Tarık Ahmet ŞAHİN, Eda ÇELİK GÜZEL, Rafet METE

Maligniteyi Saptamak için Gaitada Gizli Kan Testi Ne Kadar Etkilidir?

Amaç: Kanser, kalp damar hastalıklarından sonra ikinci önde gelen ölüm nedeni ve önemli bir halk sağlığı sorunudur. Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastalarda periyodik sağlık muayenesi (PSM) kapsamında istenen gaitada gizli kan test (GGKT) pozitifliklerinde kolorektal kanser (KRK) görülme sıklığını ortaya koymayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya bir üniversite hastanesinin aile hekimliği polikliniğine genel sağlık kontrolü için başvuran 50-70 yaş arasındaki 119 kişi dahil edildi. Katılımcılara sosyo-demografik verilerin ve KRK risk faktörlerinin sorgulandığı bir anket uygulandı. Hastaların hemogram, GGKT, kolonoskopi sonuçları ve patoloji sonuçları değerlendirildi. Bulgular: Araştırmaya katılan 119 kişinin 62’si (%52,1) kadın, 57’si (%47,9) erkekti. Katılımcıların yaş ortalaması 61,0±7,6 yıl idi. Tüm katılımcılardan 65 kişinin (%54,6) GGTK’i pozitif saptandı. Araştırmaya katılan 5 kişiye (%4,2) kolonoskopi işleminde alınan biyopsi sonuç raporlarına göre KRK tanısı konuldu. KRK tanısı konan 5 kişinin GGKT sonucu pozitif olup, GGKT pozitif çıkan tüm hastalardaki malignite saptanma oranı, araştırmamızda %7,7 (n=5) olarak bulundu. Çalışmamızda GGKT pozitifliği ve KRK tanısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptandı. Sonuç: Birinci basamak PSM kılavuzlarının uygun önerileri doğrultusunda ve risk düzeyi yüksek olan bireylerde KRK taramalarında, GGKT erken tanı koyması ve en kısa sürede tedaviye yönlendirmesine katkı sağlamaktadır.

How Effective is a Fecal Occult Blood Test to Detect Malignancy?

Aim: Cancer, an important public global health problem, is the second leading cause of death after cardiovascular diseases. We aimed to reveal the incidence of colorectal cancer (CRC) by the positive fecal occult blood test (FOBT), requested within the scope of periodic health examination (PHE) in patients applied to the family medicine outpatient clinic. Materials and Methods: A total of 119 people aged between 50 and 70 years, who applied to the family medicine outpatient clinic of a university hospital for general health check-up, were included in the study. A questionnaire, in which socio-demographic data and CRC risk factors were questioned, was applied to the participants. The hemogram, FOBT, colonoscopy, and the pathology results of the patients were evaluated. Results: Of 119 participants, 62 (52.1%) were female and 57 (47.9%) were male. The mean age of the participants was 61.0±7.6 years. FOBT was found to be positive in 65 (54.6%) of all participants. Five people (4.2%) who participated in the study were diagnosed with CRC according to the biopsy results obtained during the colonoscopy procedure. In our study, the rate of malignancy detection in all patients with positive FOBT including CRC diagnosis was found to be 7.7% (n=5). Our study detected statistically significant relationships between FOBT positivity and diagnosis of CRC. Conclusion: Following the appropriate recommendations of PHE guidelines and CRC screenings in individuals with high-risk levels, FOBT contributes to early diagnosis and referral to treatment as soon as possible.

PDF

___

1. Şahin S. Kanserde erken tanı ve tarama programları. Ege Tıp Dergisi. 2015:54;41-5.
2. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Kanser Taramaları. In: Özkan S, Keskinkılıç B, Gültekin M, Karaca AS, Öztürk C, Boztaş G ve ark. (eds). Ulusal Kanser Kontrol Planı 2013-2018. Ankara: TC. Sağlık Bakanlığı; 2013:43-5.
3. Aydınlı MS. Kolorektal Kanser Tanısı Alan Hastaların Koruyucu Hekimliği Açısından Durumları ve Tanı Sürecinin Değerlendirilmesi. Aile Hekimliği Anabilim Dalı. Ankara. Tıpta Uzmanlık Tezi. 2011.
4. Gümüşay Ö, Avcı GG. Kanserde Tarama ve Erken Tanı. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2017:9:210-21.
5. Ersoy E, Saatçi E. Periyodik sağlık muayenelerine genel bakış. Türk Aile Hekimliği Derg. 2017:21;82-9.
6. Tekpınar H, Aşık Z, Özen M. Aile Hekimliği polikliniğine başvuran hastaların kanser taramalarına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hek Derg. 2018:22;28-36.
7. Aile hekimliği uygulama yönetmeliği, T.C. Cumhurbaşkanlığı mevzuat bilgi sistemi. ResmîGazete: 30.06.2021, Sayı: 31527.
8. Stelling HP, Maimon HN, Smith RA, Haddy RI, Markert RJ. A comparative study of fecal occult blood tests for early detection of gastrointestinal pathology. Arch Intern Med. 1990;150:1001-5.
9. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK) (2013). Kolorektal Kanser Taramaları, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Kanser Daire Başkanlığı Değerlendirme Raporları, http://kanser.gov.tr/Dosya/BilgiDokumanlari/raporlar/kolorektal. pdf (30.12.2020).
10. Lieberman DA. Clinical practice. Screening for colorectal cancer. N Engl J Med. 2009;361:1179-87.
11. Levi Z, Birkenfeld S, Vilkin A, Bar-Chana M, Lifshitz I, Chared M, et al. A higher detection rate for colorectal cancer and advanced adenomatous polyp for screening with immunochemical fecal occult blood test than guaiac fecal occult blood test, despite lower compliance rate. A prospective, controlled, feasibility study. Int J Cancer. 2011;128:2415-24.
12. Akkuzu M, Sezgin O, Üçbilek E, Özdoğan O, Aydın F, Balcı HR, et al. Gaitada Gizli Kan Pozitifliği Nedeniyle Kolonoskopi Yapılanlarda Kolorektal Malignite Sıklığı. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi. 2020;11;109-12.
13. Caneroğlu NÜ, Dik İ, Bedir B, Müderrisoğlu C, Ünlü R, Özsoy N, et al. Evaluation Of Gastrointestinal Tract In Patient With Iran-Deficiency Anemia. IMJ. 1999;3;1-9.
14. van Rossum LG, van Rijn AF, Laheij RJ, van Oijen MG, Fockens P, van Krieken HH, et al. Random comparison of guaiac and immunochemical fecal occult blood tests for colorectal cancer in a screening population. Gastroenterology. 2008;135:82-90.
15. Demiral G , Çolakoğlu MK, Akdoğan RA, Pergel A. The efficacy of the fecal occult blood test in colorectal cancer screening and evaluation with the literature: Two-year follow-up results of Rize province. Acta Oncologica Turcica. 2019;52:31-7.
16. Kara Y, Sarıcı İŞ, Kalaycı MU. Evaluation of The Effectiveness of Colon Cancer Screening Program Conducted in Our Region. İKSSTD. 2019;11:31-6.
17. Bjerrum A, Andersen O, Fischer A, Lindebjerg J, Lynge E. Long-term risk of colorectal cancer after negative colonoscopy in a Danish gFOBT screening cohort. Int J Cancer. 2017;141:503-11.
18. Utku ÖG, Ergül B, Oğuz D. Gaitada gizli kan testi pozitifliği nedeni ile kolonoskopi yapılan hastaların kolonoskopik ve patolojik sonuçlarının değerlendirilmesi. Akademik Gastroenteroloji Dergisi. 2018;17:17-20.
19. Mayir B, Ensari CÖ, Durhan A, Çöpelci Y. Colonoscopy Findings in Patients Who Have Positive Fecal Occult Blood Test for Colorectal Cancer Screening. Turkish J Colorectal Dis. 2018;28:27-30.
20. Quyn AJ, Fraser CG, Stanners G, Carey FA, Rees CJ, Moores B, et al. Scottish Bowel Screening Programme colonoscopy quality - scope for improvement? Colorectal Dis. 2018;20:O277-83.
21. Yaşar M. Kolonoskopi Sonuçlarımızın Retrospektif Analizi. Konuralp Tıp Dergisi 2010;2:6-9.
22. Yılmaz Ş, Bayan K, Tüzün Y, Canoruç F. Kolonoskopik lezyonlar ve histopatolojik sonuçları: 322 hastanın değerlendirmesi. Akademik Gastroenteroloji Dergisi. 2006;5:184-7.
23. Coşun A, Yaşa MH, Ayvaz Ö, Yükselen V, Ergin F, Karaoğlu AÖ. Aydın bölgesindeki kolon kanserlerinin özellikleri. Nobel Med. 2012;8:22-5.