‘Kozmopolitanizmin İçkin Gerilimi’: PolitikanınÇağdaş Krizini Kavram Tarihi Işığında Düşünmek

Çağımız, iklim krizinden radikal sağ popülizmin patolojilerine uzanan bir hatta politikanın tüm dünyaya yayılmış ve yerküre ölçeğinde deneyimlenen krizlerine sahne olmakta. Bu krizler politikanın çözüm üretmek konusunda tıkanmasına yol açtığı gibi, yeni politik alternatifleri ve farklı politika tahayyüllerini tartışmak için de olanaklar sunuyor. Bu çalışma, çağımızın politik krizleri karşısında kozmopolitan tahayyülün önerebileceklerini kavram tarihsel bir perspektifle ele almayı amaçlıyor. Kabaca ahlaki, kültürel ve politik ölçeklerde yerel aidiyetleri sorgulayan ve aşan bir bakış açısı ortaya koyan kozmopolitanizm, kavramın ve düşünme geleneğinin köklerine kadar giden bir gerilimle maluldür. Bu gerilimin bir tarafında küresel çapta belirli bir adalet kavrayışı üzerine kurulu yeni bir düzen inşa etme önerilerine dayalı ‘pozitif kozmopolitanizm’, diğer tarafta ise daha kapsayıcı hak ve adalet anlayışları için verilen küresel mücadelelere vurgu yapan negatif ‘kozmopolitanizm’ bulunur. Söz konusu ayrışma bu çalışmada ‘kozmopolitanizmin içkin gerilimi’ olarak adlandırılacak ve gerilimin tarafları ikili bir karşıtlık içinde olmaktan ziyade birbirini besleyen katmanlı düşünme hatları sunmaları bakımından değerlendirilecek; çağdaş kozmopolitanizm tartışmaları bu içkin gerilim bağlamında konumlandırılacaktır. Kavram tarihsel bir okuma ile Hellenistik dönemin başta gelen düşünce ekolleri olan Kinikler ve Stoacıların kozmopolitanizm tartışmalarına odaklanan bu çalışma, düşünce hattının ‘içkin gerilimi’nin yurttaşlık ve haklar bakımından önemli bir potansiyel barındırdığının altını çizmektedir. Kozmopolitan politik tahayyül, bir yandan bireysel hakların ve saygının tüm insanlık için tanımlanması iddiasını barındırmakta ve bu iddiayı hayata geçirmeyi politikanın temel hedeflerinden biri olarak ilan etmekte; diğer yandan ise bu hakların korunmasını sağlayacak politik kurumlar oluşturmanın olanaklarını sorgulamaktadır. Dolayısıyla kozmopolitanizm, ikili karşıtlıklar üzerine kurulu bir okumadan kaçınarak hem içinde yaşanan politik dünyada daha kapsamlı bir adaletin hayata geçirilmesi için talepte bulunmanın bir aracı, hem de tüm dünyayı kapsayacak bir politik ve hukuksal yapı oluşturmanın yolu olarak görülmelidir. Böylece kozmopolitanizm, çağımızın sorunları karşısında hem genişletici hak ve adalet taleplerini hem de bunların güvence altına alınabileceği siyasal/hukuksal düzen tasarılarını gündeme getirmeyi sağlayacak yaratıcı bir tartışmanın ölçeği olarak kavranabilecektir. Bu bakımdan çalışmanın nihai amacı, Antik Yunan deneyiminde karşımıza çıkan erken dönem kozmopolitan tahayyülü çağımızın sorunları karşısında hem genişletici hak ve adalet taleplerini hem de bunların güvence altına alınabileceği politik/hukuksal düzen tasarılarını yeniden düşünmeyi sağlayacak yaratıcı ve dışlayıcı olmayan bir tartışma zemini sunmaktır.

‘The Tension Imminent to Cosmopolitanism’: Thinking Contemporary Crisis of Politics in the Light of Conceptual History

Our age is the scene of global crises of politics, ranging from the climate crisis to thepathologies of radical right-wing populism. These crises not only obstruct politics tofind solutions, but also offer opportunities to discuss new political alternatives anddifferent manifestations of politics. In the light of conceptual history, this study aims todiscuss what cosmopolitan thought can suggest in the face of the political crises of ourage. Cosmopolitanism, as a perspective that questions local/particular attachments atmoral, cultural and political levels, embraces an imminent tension rooted in the historyof the concept. ‘Positive cosmopolitanism’ proposes building a new institutional globalorder based on a certain understanding of justice whereas ‘negative cosmopolitanism’underlines the importance of global struggles for more inclusive understanding ofjustice. Rather than constructing a binary opposition, this study evaluates the tension‘imminent to cosmopolitanism’ as a resourceful ground and situates contemporarydebates concerning cosmopolitanism in the context of this tension.Focusing on the cosmopolitan accounts of Cynics and Stoics, two leading schoolsof thought during the Hellenistic period, this study claims that building a reflectiverelationship between positive and negative understandings of cosmopolitanism canreveal potentials regarding citizenship, basic rights and global justice. Ever since itsorigins, cosmopolitan political theory embraces the claim of enlarging the scopeindividual rights for all the members of humanity on the one hand and seeks thepossibilities of establishing political institutions that will ensure the protection of theserights on the other. Therefore, cosmopolitanism should be seen as both a means ofdemanding a more comprehensive understanding of justice, and a way of creatinginclusive political and legal institutions at local as well as global levels. Thus, ‘thetension imminent to cosmopolitanism’ can be conceived as the scale of a creativedebate that will bring forward both expanding demands for rights and reflect uponlegal and political institutions in the face of the ongoing crises of contemporarypolitics. The definitive aim of the study, in this respect, is to situate contemporarydiscussions on cosmopolitanism within this ‘immanent tension’ stemming from theroots of cosmopolitan thinking and to evaluate ancient accounts of cosmopolitanismas a creative and non-exclusive ground for discussion that brings up global struggles forrights and proposals for a global legal and political order securing those rights.

PDF

___

Ağaoğulları M A (2002). Kent Devletinden İmparatorluğa. 3. Baskı, Ankara: İmge.
Anderson A (1998). Cosmopolitanism, Universalism, and the Divided Legacies of Modernity. içinde: P. Cheah ve B. Robbins (der.), Cosmopolitics: Thinking and Feeling beyond the Nation, Minneapolis: University of Minesota Press, 265-289.
Anderson A (2006). The Way We Argue Now: A Study in the Cultures of Theory. Princeton: Princeton University Press.
Appiah K A (2002). Cosmopolitan Patriots. içinde: M. C. Nussbaum ve J. Cohen (der.), For Love of Country, Boston: Beacon Press, 21-29.
Aristoteles (2006). The Politics and the Constitution of Athens. New York: Cambridge University Press.
Arslan A (2006). İlk Çağ Felsefesi Tarihi Cilt 4: Hellenistik Dönem Felsefesi: Epikurosçular, Stoacılar, Septikler. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Baldry H C (1965). The Unity of Mankind in Greek Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Balibar E (2006). Strangers as Enemies: Further Reflections on the Aporias of Transnational Citizenship. Globalization Working Papers, 06/4, 1-20.
Balibar E (2012). Citizenship of the World Revisited. içinde: G. Delanty (der.), Routledge Handbook of Cosmopolitan Studies, Londra: Routledge, 291-301.
Balibar E (2014). Equaliberty: Political Essays. Durham, NC: Duke University Press.
Balibar E (2017). Reinventing the Stranger: Walls All Over the World, and How to Tear Them Down. symploke, 25 (1-2), 25-41.
Beck U (2006). Cosmopolitan Vision. Cambridge: Polity.
Beitz C (1999). International Liberalism and Distributive Justice: a survey of recent thought. World Politics, 51, s. 269-296.
Brown G W ve Held D (2010). Editors’ Introduction. içinde: Brown, G. W. ve Held, D. (der), The Cosmopolitanism Reader, Cambridge: Polity, 1-14.
Calhoun C J (2002). The Class Consciousness of Frequent Travelers: Toward a Critique of Actually Existing Cosmopolitanism. The South Atlantic Quarterly, 101 (4), 869-897.
Cartledge P (1998). Introduction: defining a kosmos. içinde: P. Cartledge, P. Millett ve S. Von Reden (der.), Kosmos: Essays in order, Conflict and Community in Classical Athens, Cambridge: Cambridge University Press, 1-12.
Cheah P (1998). Introduction Part II: The Cosmopolitical – Today. içinde: P. Cheah ve B. Robbıns (der.), Cosmopolitics: Thinking and Feeling beyond the Nation, Minneapolis: University of Minesota Press, 30-44.
Cheah P ve Robbins, B (1998). Cosmopolitics: Thinking and Feeling beyond the Nation. Mineapolis: University of Minesota Press.
Childs S (2019). The Far-Right International. The New International, 29 Mart 2019 (https://newint.org/features/2019/02/11/far-right-international).
Coleman J (2000). A History of Political Thought: From Ancient Greece to Early Christianity. Oxford: Blackwell.
Copleston F J (1993). A History of Philosophy: Volume I: Greece and Rome. New York: Image Books Doubleday.
Delanty G (der.) (2012), Routledge Handbook of Cosmopolitanism Studies. Londra: Routledge.
Derrida J (2001). On Cosmopolitanism and Forgiveness. New York: Routledge.
Douzinas C (2017). İnsan Hakları ve İmparatorluk: Kozmopolitanizmin Siyasal Felsefesi. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay.
Falk R (1994). The Making of Global Citizenship. içinde: B. Van Steenberger (der.), The Condition of Citizenship, Longra: Sage, 127-140.
Finley M I (1985). Democracy Ancient and Modern. New Brunswick: Rutgers University Press.
Finley M I (2000). Politics in the Ancient World. Cambridge: Cambridge University Press.
Foucault M (2011). The Courage of the Truth (The Government of the Self and Others II): Lectures at the College de France 1983-1984. Londra: Palgrave Macmillan.
Gebh S (2013). Shameless cosmopolitanism: Diogenes the Cynic and the paradox of the cosmopolis. History of Political Thought, 2(1), 65-81.
Güçler A (2019). Cosmopolitanism and Global Citizenship. içinde: W. Leal Filho, A. Azul, L. Brandli, P. Özuyar, T. Wall (der.), Quality Education. Encyclopedia of the UN Sustainable Development Goals, Londra: Springer, 138-148.
Gürsoy Ö (2013). Richard Rorty. içinde: A.Tunçel ve K.Gülenç (der.), Siyaset Felsefesi Tarihi (Platon’dan Zizek’e), İstanbul: DoğuBatı Yayınları, 783-802.
Habermas J (2003). Toward a Cosmopolitan Europe. Journal of Democracy, 14 (4), 86- 101.
Hadas M (1943). From Nationalism to Cosmopolitanism in Greco-Roman World. Journal of the History of the Ideas, 4 (1), 105-111.
Hansen M H (1999). The Athenian Democracy in the Age of Demosthenes: Structure, Principles, and Ideology. Londra: University of Oklahoma Press.
Hansen M H (2006). Polis: An Introduction to the Ancient Greek City-State. New York: Oxford University Press.
Harris H (1927). The Greek Origins of the Idea of Cosmopolitanism. International Journal of Ethics, 38 (1), 1-10.
Held D (2010). Comopolitanism: Ideals and Realities. Cambridge: Polity.
Honneth A (1997). Is Universalism a Moral Trap? The Presuppositions and Limits of a Politics of Human Rights. içinde: J. Bohman ve M. Lutz-Bachmann (der.), Perpetual Peace: Essays on Kant’s Cosmopolitan Ideal, Cambridge: The MIT Press, 155-178.
Höffe O (2007). Democracy in the Age of Globalization. Dordrecht: Springer.
Inglis D (2012). Alternative histories of cosmopolitanism: Reconfiguring classical legacies. içinde: G. Delanty (der.), Routledge Handbook of Cosmopolitanism Studies, Londra: Routledge, 11-24.
Inglis D (2014). Cosmopolitanism’s Multiple Histories: Going Beyond Conventional Understandings of the Genesis of Cosmopolitan Thought. Quaderni di Teoria Sociale, 14, 89-120.
Ingram J D (2012). Cosmopolitanism from Below: Universalism as Contestation. Critical Horizons, 17 (1), 66-78.
Ingram J D (2013). Radical Cosmopolitics: The Ethics and Politics of Democratic Universalism. New York: Columbia University Press (epub edition).
Ingram J D (2017). Populism and Cosmopolitanism. içinde: P. O. Espejo, C. R. Kaltwasser, P. Ostiguy ve P. Taggart (der.), Oxford Handbook on Populism, Londra: Oxford University Press, 644-660.
Kant I (1996). The Metaphysics of Morals. Cambridge: Cambridge University Press.
Kant I (2007). Political Writings. Cambridge: Cambridge University Press.
Koselleck R (2006). Crisis. Journal of the History of Ideas, 67 (2), 357-400.
Koselleck R (2009). Kavramlar Tarihi: Politik ve Sosyal Dilin Pragmatiği Üzerine Araştırmalar. İstanbul: İletişim.
Laertios D (2007). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. İstanbul: Yapı Kredi.
Long A A (1986). Hellenistic Philosophy: Stoics, Epicureans, Sceptics. Los Angeles: University of California Press.
Long A A (2008). The Concept of the Cosmopolitan in Greek and Roman Thought. Daedalus, 137 (3), 50-58.
Moles J L (1996). Cynic Cosmopolitanism içinde: R. B. Branham ve M. Goulet-Cazé (der.), The Cynics: The Cynic Movement in Antiquity and its Legacy, Berkeley: University of California Press, 105-120.
Moles J L (2005). The Cynics. içinde: C. Rowe ve M. Schofıeld (der.), The Cambridge History of Greek and Roman Political Thought, Cambridge: Cambridge University Press, 415-434.
Nussbaum M (1997). Kant and Cosmopolitanism. içinde: J. Bohman ve M. LutzBachmann, Perpetual Peace: Essays on Kant’s Cosmopolitan Ideal, Cambridge: The MIT Press, 25-58.
Nussbaum M (2001). The Fragility of Goodness: Luck and Ethics in Greek Tragedy and Philosophy. New York: Cambridge University Press.
Nussbaum M (2002). Patriotism and Cosmopolitanism. içinde: M. Nussbaum ve J. Cohen, For Love of Country, Boston: Beacon Press, 2-17.
Pogge T (1992). Cosmopolitanism and Sovereignty. Ethics, 103, 48-75.
Robbins B ve Horta P (2017). Cosmopolitanisms. New York: New York University Press.
Schofield M (2005). Epicurean and Stoic Political Thought. içinde: C. Rowe ve M. Schofield (der.), The Cambridge History of Greek and Roman Political Thought, Cambridge: Cambridge University Press, 435-456.
Schutijser D (2017). Cynicism as a way of life: From the Classical Cynic to a New Cynicism. Akropolis, 1, 33-54.
Sellars J (2006). Stoicism. Los Angeles: University of California Press.
Sellars J (2007). Stoic Cosmopolitanism and Zeno’s Republic. History of Political Thought, 28 (1), 1-29.
Sezer D ve Kalaycı N (2017). Giriş: Klasik Tragedyalar, Çağdaş Sorunlar. içinde: D. Sezer ve N. Kalaycı (der.), Siyasalın Peşinde: Dünyaya Tragedyalarla Bakmak, İstanbul: Metis, 9-22.
Tillich P (2000). The Courage to Be. New York: Yale University Press.
Tully J (2002). Political Theory as a Critical Activity. Political Theory, 30 (4), 533-555.
Vernant J (2002). Yunan Düşüncesinin Kaynakları. İstanbul: Cem Yay.
Wolin S (2012). Fugitive Democracy and Other Essays. Princeton: Princeton University Press.