yolu enfeksiyonunu tanıma vekorunma yolları hakkında eğitim verildi.Bulgular: Araştırmaya dahil edilen 23 hastanın tamamı kız, yaş ortalaması 8.21±2.93 yıldı. On katılımcı (%43.5) lise mezunuydu.Eğitim sonrasında idrar yoluenfeksiyonunu tanıma, belirtilerini anlama ve korunma konusunda bilgi sahibiolma oranlarının belirgin arttığı görüldü. Eğitim öncesi dönemde sadece 7 kişi(%30.4) klozet kullanan çocukların ayaklarının yere değmesi gerektiğini bilirken,eğitim sonrası 23 hastanın tamamı biliyordu. Doğru idrar kültür alınmasını eğitimöncesi 14 kişi bilirken eğitim sonrası hepsi biliyordu.İYE den korunmak içintuvalet sonrası temizliğin önden arkaya doğru yıkayarak ve kurulayarak yapılmasıgerektiğini eğitim öncesi 18 kişi (%78,3) doğru yanıtlarken, eğitim sonrası 23(%100) kişi doğru yanıtladı. Kabızlığın idrar yolu enfeksiyonu nedeni olduğunueğitim öncesi 5 kişi (%21.6) bilirken eğitim sonrası 23 kişi (%100) biliyordu.Çişini uzun süre yapmayıp tutmanın idrar yolu enfeksiyonu nedeni olduğunueğitim öncesi 14 kişi (%60.2) bilirken, eğitim sonrası 23 kişi (%100) biliyordu.Sonuç: Tekrarlayan İYE tanısı ile poliklinik izleminde olan hastalara poliklinikmuayene şartlarında bilgilendirme yapılmasına rağmen, ailelerin idrar yoluenfeksiyonu belirtilerini tanıma, enfeksiyondan korunma konularındaki bilgi,tutum ve davranışlarının yetersiz olduğu görüldü. Sağlık eğitimi ile bu konudakibilgi, tutum ve davranışlar olumlu yönde değiştirilebilir. Özellikle bu tür hastalarıntakip ve tedavisinin yapıldığı kliniklerde ve polikliniklerde hasta eğitimisürekli olmalı, eğitim hemşireliğinin oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasınaönem verilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

İdrar yolu enfeksiyonu, eğitim, hemşire

PDF

___

1. Hasanoğlu E, Darendeliler F, Bideci A, Kutluk T, Bakkaloğlu S, Düşünsel R, Soylu A, Balat. Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Tanı Ve Tedavisi. Türkiye Milli Pediatri Derneği Çocuk Nefroloji Derneği Ortak Kılavuzu (13). Aralık 2014,url: http://millipediatri.org.tr/Uploads/EditorImages/files/kilavuz-13.pdf (erişim tarihi 10.01.2017).
2. Hodson EM, Craig JC. Urinary tract infections. In: Pediatric Nephrology (7th edn), Avner ED, Harmon WE, Niaudet P, Yoshikawa N, Emma F, Goldstein SL (eds). Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2016, Ss696-1710.
3. Subcommittee on Urinary Tract Infection, Steering Committee on Quality Improvement and Management, Roberts KB.Urinary tract infection: clinical practice guideline for the diagnosis and management of the initial UTI in febrile infants and children 2 to 24 months. Pediatrics. 2011;128:595-610.
4. Görgen Ö. Genel Bir Bakış: Çocukluk Çağı İdrar Yolları Enfeksiyonu. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 2016, Temmuz - Aralık 2. Sayı, sayfa (50-64) Neyzi O, Ertuğrul T. Pediatri (3. baskı) Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul. 2002;18:1203-1208
5. Türkiye 2015 Yılı Ulusal Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu, url: http://www.tsn.org.tr/ folders/file/2015_REGISTRY_kontrol_v2.pdf (erişim tarihi 26.12.2016).
6. Nebigil I, Tümer N.Asymptomatic urinary tract infection in childhood. Eur J Pediatr. 1992;151:308-309.
7. NICE Clinical Guidelines. Urinary tract infection in under 16s: diagnosis and management, May 23, 2014, url: https://www.nice.org.uk/guidance/cg54 (erişim tarihi 18.12 2016).
8. Özçakar ZB, Yalçınkaya F. İdrar yolu enfeksiyonları. Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi. 2007; 3:99-104.
9. Kayaba H, Tamuta H, Kitajima S, Fujiwara Y, Kato T. Analysis of shape and retractibility of the prepuce in 603 Japanese boys. J Urol.1996;156:1813-5.
10. Romańczuk W, Korczawski R. Chronic constipation: a cause of recurrent urinary tract infections. Turk J Pediatr. 1993;35:181-8.
11. Kasırga E, Akil I, Yilmaz O, Polat M, Gözmen S, Egemen A, Evaluation of voiding dysfunctions in children with chronic functional constipation, Turk J Pediatr. 2006;48:340-343.
12. Birsel Canan Demirbağ ve ark. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi-2011-2: 1-10.
13. Hacımustafaoğlu M. Çocuklarda üriner sistem enfeksiyonları. J Pediatr Inf, 2011; 5 (Suppl. 1): 258-263.
14. Bodur S, Filiz E. 7-12 yaş çocuklarda piyüri sıklığının demografik özellikler, geçirilmiş üriner enfeksiyon ve okul tuvaletini kullanma ile ilişkisi. Genel Tıp Derg, 2011;21: 51-56.
15. Lundblad, B., Berg, M., Hellström, A.L. Perceptions of school toilet as a cause for irregular toilet habits among school children aged 6 to 16 years. Journal of School Health,2005;75: 125-128.
16. Bacius V, Verrier-Jones K. Urinary tract infection. In: Cochat P (ed). European Society for Pediatric Nephrology Handbook. Medcom, Lyon 2002: 153-57.
17. Vyas S, Sharma P, Srivastava K, Ved SV and friends. Role of Behavioural Risk Factors in Symptoms Related to UTI Among Nursing Students. J Clin Diagn Res. 2016 Sep. 2015; 9(9):LC15-8.
18. Babadağ K ve Aştı T. A. Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık. 2011; 126-128, 202-207, 272-282.