Antalya ilinde hanehalklarının ev dışı gıda tüketimi ve tüketici eğilimleri

Amaç: Bu çalışmada, Antalya ili merkez ilçelerinde (Konyaaltı, Kepez, Muratpaşa, Döşemealtı) farklı gelir gruplarında (1-5000 TL, 5001-10000 TL ve 10001 TL ve üzeri) hanehalklarının ev dışı gıda tüketimine yönelik tutum ve davranışları analiz edilmiştir. Yöntem ve Bulgular: Araştırma verileri yüz yüze anket yöntemiyle elde edilmiş ve 384 kişi ile görüşme yapılmıştır. Anket verileri SPSS 22.0 paket programında değerlendirilmiştir. Araştırma sonucu ortalama hane genişliği 2.9 kişi bulunmuştur. Ailelerin, ev dışında gıda tercih etme nedenleri; lezzetli olması (%54.40), arkadaşları ile iyi vakit geçirmek (%48.20), farklı ortamlarda yemek yeme isteği (%46.90), çocukların tercih etmesi (%36.70), ekonomik olması (%34.10), besin değerinin yüksek olması (%30.20) ve alışkanlık (%13.80) gibi kriterler olarak belirlenmiştir. Genel Yorum: Ev dışı gıda tüketiminde ailenin karar vermesinde en etkili bireyin çocuklar olduğu ve tüketicilerin gıda ürünlerine harcadıkları ücretin aylık ortalama 207.55 TL olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Türkiye’nin beşinci büyük şehri olmasının yanında önemli bir turizm merkezi olan Antalya ilinde, gerek nüfus gerekse toplumun yapısı düşünüldüğünde ev dışı gıda tüketiminin incelenmesi çalışmanın önemini arttırmaktadır.

Determining of household consumption level of food away from home in Antalya province

Aims: In this study, attitudes and behaviors of households in different income groups (1-5000 TL, 5001-10000 TL, and 10001 TL and over) in the central districts of Antalya Province (Konyaaltı, Kepez, Muratpaşa, Döşemealtı) were analyzed. Methods and Results: The data were obtained by face to face questionnaires and a total of 384 people were interviewed. The data of the survey were evaluated in SPSS 22.0 package program. As a result of the study, the average household size was 2.9 people. The reasons why families prefer food outside the home were: deliciousness (54.40%), having a good time with friends (48.20%), desiring to eat in different environment (46.90%), preference of children (36.70%), being economical (34.10%), high nutritional value (30.20%) and habit (13.80%). Conclusions: It was found that children are the most effective individuals in family decision making in out-of-home food consumption and that the average monthly fee for consumers is 207.55 TL. Significance and Impact of the Study: Turkey's fifth-largest city, as well as being an important tourism center in Antalya province, when its population and society's structure considered examination of food consumption outside the home increases the importance of the study.

PDF

___

Abdulai A, Auber D (2004) A cross-sectional analysis of household demand for food and nutrients in Tanzania. Agric. Econ. 31(1): 67-79.
Akbay C (2005) Kahramanmaraş’ta hanehalklarının gıda tüketim talebi ekonometrik analizi. KSÜ Fen ve Müh. Derg. 8(1): 114-121.
Akbay C (2018) Türkiye’de hanehalklarının beslenme alışkanlıkları ve gıda tüketimi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg. 21(Özel Sayı): 67-79.
Akbay C, Boz I (2005) Kahramanmaraş’ta ailelerin ev ve ev dışı gıda tüketim talebi ve tüketici davranışlarının ekonomik analizi. KSÜ Fen ve Müh. Derg. 8(1): 122- 131.
Anonim (2019) Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 (Erişim Tarihi: 09.06.2018).
Balcı Ü (2001) Adana ilinde konserve gıda tüketimi ve bu tüketimi etkileyen sosyo ekonomik faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, 120 s.
Çabuk S, Şengül S (2000) Ailelerin evde ve ev dışında gıda tüketimlerinin “Switching Regresyon” yöntemiyle belirlenmesi. İstatistik Araştırma Sempozyumu, Kasım 27-29, Ankara, Türkiye.
Demir Y (2011) Aydın’da hanehalklarının gıda tüketim talebi ekonometrik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi. Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, 70 s. Yayınlanmamış.
Dölekoğlu CÖ, Yurdakul O (2004) Adana ilinde hanehalkının beslenme düzeyleri ve etkili faktörlerin logit analizi ile belirlenmesi. AÜ. İktisadi ve İdari Bil. Fak. Derg. 4(8): 62-86.
Ekeyılmaz S (2006) Antalya ilinde ev dışı gıda talebi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bil. Ens., 82s.
Elmacıoğlu F (1996) Hızlı hazır yemek sisteminde (fastfood) önceliklerin belirlenmesi. Beslenme ve Diyet Derg. 25(1): 30-34.
Gül A, Akbay AÖ, Dölekoğlu CÖ, Özel R, Akbay C (2003) Adana İli Kentsel Alanda Ailelerin Ev Dışı Gıda Tüketimlerinin Belirlenmesi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 95, Ankara. 65s.
Hosmer DW, Lemeshow S (1980) Goodness of fit tests for the multiple logistic regression model. Comm. in Stat. Theo. and Meth. 9(10): 1043-1069.
Hosmer DW, Lemeshow S (2000) Applied logistic regression. 2nd Ed. John Wiley & Sons, Inc. New York. USA.
Kahraman AB (2011) Hacettepe Üniversitesi ile Erciyes Üniversitesinde görev yapan öğretim üyelerinin tüketim alışkanlıkları ve yaşam tarzı profilleri Hacettepe Üniversitesi sosyolojik araştırmalar. edergisi. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/Bura kmakaleSon.pdf. (Erişim Tarihi: 09.06.2018).
Karakayacı Z, Öz ZN, Baz S, Koçyiğit S (2018) Selçuk Üniversitesi lisans öğrencilerinin süt ve süt ürünleri tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Selcuk J. Agr. Food Sci. 32(3): 289-296.
Koç AA, Akdemir S, Taşdan K (1996) Tüketicilerin gıda ürünlerinde marka tercihlerini etkileyen değişkenlerin faktör analizi ile belirlenmesi: Adana’da makarna örneği. ÇÜ. İktisadi ve İdari Bil. Fak. Derg. 6(1): 7-21.
Koç E (2007) Tüketici Davranışları Ve Pazarlama Stratejileri: Global Ve Yerel Yaklaşım. Seçkin Yayıncılık. Ankara. 504s.
Koçak H (2015) Van ili ipekyolu ilçesinde hane halklarının ev dışı yemek tüketim alışkanlıkları. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD. 78 s. Yayınlanmamış.
Koçbek AD (2005) Yiyecek içecek sektöründe hizmet kalitesi ve müşteri memnuniyeti: etnik restoranlara yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bil. Ens., İşletme ABD. 122 s.
Kutluay Tutar F, Yazırlı N (2016) Hanehalkı ev dışı gıda tüketimini etkileyen faktörler: Nazilli örneği. ÇAKÜ Sosyal. Bil. Enst. Derg., 7(1): 367-392.
Lee H, Tan A (2006) Determinants of Malaysian household expenditures of Food-Away-From-Home. Contributed paper prepared for presentation at the International Association of Agricultural Economists Conference, August 12-18, Australia.
Miran B (2002) Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi İzmir. 288s.
Mutlu S, Yurdakul O (2008) Gıda güvenirliği açısından tüketici davranışları (Adana kentsel kesimde kırmızı et tüketimi örneği). ÇÜ Fen Bil. Enst. e-dergi. 17(4): 49- 59.
Onurlubaş E (2011) Tüketicilerin gıda güvenliği konusunda bilinç düzeylerinin ölçülmesi “Tokat İli Örneği”. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD. 196 s.
Onurlubaş E, Doğan HG, Gürler AZ (2015) Türkiye’de ev dışı gıda tüketimin durumu ve tüketici eğilimleri. Uluslararası Sos. Araş. Derg. 8(38): 917-924.
Önder FO, Kurdoğlu M, Oğuz G (2000) Gülveren lisesi son sınıf öğrencilerinin bazı beslenme alışkanlıklarının saptanması ve bunun malnütrisyon prevalansı ile olan ilişkisi. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni. 19(1).
Özcan KM, Tan S, Dellal İ (2001) Basic food consumption in Turkey: Effects of income. Price and family size in urban areas. 71st EAAE Seminear. The Food Consumer in the Early 21st Century, April 19-20, Zaragoza. Spain.
Özçelik AÖ, Sürücüoğlu MS (1998) Tüketicilerin “fast food türü” yiyecek tercihleri. Gıda, 23(6): 437-447.
Özdemir B (2010) Dışarıda yemek yeme olgusu: kuramsal bir model önerisi. Anatolia: Turizm Araş. Derg., 21(2): 218-232.
Sağlıker M (2010) Tüketicilerin Tüketime Hazır Gıda Ürünleri Tercihinde Etkili Faktörler: Adana İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD. 73 s.
Seçkin FS (1999) Fast Food’da yatırım haritası. Capital, 9: 132-135.
Sürücüoğlu MS, Çakıroğlu FP (2000) Ankara Üniversitesi öğrencilerinin hızlı hazır yiyecek tercihleri üzerinde bir araştırma. Tar. Bilim. Derg., 6(3): 116-121.
Topuzoğlu A, Hıdıroğlu S, Ay P, Önsüz F, İkiışık H (2007) Tüketicilerin gıda ürünleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve sağlık risklerine karşı tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4): 253-258.
Türkbal A (1983) Fiyat Teorisi. Ankara Üniversitesi Basımevi, Erzurum. 515s.