KAZI PALYE YÜKSEKLİĞİ, KAZI ŞEV EĞİMİ VE YERALTI SUYU DERİNLİĞİNİN DÜŞÜK MUKAVEMETLİ KAYA KAZILARININ STABİLİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Bu çalışmada, Palye tasarım yüksekliklerinin, kazı şevi eğimlerinin ve yeraltı suyu konumunun projelendirilmiş kazı şevlerinin stabilitesine olan etkisi ve kazı şevi kayma güvenliklerindeki değişim dereceleri araştırılmıştır. Uygulamada çoğunlukla alınan 5m, 10m ve 15m gibi üç farklı palye yüksekliği dikkate alınmış ve toplam yamaç kazısının yine uygulamada çoklukla karşımıza çıkan iki palye oluşturulduğunda biteceği kabul edilmiştir. Örneğin 10m palye yüksekliğinde iki palye yapıldığında modellenecek ve analiz edilecek toplam yamaç kazısı yüksekliği 30m olmaktadır. Bunun yanı sıra 3 farklı palye yüksekliğine (5m, 10m ve 15m) bağlı üç ayrı kazı şevi eğimi (450, 550 ve 650) modellenmiş ve 9 farklı kazı tasarımı için ayrıca 3 farklı yeraltı suyu derinliği etkisi dikkate alınmış tır. Toplamda 27 farklı model üzerinde yeraltı suyu nümerik sızma analizi yapılarak freatik hatların konumu ve kayaç boşluk suyu basınçları ayrı ayrı hesaplanmıştır. Hesaplanmış boşluk suyu basınçları stabilite analizlerinde kullanılarak kazı şevlerinin güvenlikleri palye yüksekliklerine, kazı şev eğimlerine ve yeraltı suyu derinliklerine bağlı olarak hesaplanmıştır. Analiz sonuçları, palye yüksekliği arttıkça kazı şevlerinin güvenliği azaldığını göstermiştir. Ayrıca yeraltı suyu derinliği ne kadar yüksek ise kayma yüzeylerine etki eden boşluk suyu basınçları o derece yüksek oluşmakta, kazı şevlerinin güvenliği azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kazı Şevi, Şev Güvenliği, Palye Yüksekliği, Kaya, Yeraltı Suyu

INVESTIGATION OF INFLUENCE OF BERM HEIGHTS, GRADIENT OF SLOPE EXCAVATION AND GROUNDWATER DEPTHS ON SAFETY OF WEAK ROCK SLOPE

In this study, effects of berm heights, excavation slope gradients and groundwater depths on the stability of designed excavations as well as variations on the safety factors of the excavation slopes are investigated. In the study, 3 different berm heights (5m, 10m and 15m) and 2 berms usually preferred and faced at the slope excavation applications were taken into consideration. So, for instance, for a 10 m berm height, total slope height to be analyzed will be a 30m high due to for 2 berms. In addition, depending on these 3 different berm heights (5m, 10m and 15m), 3 different slope excavation gradients (450, 550 and 650) were also defined in the modeling. Then, for these 9 different slope excavation designs, 3 different groundwater depths were also additionally attained in the analyses. Numerical seepage analyses were performed on totally 27 different modal types. Location of phreatic water seepage lines and pore water pressure values as well as safety factors of the excavation slope failure surfaces were analyzed depending on berm heights, excavation gradients and groundwater locations for 27 different excavation and slope scenarios. This study showed that when berm heights are increased, then safety of the slope excavations is decreased.

Keywords:

Excavation Slope, Slope Stability, Berm Height, Rock, Ground Water,

PDF

___

Alejano, L.R., Ferrero, A.M., Oyanguren, P.R., Fernandes, M.I.A., 2011. Comparison of limit–equilibrium, numerical and physical models of wall slope stability. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 48, 16–26.
Anbalagan, R., 1992. Landslide hazard evaluation and zonation mapping in mountainous terrain. Engineering Geology, 32(4),269-277.
Anbalagan R, Sharma S, Raghuvanshi TK., 1992. Rock Mass Stability Evaluation Using Modified SMR Approach. In: Proceedings of the 6th National Symposium on Rock Mechanics, p. 258-268.
Bishop, A.W., 1955. The Use of the Slip Circle in the Stability Analysis of Slopes”, Geotechnique, Vol. 5, pp 7 - 17.
Bishop, A.W., and Morgenstern, N., 1960. Stability Coefficients for Earth Slopes, Geotechnique, Vol. 19, No. 4, pp 129 - 150.
Bye, A.R., Bell, F.G., 2001. Stability Assessment and Slope Design at Sandsloot Open Pit, South Africa. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 38: 449–466.
Chen Z., 1995. Recent Developments in Slope Stability Analysis. In: Fujii T, editor. Proceedings of the 8th International Congress of Rock Mechanic, vol. 3;. p. 1041e8.
Coggan, J.S., Stead, D., Eyre, J.M., 1998. Evaluation of Techniques for Quarry Slope Stability Assessment. Transactions of the Institutions of Mining and Metallurgy, Section B: Applied Earth Science:107.
Dogan, A., Motz, L.H., 2005. Saturated –Unsaturated 3D Groundwater Model I:Development J. Hydraulic Eng ASCE10(6), 492-504.
Hoek, E., Bray, J., 1981. Rock Slope Engineering. Institute of Mining and Metallurgy, London., United Kingdom, 3rd Edition, 211-219.
Hustrulid, W.A., Mccarter, M.K., and Van Zyl, D.J.A., 2000. Slope Stability in Surface Mining. Society for Mining, Metallurgy, and Exploration, Littleton, CO.
Kanda, M.J., 2015. Limit Equilibrium and Numerical Modelling Approaches in Slope Stability Analyses with Regard to Risk Assessment for Open Pit mining. MSc Dissertation, University of the Witwatersrand. 137 pp.
He, M.C., Feng, J.L., Sun, X.M., 2008. Stability Evaluation and Optimal Excavated Design of Rock Slope at Antaibao Open Pit Coal Mine, China, International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 45, 289–302.
Nunes, A, Guedes, P, Cardoso, A., 2004. Instability Analysis in Excavation Rock Slopes in Road Environmental. Case study on EN22 Road Between Regua and Ponte de Batedeiras. III Portuguese highway congress, Portugal; p.10. (in Portuguese).
Rocscience, 2011. Slide 6.009-2D limit equilibrium slope stability analysis.
Stacey, T.R., 2006. Considerations of Failure Mechanisms Associated with Rock Slope Instability and Consequences for Stability Analysis. Journal of the Southern African Institute of Mining and Metallurgy, vol. 106, no. 7. pp. 485–493.
Wyllie, DC, Mah, C.W., 2004. Rock Slope Engineering – Civil and Mining, 4th Edition. New York: Spon Press. Pp 176 – 199.