Eyyup COŞKUN, İsmail GELEN, Emine ÖZTÜRK

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretimi Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Yeterlik Algıları/The Proficiency Perceptions of Pre-Service Turkish Language Teachers About Educational Planning, Application and Evaluation

Öz Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterliklerine yönelik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışmanın evreni, Türkçe Eğitimi bölümlerinde 4. sınıfta öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarıdır. Çalışmanın örneklemini ise 8 ayrı üniversitede öğrenim gören 342 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışmada, Karaca (2004) tarafından geliştirilen, beşli derecelendirme tipindeki 47 maddeden oluşan “Öğretimi Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Yeterliklerine Yönelik Algı Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı bu çalışmada .96 olarak bulunmuştur. Çalışmanın sonuçları, Türkçe öğretmeni adaylarının planlama, uygulama ve değerlendirme alanlarındaki yeterlik algılarının çoğunun yeterli düzeyde olmadığını göstermektedir. Türkçe öğretmeni adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterliklerine yönelik algılarında cinsiyet, mezun oldukları lise türü, devam etmekte oldukları programı tercih sıraları, not ortalamaları bakımından anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Ancak Türkçe öğretmeni adaylarının öğrenim gördükleri bölümden memnuniyet düzeyleri arttıkça öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterliklerine yönelik algı düzeylerinin de artmakta olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretmeni adayları, planlama, uygulama, değerlendirme, öğretmen yeterlikleri. Abstract The aim of the present study is to evaluate the proficiency perceptions of pre-service Turkish language teachers about educational planning, application and evaluation and analysis with different variables. The target population of the study is the pre-service teachers who are the senior students in Turkish language education departments. The sample of the study is composed of 342 Turkish-language pre-service teachers who are the students at different universities. A five level Likert scale “Educational Planning, Application and Evaluation Competence” composed of 47 items and developed by Karaca (2004) is used in this study. Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale was calculated .96. According to the results of the present study, proficiency perceptions level of Turkish-language pre-service teachers was not sufficient in educational planning, application and evaluation. There is not a significant difference in proficiency perception of Turkish-language pre-service teachers according to gender, high school type, preference rank of their university, grade point average. However, the satisfaction levels of Turkish-language pre-service teachers from their departments increase the perception level of them in terms of educational planning, application and evaluation. Key Words: Turkish-language pre-service teachers, planning, application, evaluation, teacher competences.

___

Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.

Aktağ, I. ve Walter, J. (2005). “Öğretmen Adaylarının Mesleki Yeterlilik Duygusu”. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. III (4) 127-131.

Atay, D. Y. (2003). Öğretmen Eğitiminin Değişen Yüzü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Baloğlu, N. (2002). “Türkiye'de İlköğretim Birinci Kademede Görevli Sınıf Öğretmenlerinin Davranış Yönetimi Yeterlikleri”. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 21-29. http://uvt.ulakbim.gov.tr (Erişim Tarihi: 18.07.2009).

Bilir, M. (1998). “Öğretmenin Pedagojik Özgürlüğü”. Bilgi Çağında Öğretmenimiz Sempozyumu.8–9 Ekim 1998. ANAÇEV Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı. 31-45.

Büyükkaragöz, S. S. ve Çivi, C. (1999). Genel Öğretim Metotları Öğretimde Planlama Uygulama. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53. http://uvt.ulakbim.gov.tr (Erişim Tarihi: 18.07.2009).

Çelik, F. ve Önal A.S. (2005). “Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, (18): 39–59. http://uvt.ulakbim.gov.tr (Erişim Tarihi: 11.12.2008).

Dede, Y. (2008). “Matematik Öğretmenlerinin Öğretimlerine Yönelik Yeterlik Algıları”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 741-757.

Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). “Öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Hakkındaki Yeterlik Algıları ve Karşılaştıkları Sorunlar”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33:135-145. http://uvt.ulakbim.gov.tr (Erişim Tarihi: 18.07.2009).

Gelen, İ. ve Özer, B. (2008). “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine Sahip Olma Düzeyleri Hakkında Öğretmen Adayları ve Öğretmenlerin Görüşlerinin Değerlendirilmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 39-55.

Gökçe, E. (2003). “İlköğretim Öğretmenlerinin Yeterlikleri”. Eğitimde Yansımalar-VII. Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu. 21–23 Mayıs 2003. Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas. Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim ve Araştırma Geliştirme Vakfı Yayınları:8, 181–204.

İşman, A. ve Eskicumalı, A. (2003). Eğitimde Planlama ve Değerlendirme. İstanbul: Değişim Yayınları.

Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). “İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Özyeterliklerine İlişkin Görüşleri”. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 73-84.

Karaca, E. (2004). “Öğretmen Adaylarının Planlama ve Öğretim Süreci Yeterliklerine İlişkin Algıları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004. http://www.pegem.net/akademi/index.aspx (Erişim Tarihi: 10.01.2008)

Karaca, E. (2006). “Öğretimi Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Yeterliklerine Yönelik Bir Algı Ölçeği”. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 25, 119–128.

Karacaoğlu, Ö. C. (2008). “Öğretmenlerin Yeterlilik Algıları”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5 (I), 70-97

Kuğuoğlu, İ. H. (2004). “Sınıf Öğretmenliği Mezunu Aday Öğretmenlerin Kendi Algılarına Göre Sınıf Yönetimi Alanındaki Yeterliklerini Algılamalarına Dair Görüşleri Ve Önerileri”. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004. http://www.pegem.net/akademi/index.aspx (Erişim Tarihi: 10.01. 2008)

Kurbanoğlu, S. S. (2004). “Öz-Yeterlik İnancı ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi”. Bilgi Dünyası, 5 (2), 137-152.

MEB (1997). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitiminin Temel Esasları. Ankara: MEB Yayınları.

MEB (2003). Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge. http://www.meb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 16.01.2009).

MEB (2006). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: MEB Yayınları.

Sandıkçı, C. (2006). Öğretmenlerin İlköğretim Altı, Yedi ve Sekizinci Sınıf Türkçe Dersi Öğretimi Uygulamalarıyla İlgili Görüşleri (Konya İlinde Bir İnceleme).Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Schunk, D.H. and Gunn, T.P. (1986). “Self-efficacy and skill development: Influence of task strategies and attributions”. Journal of Educational Research, 79(4), 238-244.

Sönmez, V. (Ed.). (2003). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.

Sünbül, A. M. ve Arslan, C. (2009). “Öğretmen Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bir Araştırma Örneği”. http://tef.selcuk.edu.tr/salan/ sunbul/f/f17.doc (Erişim tarihi: 15.09.2009)

Şaşan, H. H. (2002). “Yapılandırmacı öğrenme”. Yaşadıkça Eğitim, 74-75,49-52. http://talimterbiye.mebnet.net/ogrenci%20merkezli%20egitim/yapilandirmaciogrenme.pdf (Erişim Tarihi: 16.01.2009)

Tan, Ş. (2005). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Taşdemir, M. (2000). Eğitimde Planlama ve Değerlendirme (Program, Öğretim, Yönetim ve Değerlendirme). Ankara: Ocak Yayınları.

Taşdemir, M. (2006). “Sınıf Öğretmenlerinin Planlama Yeterliklerini Algılama Düzeyleri”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (4):3 287–307. http://uvt.ulakbim.gov.tr (Erişim Tarihi: 11.12.2008)

Taşdemir, M. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin Okul, Meslektaşları ve Kendi Mesleki Yeterliklerini Algılamaları”. Milli Eğitim, (174): 171-192.

Tekışık, H. H. (2003a). “Öğretmenin Kişilik Yeterlikleri”. Eğitimde Yansımalar-VII. Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu. 21–23 Mayıs 2003. Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas. Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim ve Araştırma Geliştirme Vakfı Yayınları: 8, 168–175.

Tekışık, H. H. (2003b). “Öğretmenin Eğitme-Öğretme Yeterlikleri ve Görevleri”. Eğitimde Yansımalar-VII. Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu. 21–23 Mayıs 2003. Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas. Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim ve Araştırma Geliştirme Vakfı Yayınları: 8, 205–215.

Türkiye'de Öğretmen Eğitiminde Standartlar ve Akreditasyon Öğretmen Eğitimi. (1999). Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi. Ankara: Öğretmen Eğitimi Dizisi YÖK.

Ültanır, G. (2003). Eğitimde Planlama ve Değerlendirmede Kuram ve Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Yeşil, R. (2009). “Sosyal Bilgiler Aday Öğretmenlerinin Sınıf İçi Öğretim Yeterlikleri (Kırşehir Örneği)”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 23-48. http://uvt.ulakbim.gov.tr (Erişim Tarihi: 20.07.2009).

Yılmaz, H. ve Sünbül, A. M. (2003). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.