BURCU NUR BAŞTÜRK ŞAHİN, Gökhan ŞAHİN, MENEKŞE SEDEN TAPAN BROUTIN

Didaktik Durumlar Teorisi Işığında Asal Sayılar Kavramının Öğretimi: Bir Eylem Araştırması

Bu çalışmada asal sayılar kavramının kazandırılması için didaktik durumlar teorisi ışığında yürütülen bir uygulama yapılmış ve araştırma çıktıları öğretimin iyileştirilmesi bakımından incelenmiştir. Bu çalışma sırasında öncelikle yapılacak uygulamanın bir planı hazırlanmıştır. Hazırlanan uygulama Bursa ilindeki bir ortaokulda, araştırmacılardan birinin halen dersine girmekte olduğu öğrenciler ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış ve araştırma deseni olarak eylem araştırması benimsenmiştir. Araştırmacı tarafından asal sayılar konusunun kazandırılması amacıyla didaktik durumlar teorisine uygun olarak bir öğretim uygulaması hazırlanmış, planın gerçekleştirildiği ders video kamera ile kaydedilmiştir. Daha sonra video kamera kayıtları transkript edilmiş ve nitel araştırmalarda yapılması önerildiği şekilde bölümlere ayrılmış ve kodlanmıştır. Öğretimin hazırlığında olduğu gibi verilerin analizi sürecinde de didaktik durumlar teorisinden yararlanılmış ve veriler didaktik durumlar teorisinin aşamaları bakımından betimsel analize tabi tutulmuştur. Bulgular didaktik durumlar teorisindeki süreçler bağlamında incelenmiş ve sınıf içinde dikkat çeken durumlar, dersin anlatımını gerçekleştiren araştırmacı öğretmen ile yardımcı araştırmacının görüşmeleri sonucunda yorumlanmıştır. Sonuç olarak yapılandırmacılığın özüne uygun didaktik durumlar teorisinin evrelerine uygun öğretim uygulamalarının sınıf ortamında uygulanması ve bunların analizleri ile bu modelin asal sayılar kavramının kazandırılmasına uygun bir model olduğu söylenebilir. Ayrıca öğrencilerin dersin sonunda verdikleri tepkiler göz önünde bulundurulduğunda didaktik durumlar teorisi ışığında a-didaktik duruma örnek teşkil edecek bir ders işlemenin öğrenciler üzerinde olumlu etkileri olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Didaktik durumlar teorisi, asal sayı kavramı, a-didaktik durum

Teaching the Concept of Prime Numbers Regarding to the Theory of Didactical Situations: An Action Research

In this study, an implementation is conducted in regard to the Theory of Didactical Situations in order to teach the concept of prime numbers. The research results are analysed in order to enhance the teaching. At first, the stages of implementation are planned. Then, the plan is implemented in one of the researchers’ classroom with his 6th grade students, in Bursa. In this study qualitative research methods are utilised, action research taken as the research design. In this case, one of the researchers was a teacher, and other researchers recorded his classroom implementation of the plan. After the implementation, the video records are transcribed and the data are seperated into categories and sub-categories. The results are analysed in regard to the processes in the Theory of Didactical Situations. In addition, the salient points in the implementation is discussed. In conclusion, the Theory of Didactical Situations which is the core of constructivist theory, were found as an appropriate model for teaching prime numbers. When students’ responds taken into consideration, one can say that this model have positive effects on students learning of prime numbers.

Keywords:

Didactical Situations Theory, prime numbers, a-didactical situation,

PDF

___

Altun, M. (2014). Ortaokullarda (5, 6, 7 ve 8. Sınfılarda) Matematik Öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayıncılık.
Baştürk Şahin, B.N. (2015). İlköğretim matematik öğretmenlerinin ders dokümanı hazırlama süreçlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Brousseau, G. (1986). La théorisation des phénomènes d’enseignement des mathématiques Thèse d’état. Doktora tezi. Universit´e Sciences et Technologies, Bordeaux.
Brousseau, G. (1997). Theory of didactical situations in mathematics (Edited and translated by N. Balacheff, M. Cooper, R. Sutherland, & V. Warfield). Dordrecht, NL: Kluwer.
Erdoğan, A. & Özdemir Erdoğan, E. (2013). Didaktik durumlar teorisi ışığında ilköğretim öğrencilerine matematiksel süreçlerin yaşatılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 14, Sayı 1, Nisan 2013, Sayfa 17-34.
Gök, M. & Erdoğan, A. (2017). Sınıf ortamında rutin olmayan matematik problemi çözme: Didaktik durumlar teorisine dayalı bir uygulama örneği. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty),2017,Cilt:XIV, Sayı:I,140-18.
Küçük, A. & Demir, B. (2009). İlköğretimde 6-8. sınıflarda matematik öğretiminde karşılaşılan bazı kavram yanılgıları üzerine bir çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2009), 97-112.
MEB (2005). İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu: 6-8. Sınıflar. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
MEB (2013). Ortaokul Matematik Dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Özdeş, H. (2013). 9. Sınıf öğrencilerinin doğal sayılar konusundaki kavram yanılgıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Reuter, Y., Cohen-Azria, C., Daunay, B., Delcambre, I. & Lahanier-Reuter, D. (2013). Contrat didactique. Dans Y. Reuter, C. Cohen-Azria, B. Daunay, I. Delcambre & D. Lahanier-Reuter (Dir), Dictionnaire des concepts fondamentaux des didactiques (pp. 55-60). Louvain-la-Neuve, Belgique: De Boeck Supérieur.
Skemp, R. (1976). Relational and instrumental understanding. Mathematics Teaching, 77, 20–26.
Warfield, V. M. (2006). Invitation to didactique. Şu adresten alınmıştır: http:math.washington.edu/*warfield/Didactique. Html
Yavuz, İ., Arslan, S. & Kepçeoğlu, İ. (2011). Didaktik antlaşması ve öğretime yansıması: değerler tablosu örneği. Uluslar arası İnsan bilimleri dergisi. 8, 1, 2011, 385-409.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri.(8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.