SİNAN AYTEKİN, Metin YALÇIN, Hasan SEZGİN

Uygulamacıların muhasebede hata ve hileler ile hile belirteçlerine yönelik yaklaşımları: Balıkesir ili örneği

Muhasebe, mali ve parasal nitelikteki olayları kaydedip sınıflandıran, özetleyen ve raporlayan bilim dalı olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca uygulamada, tüm bu fonksiyonların, yürürlükte olan kanunlar ile toplumsal ahlak ve kurallara uygun olarak yürütülmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Bu gereklilik ise muhasebe meslek mensupları tarafından yerine getirilmektedir. Buradan hareketle Balıkesir İlinde bağımlı ve bağımsız olarak faaliyet gösteren Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin çeşitli sebeplerle ortaya çıkan muhasebe hataları ve hilelerine ilişkin yargılara katılma dereceleri belirlenerek bu meslek mensuplarının müşterileri açısından hile belirteçleri ile karşılaşma sıklıkları ölçülmeye çalışılmıştır. 117 meslek mensubu ile yapılan anket çalışması sonucunda kadın meslek mensuplarının hile belirteçleri ile daha sık karşılaştıkları, eğitim seviyesi yükseldikçe meslek unvanının da değişmesine bağlı olarak hata ve hile ilgili yargılara katılma derecesinin farklılık gösterdiği, hataların teknolojik yetersizlikten kaynakladığı algısının zayıfladığı tespit edilmiştir.

The approaches of accounting professions to error, fraud and fraud markers: Case of Balikesir province*YALÇIN, Metin

Accounting is defined as a science that saves, classifies, summarizes and reports financial and financial events. Also, all of these functions, in accordance with the laws in force and the rules of social and morality, arises as a requirement of conduct. This requirement is fulfilled by members of the accounting the members of accounting profession. In this paper, we tried to measure how often Public Accountants and Certified Public Accountants operating as both registered and independently in Balıkesir Province face with fraud markers that are resulted by their taxpayers and the degree of their inclusion to judiciary cases related with their taxpayers. As a result of our survey, based on 117 accounting profession members, women members of the profession face with fraud markers more often and the degree of participation in judiciary cases differs as the title of the professions change. Also we have found that the claim/perception that errors are related with the lack of technology is notvalid.

PDF

___

ACFE, The Association of Certified Fraud Examiners, Report to the Nation on Occupational Fraud and Abuse - 2012 Global Fraud Study, http://www.acfe.com/uploadedFiles/ACFE_Website/Content/rttn/2012-report-to-nations.pdf, Erişim Tarihi: 16.12.2013

Açık, Serap, Muhasebede Hata ve Hilelerin Vergi Hukuku Açısından İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012, Cilt 16, Sayı 3, ss. 351-366

Bayraktar, Ahmet, Türkiyede Muhasebe Hileleri Tarihi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne 2007.

Bozkurt, Nejat, İşletmelerin Kara Deliği: Hile Çalışan Hileleri, 2. Baskı, Alfa Yayınları, İstanbul, 2011.

Çelik, Tuncay, Muhasebede Hata ve Hileler İle İlgili Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde, 2010.

Güney, Selami ve Ramazan Bozkurt, Muhasebe Meslek Mensubu ve Aday Stajyerlerin Muhasebe Hata ve Hileleri Karşısındaki Etiksel Tutumları: Erzurum İli Muhasebe Meslek Mensupları ve Stajyerler Uygulaması, http://icongfesr2011.tolgaerdogan.net/documents/national_presantations/UL08.pdf, Erişim Tarihi: 20.12.2013

Güney, Selami ve Orhan Çınar, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) Etik Algıları: Erzurum Örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2012, Cilt 26, Sayı 2, ss. 91-106.

Güredin, Ersin, Denetim ve Güvence Hizmetleri, 11. Baskı, Arıkan Yayınları, İstanbul, 2007.

Kandemir, Canol, Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında ve Önlenmesinde Bağımsız Denetimin Rolü ve Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 2010.

Karabınar, Selahattin ve Nermin Akyel, Hileler ve Muhasebe Denetimindeki Yeri, 1. Uluslararası Balkanlarda Tarih ve Kültür Kongresi, 2009, ss. 691-704, http://www.sbekongre.sakarya.edu.tr/kongre1/Bildiri/691- 704.pdf, Erişim Tarihi: 15.12.2013

Katkat, Münevver, Muhasebede Vergi Yönünden Denetimin Kayıt Dışı Ekonomi Üzerindeki Başarısı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2007.

Kaya, Nurullah ve Ramazan Yanık, Muhasebe Meslek Ahlâkı, Etik ve Müşteri Tatmini İlişkisi, EKEV Akademi Dergisi, Yıl 15, Sayı 49, Güz 2011, ss. 293-306.

KGK, BDS-240 (Bağımsız Denetim Standardı 240) Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları, http://www.kgk.gov.tr/contents/files/BDS/BDS_240.pdf, Erişim Tarihi: 17.12.2013

Kirik, Zafer, Muhasebe Hata ve Hileleri ile Muhasebe Mesleğinde Etik: Afyonkarahisarda Muhasebeciler Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 2007.

Küçük, İsmail, Finansal Raporlamada Hile-Manipülasyonlar ve Önlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.

Küçük, Ergün ve Şaban Uzay, Hileli Finansal Raporlamanın Oluşumu ve Doğurduğu Sorunlar, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 32, Ocak-Haziran 2009, ss. 239-258.

Özbek, C. Yiğit, TMS 24: İlişkili Taraf Açıklamaları, MÖDAV Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt 11, Sayı 4, Aralık 2009, ss.147-182.

Ramos, Michael, Auditors Responsibility for Fraud Detection, Journal of Accountancy, 2003.http://www.jo- urnalofaccountancy.com/issues/2003/jan/auditorsresponsibilityforfrauddetection.htm, Erişim Tarihi: 06.06.2014

Selimoğlu, Kardeş Seval ve Şaban Uzay, Muhasebe Denetimi, 3. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2011.

Terzi, Serkan, Hile ve Usulsüzlüklerin Tespitinde Veri Madenciliğinin Kullanımı, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2012, ss. 51-63.

Yaman, Tuba, Finansal Tablolar Aracılığı ile Kullanıcılara Yanıltıcı Bilgi Sunulması ve Sonuçları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.

Zeytin, Mustafa, Bağımsız Muhasebe Meslek Mensuplarını Hata ve Etik Dışı Davranışlara Yönlendiren Faktörler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya,2007.