Erciş depremi örneğinde afet sonrası geçici yerleşim alanlarında yönetim uygulamaları ve sorunları

Bannma, her büyük depremi izleyen önemli bir sorundur. Toplumsal ve ekonomik yaşam üzerindeki etkisi nedeniyle deprem sonrasında bannma sorununun mümkün olan en kısa zamanda çözülmesi çok önemlidir. Afetin başlaması ve afetten zarar gören ailelerin kalıcı yerleşime geçmesine kadar olan dönemde değişik geçici barınma/yerleşim modellerinden yararlanılabilmektedir. Bir deprem bölgesi olan Türkiye'de büyük depremler sonrasında genellikle bunlardan biri olan Afet Sonrası Geçici Yerleşim Alanları (ASGYA) kurulmaktadır. Buradaki temel amaç afetzedelerin günlük yaşam pratiklerine en kısa süre içinde dönmelerini sağlayarak ekonomik ve sosyal yaşamın normalleşmesini sağlamaktır.Ekim ve Kasım 2011 'de Erciş ve Van'da gerçekleşen iki büyük depremde 644 kişi yaşamını kaybetmiş, 160.000'i aşkın kişi evsiz kalmıştır. Deprem sonrasında barınma sorununun çözümü amacıyla üç aşamalı bir süreç belirlenmiştir: Çadırlarla geçici barınma, konteynerlerden oluşan ASGYA'lar ve kalıcı yerleşim. Ancak ASGYA'ların nasıl yönetileceği ayrı bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Erciş örneğinde, yeterli ön hazırlık olmaksızın somut koşullar içinde gelişen ASGYA'larm yönetimi deneyimi tanımlayıcı bir yaklaşımla ortaya konmuştur.

Administration and problems of post disaster temporary settlements in example of erciş earthquake

Housing is a serious problem following any great earthquake. Resolving the housing problem as soon as possible after an earthquake is a crucial issue because of its impacts on the social life and economy. Different types of temporary accommodations could be used between the onset of the disaster and the period when disaster affected families regain permanent housing. One of the temporary accommodations types is Post-Disaster Temporary Settlements (PDTS) which are constructed in the aftermath of every major earthquake in Turkey, an earthquake-prone region. The main objective here is to make sure transition to normal social and economic life through the earthquake victims can resume their daily routines in the shortest time possible.In October and November 2011, two large earthquakes devastated Ercis and Van. 644 people died, and more than 160.000 people were made homeless. In response, a housing strategy requiring three sequential stages of building has been decided: Temporary sheltering by tents, PDTS by containers and permanent housing. But how to administrate of the PDTS's have been emerged as a distinct problem. This paper examines constructing and administration of PDTS's has been established in Ercis in a descriptive approach. Findings show that the PDTS's have been established without sufficient pre-disaster preparedness and in the concrete conditions.

PDF

___

Hakan Arslan, Nilay Cosgun (2008). "Reuse and Recycle Potential of the Temporary House After Occupancy: Example of Duzce, Turkey", Building and Environment, No. 43, ss. 702-709.
"Bakan Bayraktar Van'ın Boşalmasına Karşı" (16.11.2011). www.milliyetemlak.com/haber/bakan-bayraktar-van'in-bosalmasina-karsi/haber.html?haberID=10287, Erişim Tarihi: 25.2.2012.
Berna Baradan (2008). "Review of Literature for the Concept of Post-Disaster Housing in Turkey, G. U. Journal of Science, Vol. 21, No.2, ss. 43-49.
"Başbakan Yardımcısı Sayın Beşir Atalay'ın Koordinasyonunda Van Depreminden Sonra Yapılan Çalışmalar" (22 Şubat 2012). http;//www.afad.gov.tr/, Erişim Tarihi: 25.02.2012.
Esra Bektaş (2006). "A Post-Disaster Dilemma: Temporary Settlements in Düzce City, Turkey", Paper Pesented at I-REC 2006 International Conference, Florence, www.grif.umontreal.ca/pages/BEKTAS_ Esra.pdf, Erişim Tarihi: 23.2.2012.
"1 Milyonun 350 Bini Kaçıp Gitti" (16.11.2011), www.haberturk.com/yasam/haber/688326-l-milyonun-350-bini-kacip-gitti, Erişim Tarihi: 8.1.2012.
Gürdal Bozkurt (2001). "Deprem Sonrası Planlama Deneyimi", Planlama, S. 2001/3, ss.50-53.
Evren Burak Enginöz, Alper Ünlü (2006). "Afet Konutlarında Tasarım Değerlendirmesi: Afyon-Dinar Örneği", İTÜ Dergisi/a Mimarlık, Planlama, Tasarım, Vol. 5, s.. 2, ss. 37-50.
Hale Bütün, Gülten Dursun, A. Demet Vardareri (2005). "Kocaeli Depremi ve İskân Problemi: Geçici Prefabriklerin Çözümsüzlüğü ve Yoksulluğun Yeni Mekânı", VII, Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o2s3.pdf, Erişim Tarihi: 5.1.2012.
Christchurc City Council (2011). "Temporary Housing", www.ccc.govt.nz/homeliving/civildefence/ chchearthquake/temporaryhousing.aspx, Erişim Tarihi: 28.2.2012.
"Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın Van depremi Sonrası Söylediği Sözler Başına Dert Olacak Gibi..." (10.11.2011). www.internethaber.com/bakan-ne-dediyse-tam-tersi-oldu-383043h.htm, Erişim Tarihi: 25.2.2012.
Colin H. Davidson, Cassidy John, Gonzalo Lizarralde, et al (2007). "Truth and Myth About Community Participation in Post-Disaster Housing Projects", Habitat International, No. 31, ss. 100-115.
Deniz Demirarslan (2005). "Yaşanan Depremler Sonrası Acil Barınma İhtiyacının Karşılanması", Deprem Sempozyumu 2005, Kocaeli, http://kocaeli2007.kocaeli.edu.tr/kocaeli2005/deprem_ sempozyumu_kocaeli_2005/4_yapi_ve_yerlesimler/d_20_kentlesme_yerlesim_ve_konut_ politikalari/yasanan_depremler_sonrasi_acil_barinma_ihtiyacinin_karsilanmasi.pdf, Erişim Adresi: 14.1.2012.
"Depremin 39. Gününde Kalıcı Konutların Temelini Attık" (2011), www.munirkaraloglu.com/tr/news. php?pk=1239, Erişim Tarihi, 27.01.2012.
Zihni Erdem, (25.9.1999). "Prefabrik Konuta Tahsis Edilen Yerler Dolu Çıktı", www.radikal.com. tr/1999/09/25/politika/03pre.html, ErişimvTarihi: 11.2.2012
Özlem Eren (2012). "A Proposal for Sustainable Temporary Housing Applicaiton in Erthquake Zones in Turkey: Modular Box System Application", Gazi University Journal of Scinece, Vol. 25, No. 1, ss. 269-287.'
Mustafa K. Ervan (1996). "Deprem Sonrası Acil Barınma Sorunu ve Çözüm Önerileri", Deprem Sempozyumu: Erzincan ve Dinar Deneyimleri Işığında Türkiye'nin Deprem Sorunlarına Çözüm Arayışları, Ankara: TÜBİTAK, ss. 303-312.
Şebnem Hoşgör (25.20.2011). "Beşir Atalay'dan 'Çadır' İtirafı", http://haber.gazetevatan.com/besir-atalaydan-cadir-itirafi/406936/9/Haber, Erişim Tarihi: 3.3.2012.
Aseem inam (1999). Institutions, Routines, and Crises- Post-Earthquake Housing Recovery in Mexico City and Los Angeles", Cities, Vol. 16, No.6, ss. 391-407.
Cassidy Johnson (2002). "What's The Big Deal About Temporary Housing? Planning Considerations for Temporary Accomodaiton After Disasters: Example of the 1999 Turkish Earthquake", www.grif. umontreal.ca/pages/i-rec%20papers/cassidy.PDF, Erişim Tarihi: 18.1.2012.
Cassidy Johnson (2007a). "Impacts of Prefabricated Temporary Housing After Disasters: 1999 Earthquakes in Turkey", Habitat International, No. 31, ss. 36-52.
Cassidy Johnson (2007b). "Strategic Planning for Post-Disaster Temporary Housing", Disasters, Vol. 31, No. 4, ss. 435-458.
"Kalıcı Konut Hak Sahipliği ile İlgili Önemli Duyuru", www.ercis.gov.tr, Erişim Tarihi: 12.02.2012.
Hasan Kara (2007). "Türkiye'deki Şehir Yerleşmelerinde Afet Sonrasına Yönelik 'Afet Merkezleri' Planlaması", TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara: ss. 279-288.
Erhan Karaesmen (2002). Öncesiyle Sonrasıyla Deprem, Ankara: Atılım Üniversitesi Yayını.
Aytül Kasapoğlu, Mehmet Ecevit (2001). Depremin Sosyolojik Araştırması, Ankara: Sosyoloji Derneği Yayınları.
Aytül Kasapoğlu, Mehmet Ecevit (2003). "Impact of the 1999 East Marmara Earthquake in Turkey", Population and Environment, Vol. 24, No. 4, ss. 339-358.
A. Nuray Karancı, Sibel Kalaycıoğlu, B. Burçak Başbuğ Erkan, vd. (Aralık 2011). Tabanlı - Van (23 Ekim 2011) ve Edremit - Van (9 Kasım 2011) Depremleri İnceleme Raporu Ankara: ODTÜ Afet Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi.
Joe Kipling (2011). "Accessing Emergency Rest Centres in the UK- Lessons Learnt", International Journal of Disaster Resilince In The Built Environment, Vol. 2, No. 1, ss. 47-58.
Qiang Liu, Xuejing Ruan, Pilong Shi (2011). "Selection of Emergency Shelter Sites for Seismic Disasters in Mountainous Regions: Lessons from the 2008 Wenchuan Ms 8.0 Earthquake, China", Journal of Asian Earth Sciences, No. 40, ss. 926-934.
William A. Mitchell (1976). "Reconstraction After Disaster: Gediz Earthquake of 1970", Geographical Review, Vol. 66, No. 3, ss. 296-313.
Joanne M. Nigg, John Barnshaw, Manuel R. Torres (2006). "Hurricane Katrina and the Flooding of New Orleans: Emergent Issues in Sheltering and Temporary Housing", Annals, AAPSS, No. 604, ss. 113-128.
Hasan Özdemir (2009). "Afetlere Hazırlık Çalışmalarında Geçici İskân Alanlarının Belirlenmesi", Eastern Geographical Review, Vol. 9, No. 12, ss. 237-256.
E. L. Quarantelli (1995). "Patterns of Sheltering and Housing in US Disasters", Disaster Prevention and Management, Vol. 4, No. 3, ss. 43-53.
Sinan M. Şener, M. Cem Altun (2009). "Design of A Post Disaster Temporary Shelter Unit", A/Z ITU Journal of Faculty of Architecture, Vol. 6, No. 2, ss. 58-74.
Türk Tabipler Birliği (2001). 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 Depremleri Sonrasında Geçici Yerleşim Alanlarında Yaşayanların Sağlık Hizmetlerini Kullanımının Değerlendirilmesi, ww.ttb.org.tr/odd/ yayin/depremrapor/icin.html
Türk Tabipler Birliği (24.10.2011). "Van-Tabanlı Depremi Birinci Gün Hızlı Değerlendirme Raporu", www.ttb.org.tr/index.php/pdf/Haberler/van-2834.pdf, Erişim Tarihi: 3.3.2012.
Türk Tabipleri Birliği ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (Aralık 2011). Van Depremi İkinci Ay Değerlendirme Raporu, http://www.ttb.org.tr/odd/images/stories/file/2ayrpr.pdf, Erişim Tarihi: 25.2.2012.
Levent Uzunçıbuk (2005). Yerleşim Yerlerinde Afet ve Risk Yönetimi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi (Kent ve Çevre Bilimleri) Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
"Van'da 45 İl Merkezinden Daha Fazla Nüfus Sahip Konteyner Şehir Kuruldu" (8.2.2012). www.afetacil.gov.tr/haber/haber_detay.asp?haberID=617 , Erişim Tarihi: 8.2.2012.
"Van'ı Somali'ye Çevirmek Son Çılgın Projeniz mi?' (2.2.2012). www.cumhuriyet.com.tr/?hn=312596, Erişim Tarihi: 2.2.2012.
Van Valiliği (22.01.2012). Van Depremi 23 Ekim 2001-9 Kasım 2011, (Yayımlanmamış Bilgi Notu).
Van Valiliği (06.03.2012). Van Depremi 23 Ekim 2001-9 Kasım 2011, (Yayımlanmamış Bilgi Notu).
Van Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (2011). Van İli Afetlerde Yapılacak İşlerle İlgili Çalışma Rehberi.
C. S. Witham (2005). "Volcanic Disasters and Incidents: A New Database", Journal ofVolcanology and Geothermal Research, No. 148, pp. 191-233.
Jie Yung Wu, Michael K. Lindell (2004). "Housing Reconstruction After Two Major Earthquakes: the 1994 Earthquake in the United States and the 1999 Chi-Chi Earthquake in Taiwan", Disasters, Vol.28, No. 1, pp. 63-81.
C. Yesügey (2003). Türkiye'de Deprem Sonrası Hemen Kurulması Gereken Acil Yapıların Mimari ve Yapısal Elverişlilik Kriterlerinin Çok Yönlü Olarak İrdelenmesi", Deprem Sempozyumu, Kocaeli, ss. 313-322.
Tan Yiğitcanlar, Rabia Bolposta, Uğur Yankaya, vd. (2005). "Afet Sonrası Geçici Yerleşim Alanlarının Tasarımında Stratejik Seçim Yaklaşımı", Planlama, S. 2005/2, ss. 89-100.