Kobiler için finansal raporlama standardı ve mali müşavirlerin uygulama öncesi ilgi düzeylerine yönelik ampirik bir araştırma

KOBİ’ler Ekim 2005’te, o günkü adıyla Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde niceliksel bir sınıflandırma ile mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’deki işletmelerin % 98,8’inin de bu sınıflandırmaya göre KOBİ ölçeğinde olduğu kabul edilmektedir. KOBİ’ler için Finansal Raporlama Standardı ise KOBİ’leri, mevcut tanımlamanın dışında niteliksel bir tanımlama ile kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan ve genel amaçlı finansal tablolar yayımlayan işletmeler olarak tanımlamaktadır. Fakat 6102 sayılı yeni TTK uyarınca 01.01.2013 tarihinden itibaren uygulamaya girecek olan KOBİ TFRS standardını, hangi KOBİ’lerin uygulayacağı ise henüz netleştirilmemiştir. Kaldı ki, KOBİ tanımında yapılacak bir değişiklik de, KOBİ standardını uygulayacak olan kitlenin değişmesi anlamına gelecektir. Yani KOBİ standardı ile KOBİ tanımlaması (sınıflandırması) arasında önemli bir illiyet bağı bulunmaktadır. Bu bağlamda KOBİ tanımlarının yeterliliği de oldukça önemlidir. Nitekim literatürde nicelik bazlı KOBİ tanımlamasının doğru olmayacağını savunan görüşler bulunmaktadır. Bu görüşlerden bazıları nitelik bazlı tanımlarla doğru bir sınıflandırma sağlanacağını savunurken, bazıları da nicelik ve nitelik bazlı ortak bir sınıflandırmanın daha doğru olacağını savunmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı; KOBİ tanımlaması, KOBİ’ler için finansal raporlama standardı gibi konular hakkında bilgi vermenin ötesinde, KOBİ TFRS’nin uygulamaya gireceği tarihten önce gerek bağımlı gerekse serbest olarak çalışan SMMM’lerin standarda olan ilgi düzeylerinin değerlendirilmesidir. Bu amaçla, Ankara SMMM Odası’na bağlı SMMM’lere internet üzerinden anket uygulanmış ve toplam 883 adet geçerli gözlem üzerinden analiz gerçekleştirilmiştir. Analizde SMMM’ler öğrenim düzeyleri, mesleki deneyim süreleri, mükellef sayıları ve çalışma biçimleri bakımından oluşturulan gruplar yönüyle incelenmiştir.

There is an issue in which SMEs are being defined by Ministry of Industry and Trade since in 2005. By the context of this issue SMEs have been defined with quantitative criteria based classification as micro, small and medium-sized enterprises. 98.8 % of the companies in Turkey are being accepted as SMEs with regard to this classification. The definition of SMEs in the context of the IFRS for SMEs is based on qualitative criteria rather than on its size. The definition of SMEs is entities that do not have public accountability but that publish general purpose financial statements. But it has not been clarified yet which SMEs will implement the TFRS for SMEs effective on 1st of January 2013 in Turkey in accordance with the New Turkish Trade Act. Moreover, a change in the definition of SME will mean a change in group who will apply the TFRS for SMEs. Namely, there is an important causal connection between TFRS for SMEs and the definitions (classifications) of SMEs. In this context, the adequacy of the current definitions of SME is also fairly important. Thus, there are different approaches in the literature, which advocate the quantity-based definition of SME will not be accurate. While one of these approaches is defending that the quality-based definitions of SME will be provided a correct classification, other one is defending that a common classification based on quantity and quality would be more appropriate. The purpose of this study is, beyond of giving information about topics such as definition of SME and TFRS for SMEs, to evaluate interest level of Certified Public Accountants (CPA), both dependent and independentrunning, related to TFRS for SMEs before date that TFRS for SMEs into practice. For that purpose, a web based questionnaire was conducted to CPAs who are affiliated to Chamber of Certified Public Accountants of Ankara. 883 valid questionnaires were obtained. In the analysis, CPAs were examined as the groups which are specified in terms of educational levels, durations of professional experience, numbers of taxpayers, and running types.

PDF

___

6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu

Bekçi, İ., (2007), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Türkiye Muhasebe Standartları Hakkındaki Görüşlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Sayı: 22, Mayıs, ss. 27-40.

Brglez, M., (2002), “NATO Enlargement and Slovenia: Interpreting, Mapping and Constructing International Relations Perspectives”, Editörler: _abi_, Z. and C. Bukowski, Small States in the Post-Cold War World, Londra, ss. 25 - 52.

CİVAN, M. ve E. KARA., (2002), “Muhasebe Standartlarının Muhasebe Mesleğinde Uygulanmasına Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, ss. 74-81.

Curran, J. ve R. A. Blackburn., (2001), Researching the Small Enterprise, Sage Publications, Londra.

Dababneh, R. ve F. Tukan., (2007), “Booklet of Standardized Small and Medium Enterprises Definition”, United States Agency for International Development (USAID).

Dalğar H., İ. Çelik ve M. Mortaş., (2011), “Muhasebe Eğitimi Gören Öğrencilerin TMS/TFRS Hakkındaki Farkındalıklarına Hakkındaki Farkındalıklarına Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16.

DEMİREL UTKU, Burcu ve Kemal GÜRSOY, (2011), “KOBİ’ler İçin Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının (KOBİ TFRS) Tam Set TFRS ile Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, ss.19-42.

Evci S., (2008), Türkiye Muhasebe (Finansal Raporlama) Standartları ve Uygulanmasında Yaşanan Sorunlar, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

http://www.akademikdestek.net/kutuphane/anket_evren_orneklem/an_ev_or_dosyalar/orneklem3.ppt, (Erişim Tarihi: 8 Mart 2012).

Kurcan F., S. Uyar ve N. Tetik., (2011), “Meslek Mensuplarının UFRS’ye Bakış Açıları ve Farkındalık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Ankara SMMMO, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları (MUVU) Dergisi, Cilt 4, Sayı 3, Ankara.

Kurtuluş, K., (1998), Pazarlama Araştırmaları, Avcıol Basım-Yayın, 6. Bası, İstanbul.

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik, 2005.

Özkan, A. ve F. Özşahin., (2012), “Muhasebe Meslek Mensuplarının KOBİ Finansal Raporlama Standartları Hakkındaki Görüşlerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma” Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Sayı 37.

Özulucan A., H. Bengü ve F. S. Özdemir., (2010), “Meslek Mensuplarının Güncel Sorunları, Uygulamada Karşılaştıkları Yetersizlikler ve Meslek Odalarından Beklentilerinin Unvanları ve Mesleki Deneyim Süreleri Yönüyle İncelenmesi: Türkiye Genelinde Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Sayı 31.

Paoloni, M., P. Demartini, J. M. Moneva and B. Cuellar (2000), “Financial reporting by SMEs in Italy and Spain”, Quaderni di Economia Aziendale (Working Paper), Urbino University, İtalya.

Pricewaterhousecoopers, (t.y.) http://www.pwc.com/tr/tr/audit/turkish-commercial-code.jhtml , (Erişim Tarihi:12 Mart 2011).

Sayar, Z., (2008), Küçük ve Orta Ölçekteki İşletmelerin Çağdaş Finansal Raporlama Dünyası: KOBİ Muhasebe Standartları, TESMER Yayınları, Yayın No: 79, Ankara.

Ural, A. ve İ. KILIÇ, (2006), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, 2.Baskı,Ankara.

Ülkü S., (2008), KOBİLER İçin UFRS Taslağının Muhasebe Mesleği Mensupları Tarafından Algılanışına Yönelik Bir Araştırma: İstanbul Örneği, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.