MAYSA VE BULUT İSİMLİ ANİMASYON ÇİZGİ FİLMİN KÜLTÜREL ÖGELER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bir milletin ya da devletin kültürel kimliğini oluşturan, onu diğer toplumlardan farklı kılan her türlü yaşayışı, geleneği, göreneği, âdeti, sözü, şarkısı, şiiri, masalı, efsanesi, atasözü, o millete ait akla gelebilecek her türlü halk verimi; milletin, tarih sahnesinde var oluşunu ve duruşunu belirleyen, bu nedenle de korunması zorunlu olan mirasıdır. Bu mirasın korunması ve gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarılabilmesi için herkese görev düşmektedir. Bu araştırmada amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde gözlenecek birimler içerisinde örneklemi karşılayacak birimler örnekleme alınırlar. Bu bağlamda TRT Çocuk kanalında yayınlanmakta olan Maysa ve Bulut isimli çizgi film incelenmiştir. Amaç çizgi filmlerin kültürel mirasın aktarımında katkısı olup olamayacağını tespit etmektir. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada nitel verilerin analizinde içerik analizi, verilerin toplanması ve çözümlenmesinde ise kategorisel içerik analizi kullanılmıştır. Yörüklerin hayatını anlatan çizgi filmde Türk kültürünü ve yaşam tarzını yansıtan pek çok unsur tes pit edilmiştir. Kültürel unsurlar tespit edilirken ilk olarak Unesco'nun 2013 yılında kabul ettiği 11 kültürel mirasın çizgi filmde varlık yokluk durumuna bakılmıştır. Sonuç olarak Maysa ve Bulut isimli animasyon çizgi filmin kültür aktarımı ve somut olmayan kültürel mirasın korunması yönünden önemli bir yapım olduğu düşünülmektedir. Her bölümde farklı örf, adet, gelenek ve göreneklere değinilirken bugün unutulmuş halk inanışları canlandırılmakta; Türk'ün misafirperverliği, öğretmene/hocaya verdiği değer, hayvanları sevmesi ve koruması gibi önemli toplumsal değerlerin üzerinde durulmaktadır

THE EVALUTION OF THE CARTOON NAMED MAYSA AND BULUT IN TERMS OF CULTURAL ELEMENTS

Forming a nation or a state's cultural identity, all kinds of modes of living that distinguish it from other societies, its tradition, its customs, its songs, its sayings, its poetry, its tales, its legends, its proverbs, and all kinds of imaginable productivity of a nation determine that nation's existence and its position in the history; for this reason, these are the heritages needs to be protected. The protection and the correct transmission of these heritages to the future generations are everybody's duties. In this study, criterion sampling which is one of the purposive sampling methods was used. In this method, the units that will meet the sampling are observed (Sonmez and Alacapinar, 2011). The cartoon named Maysa and Bulut that is broadcasted on TRT (Turkish Radio Television) Children's channel has been analyzed in this context. The objective is to determine whether the cartoons contribute to the transmission of the intangible cultural heritage or not. In this study which is a qualitative research, content analysis was used for data analysis, and categorical content analysis was used for both data collection and analysis. In the cartoon in which the life of Yoruk tribe has been animated, many factors reflecting the Turkish culture and lifestyle have also been identified. When determining the cultural factors, firstly it has been searched whether 11 cultural heritages recognized by Unesco in 2013 are referred in the cartoon or not. As a result, the animated cartoon named Maysa and Bulut is considered to be an important production for the cultural transmission and the safeguarding of intangible cultural heritage. In each episode, while different traditions and customs are referred, today's forgotten folk beliefs are also animated; and some important values such as Turkish people's hospitality, their values for the teacher/ the scholar, their animal love and their sense of protection for animals are also emphasized

PDF

___

Aksan, D. (1995). Her yönüyle dil. Ankara: TDK Yayınları.
Alicenap Taş, Ç. (2015). Kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması. Türklük Bilimi araştırmaları, 37, 11- 26.
Artun, E. (2015). Türk halkbilimi. Adana: Karahan Kitabevi.
Atan, U. (1995). Animasyonun kültür aktarımındaki yeri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
Baki, Y. (2015). II. Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı: tematik çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlere ilişkin bir değerlendirme, 375-390.
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bayraktar, Z. (2014). Geleneğin güncellenmesi bağlamında masaldan çizgi filme keloğlan tipi üzerine, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49 (49), 19-51.
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi: Ankara.
Börekçi, M. (1999). Kültür-dil-edebiyat bağlamında Türk kültürü-Türkçe ve Türk edebiyatı, Türk Dili, 570, 532-538.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A Yayınları: Ankara.
Creswell, J. W.,andClark, P. (2007). Designingn an conducting mixed method research. USA: SAGE Publications.
Ekici, M. (2004). Halk bilgisi derleme ve inceleme yöntemleri. Ankara: Geleneksel Yayınları.
Güler, D. A. (2013). 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı/1: Soyutun somutlaştırılması: çizgi filmlerin kültürel işlevleri. İstanbul: Altan Basımevi.
Güvenç, B. (1991). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
İşler Keloğlu, E. (2014). Kültürel ekme pratiği bağlamında türkiye üretimi çizgi filmler ve çocuk bilincinin inşası, İletişim ve Diplomasi Dergisi, 2 (3).
Kaba, F. (1992). Animasyonun eğitim amaçlı kullanımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Karakuş, N. (2012). Türkçe Öğretiminde Kaynak Metin Kullanımı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Kavcar, C. (1987). Türk dili ve edebiyatı öğretimi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20, 1-2.
Mangır, M ve İnal, S. (1994). Televizyonun okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerindeki etkileri. 10.Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi Yaygınlaştırılması Semineri, 22- 25 Mayıs Ankara.
Mengü, G. (2002). Dil, kültür ve düşünce ilişkisine antropolojik bir bakış. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 14, 67-80.
Miles, B. M.,andHuberman, A. M. (1994) Qualitative data analysis: An ExpandedSourcebook. Second Edition. London: Sage.
Oğuz, M. Ö. (2001). Küreselleşme ve ulusal kalıt kavramları arasında Türk halkbilimi. Milli Folklor, 50, 5-8.
Oğuz, M. Ö. (2002). Küreselleşme ve uygulamalı halk bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Oğuz, M. Ö. (2003). Halkbilimi çalışmalarının yeni dönemi; somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi, (24.11.2015).
Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 100, 5-13).
Oğuz, M. Öcal (2009).Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor, 82, 6-12.
Okur, A.; Göçen, G. (2012). Güzel konuşmada televizyonu kullanabilmek ve bir model örneği önerisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 7(29), 87-103.
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(11), 323-343.
Özkan, R.(2004), Televizyonun eğitimdeki yeri ve televizyon dizilerinde verilmek istenen mesaj. Millî Eğitim. 162, 45-56.
Sönmez, V., ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Taş Alicenap, Ç. (2015). Kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 37, 10-26.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
Yavuzer, H.( 2003). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.