Seyran YÜREKLİ, Tülay ALTINKAYA, Yaşar KARADAĞ, Mahir ÖZKURT

Tokat ve Kocaeli ekolojik koşullarında Silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi

Tokat-Merkez ve Kocaeli-Kandıra ekolojik koşullarında yürütülen bu araştırma bazı mısır çeşitlerinin verim ve verim özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak 2016 yılında yürütülen bu araştırmada Mısır Araştırma Enstitüsünden temin edilen 11 adet mısır çeşidi (P31Y43, Samada 07, Truva 5 Mısır, Ada523, Ada951, Kompozit Arifiye, Hido, Kilowatt, Aga, DKC7221 ve Burak) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada bitki boyu, yaprak sayısı, tepe püskülü ve koçan püskülü çıkarma süresi, yaprak/sap oranı, yeşil ot verimi incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; Tokat lokasyonunda ortalama bitki boyu 285.7 cm, ortalama yaprak sayısı 12.8 adet/bitki, ortalama tepe püskülü çıkarma süresi 77.37 gün, ortalama koçan püskülü çıkarma süresi 82.37 gün, ortalama yaprak/sap oranı %43.7, ortalama yeşil ot verimi 8718.4 kg/da olarak; Kocaeli lokasyonunda ortalama bitki boyu 231.0 cm, ortalama yaprak sayısı 13.2 adet/bitki, tepe püskülü çıkarma süresi 78.13 gün, koçan püskülü çıkarma süresi 83.23 gün, ortalama yaprak/sap oranı %42.2, ortalama yaş ot verimi ise 8875.5 kg/da tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre her iki lokasyon için de Kompozit Arifiye, Hido ve Truva çeşitlerinin verim özellikleri bakımından ön plana çıktığı ve tatminkar bir verim için bu çeşitlerin yetiştirilebileceğini söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Silajlık mısır, Tepe püskülü, Koçan püskülü, Yaprak/sap oranı, FAO olum grubu

Determination of yield and yield characteristics of Maize (Zea mays L.) cultivars for silage as main crop under Tokat and Kocaeli ecological conditions

This research, which was carried out in ecological conditions at Tokat and Kocaeli, aimed to determine yield and yield properties of some corn varieties. This study was conducted in a randomized complete block design locations with three replications in 2015. 11 different varieties provided from Sakarya Maıze Research Instıtute (Inove, DKC955, Impacto, Somma, Maximus, Burak, 31Y43, Reserve) were used in this research. Plant height, leaf number, tasseling period and silking period, leaf/stem ratio and green forage yield were investigated in the study. The results of average of data obtained from Tokat locations were determined for average plant height 285.7 cm, average leaf number 12.8 number/plant, average tasseling period 77.37 day, silking period 82.37 day, average leaf/stem ratio 43.7%, average green forage yield 8718.4 kg/da; from Kocaeli locations were determined for average plant height 231.0 cm, average leaf number 13.2 number/plant, average tasseling period 78.13 day, silking period 83.23 day, average leaf/stem ratio 42.2%, average green forage yield 8875.5 kg/da. According to our result, variety Kompozit Arifiye, Hido ve Truva have superior yield properties in two location. Therefore, they identified as favorable varieties for usage in this location.

Keywords:

Silage corn, Tasseling period, Silking period, Leaf/stem rate, FAO maturation groups,

PDF

___

Anonim, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tüik.gov.tr. [Erişim Tarihi: 10.03.2021]
Anonim, 2021a. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=85. [Erişim Tarihi: 11.03.2021]
Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R. ve Karadağ, Y., 2009. Yem bitkileri. Genel Bölüm, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir, 843, İzmir.
Budak, B., Soya, H. (2003). ikinci Ürün Olarak Yetiştirilen Farklı Mısır (Zea Mays L.) Çeşitlerinin Hasıl Verimleri Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, Cilt: 1, s:529-532, Diyarbakır.
Bulut, S. (2016) Adaptation of some Corn Cultivars (for Silage) in Kayseri Conditions. Journal of the Institute of Science and Technology. 6, 117-126.
Chese, S.S., Nanda, D.K. (1967). Umber of Leaves and Maturity Classification in Zea mays L. Crop. Sci., 7 (5), 431- 432.
Coşkun, Y, Coşkun, A., Koşar, İ. (2014). Bazı At Dişi Mısır Çeşitlerinin Harran Ovası İkinci Ürün Koşullarına Adaptasyonu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(4): 454461.
Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O., Toros, A. (2009). Bazı Silajlık Mısır Çeşit Adaylarının Silajlık Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 75-81.
Ergül, Y. (2008). Silajlık Mısır Çeşitlerinin Önemli Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, 57 s. Konya.
Fribourg, H.A., Bryn WE. Lessman G.M., Manning D.M. (1976). Nutrient Uptake Corn and Grain Sorghum Silage as Affected by Soil Type Planting Date and Moisture Regime Agron J., 68: 260-263.
Gençtürk (2007). Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Erzurum Ovası Koşullarında Yetiştirilme Olanakları Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Erzurum.
Han, E. (2016). Bazı Mısır Çeşitlerinin Dane Verimleri ile Silaj ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ordu.
Heath, M.E., Bornes R.F., Metcalfe D.S. (1985). Forages, Iowa State Pres. Fat Ed., Ames, lowa. USA. on Banaz Condition. Academia Journal of Engineering and Applied Sciences. 1(4), 69-75.
İptaş, S., Öz A., Boz A. (2002). Tokat - Kazova Koşullarında Birinci Ürün Silajlık Mısır Yetiştirme Olanakları. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(4): 267-273.
Kalebaş, C. (2021). Çukurova Koşullarında Bazı Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşit ve Çeşit Adaylarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek lisans tezi) 105 syf. Adana.
Karaalp, S. (2015). İkinci Ürün Şartlarında Yetiştirilen Silajlık Mısır Çeşitlerinin Sıra Üzeri Mesafeye Tepkilerinin Boğazlıyan Şartlarında Belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. Kayseri.
Karadağ, Y., Akbay, S. (2013). Tokat Ekolojik Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Verim Ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013, 580-585, Konya.
Karadağ, Y., Balmuk, Y. (2013). Konya Yunak Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Verim Ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10- 13 Eylül2013, 586-591, Konya.
Keleş, E., Türk, M. (2018) A Research on Possibilities of Second Crop Silage Maize Growing
Kır, H.(2020). Yield and Quality Traits of Some Silage Maize Cultivars, Fresenıus Envıronmental Bulletın, 29(12a): 2843-2849
Kır, H., & Ünsal, B. (2020). Kırşehir Koşullarında Farklı Sıra Üzeri Mesafelerin Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 10(2), 76-83.
Kırtok, Y. (1998). Mısır Üretim ve Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Koca oluk Yayıncılık, Adana.
Kuşaksız, T., Kaya, A. (2005). Manisa Koşullarında Yetiştirilen Mısır Çeşitlerinin (Zea mays L.) Hasıl Verimleri Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-7 Eylül, Antalya, 1021-1026.
Kuşvuran, A., Kaplan, M., Nazlı, R.İ., Saruhan, V., Karadağ, Y. (2015). Orta Kızılırmak Havzası Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Silajlık Olarak Yetiştirilme Olanaklarının Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32 (1): 57-67.
Kün, E. (1994). Tahıllar II (Sıcak İklim Tahılları) (Üçüncü Baskı), Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:1360, Ders Kitabı:394, Ankara, s:141-206.
Öner, F., Güneş, A. (2019). Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Silajlık Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 16(1), 42-50. DOI:10.33462/jotaf.516865.
Özata, E., Geçit, H. H.ve Öz, A. ve Ünver İkinci Karakaya, S. (2013). Atdişi Hibrit Mısır Adaylarının Ana Ürün Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi. Iğdır Üniv. Fen Bilimleri Enst. Dergisi. 3(1): 91-98, Iğdır.
Saruhan, V., Şireli, H.D. (2005). Mısır (Zea mays L.) Bitkisinde Farklı Azot Dozları ve Bitki Sıklığının Koçan, Sap ve Yaprak Verimlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniv. Ziraat Fak. Derg. 9: 45-53
Seydoşoğlu, S, Saruhan, V. (2017). Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinde Verim ve Verim Unsurlarına Etkisinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(4): 377-383.
Tosun, F., Acar, Z. (1991). Kışlık Hububat Hasadından Sonra Dört Farklı Sıra Aralığı Mesafesinde Dört Değişik Silajlık Mısır Çeşidinin Ot Verimleri Yönünden Karşılaştırılması, Türkiye II. Çayır-Mera ve Yem bitkileri Kongresi, İzmir.
Uyanık, M. (1984). Mısır bitkisinin botanik özellikleri. Karadeniz Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 1984-1, Samsun.
Ünsal, B. (2020). Farklı Sıra Üzeri Mesafelerinin Kırşehir Ekolojik Koşullarında Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi (Yüksek lisans tezi). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. Kırşehir.
Yaşak, S., Çınar, A.,Turgay, M.E. (2003). Mısırda Ekim Zamanının Tohum Tutma ve Diğer Bazı Özellikleri Üzerine Etkileri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi 13 - 17 Ekim 2003, Diyarbakır, 352-357.
Yavuz, T., Kır, H., & Gül, V. (2020). Türkiye ve Kırşehir İlinin Kaba Yem Üretim Potansiyeli; Kırşehir İli Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 345- 352. doi:10.19159/tutad.728119
Yıldırım. A. (2018). Sivas İmranlı Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. Tokat.
Yıldız, H., Ilker, E., Yildirim, A. (2017). Bazı Silajlık Mısır (Zea mays) Çeşit ve Çeşit Adaylarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12 (2):81-89, 2017.
Yılmaz, M. F., Acar, N., Kara, R. (2017). Kahramanmaraş koşullarına uygun silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin belirlenmesi. KSÜ Doğa Bil. Dergisi, 20 (Özel Sayı): 68-72.
Yozgatlı, O, Başaran, U., Gülümser, E., Mut, H., Doğrusöz, M.Ç. (2019). Yozgat Ekolojisinde Bazı Mısır Çeşitlerinin Morfolojik Özellikleri, Verim ve Silaj Kaliteleri. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 22(2): 170-177, KSU J. Agric Nat 22(2): 170-177, DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.450938.
Yurtsever, N. (2011). Deneysel İstatistik Metotlar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tagem Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Yayınları, No.121/56 2.Baskı 264- 271 s., Ankara