KAMU HUKUKU VE ÖZEL HUKUK ÇERÇEVESİNDE HESAP VEREBİLİRLİK KAMUDA UYGULANABİLİRLİĞİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ*

Hesap verme kavramı, Türk Hukuku'na doğrudan ya da dolaylı olarak çok yakın geçmişte dahil olmuştur. Paydaş kavramı, tüm toplumu kapsayan ve kurumların hesap vermesiyle bizzat ilgili olan bir çevreyi açıklamaktadır. Kamunun ya da diğer bir ifadeyle tüm toplumun, tüm sektörlerde kendilerini ilgilendiren durumların nasıl oluştuğu ve sonuçlandığı yönünde bilgi sahibi olmak istemesiyle birlikte hesap verebilirlik zorunlu hale gelmiştir. Bu yönde, Türk Hukuku açısından, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve bunlarla ilişkili diğer kanunlara eklenen maddelerle birlikte; mali denetimi, muhasebe denetimini, iç denetimi, tüm yasama ve yargı süreçlerini etkileyen ve bunlardan etkilenen bir hesap verme kavramı meydana gelmiştir. Bu tebliğ, akademik ve kamu çalışanı bakış açısıyla, hukuksal çerçevede, hesap verebilirliğin uygulanabilirliğini tartışmak ve çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Söz konusu görüşün oluşturulabilmesi için, önemli bir kamu kurumundaki 51 kariyer meslek mensubuna hesap verebilirliğe ilişkin niteliksel olarak sorular yöneltilmiş ve yanıtlar incelenmiştir.

ACCOUNTABILITY IN THE FRAMEWORK OF PUBLIC LAW PRIVATE LAW, THE APPLICABILITY OF IT IN THE PUBLIC AND SUGGESTIONS

Accountability has been included in Turkish law directly or indirectly recently. The concept of stakeholders refers to an all-embracing area which is related to the the accountability of the institutions. Along with the demand of the public or in other words the whole society to be informed about how the circumstances that are related to them arise and result in, accountability has become obligatory. In this direction, with regard to Turkish law , the law no 5018 Public Finance Management and Control Law, and Turkish Commercial Code and with the articles added to the other laws which are related to these, a concept of accountability which affects financal audits, accounting audits, internal audits, all the legislative, judicial procedures and which is affected by them has come into being. This paper has been prepared in order to discuss applicability of accountability and provide suggestions in the legal framework and from the point of view of an academician and a civil servant.

PDF

___

Aksu M. ve S. Aytekin. 2015."Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Notu İle Hisse Senedi Getirisi İlişkisi: BIST Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY) Üzerine Bir Uygulama", Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 6 (13): 201-219.
Andonov, M., Z. Mihajloski, E. Davitkovska, I. Majovski. 2015. "Some Theoretical Aspects Of The Corporate Social Responsibility Influence On The Business Financial Performances, Economic Development/Ekonomiski Razvoj",17: 195-208.
Aldons, M. 2001. "Responsible, Representative and Accountable Government", Australian Journal of Public Administration, 60(1): 34-42.
Ateş, H. 2011. Yeni Kamu İşletmeciliği Yaklaşımı Bağlamında Hesap Verebilirlik (Edt: Bekir Parlak), Kamu Yönetiminde Yeni Vizyonlar. Alfa Aktüel Yayınları, Bursa: 181-223.
Bilginoğlu M. A., G. Maraş. 2011, "Avrupa Birliği ve Türkiye'de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi", EGE Akademik Bakış, 11 (Özel Sayı): 59-73.
Boztepe H. 2013, "Halkla İlişkiler Perspektifinden Güven Kavramı: Katılımcılık, Şeffaflık Ve Hesap Verebilirlik İlkelerinin Kamu Kurumlarına Yönelik Güvenin Oluşmasındaki Rolü", İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(45): 53-74.
Daştan A., U. Bellikli. 2015, "Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Muhasebe Etkileşimi: Türkiye'de Kurumsal Yönetim Endeksine Dâhil İşletmelerde Bir Araştırma", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan 2015, 10(1): 177- 208.
Demirel D. 2013, "Hesap Verebilirlikte Denetimin Yeni Rolü", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2): 361-378.
Demirol D. 2014, "Hesap Verebilirlik Aracı Olarak Sosyal Hesap Verebilirlik: Nepal Ve Türkiye Örnekleri Üzerinden Bir Değerlendirme", Sayıştay Dergisi, 92 (Ocak-Mart): 65-91.
Denis D. K., J. J Mc Connell. 2003, "International Corporate Governance", ECGI Working Paper Series in Finance, (5).
Eisenbeiss, S. A., D.Van Knippenberg, C. M. Fahrbach. 2015. "Doing Well by Doing Good? Analyzing the Relationship Between CEO Ethical Leadership and Firm Performance", Journal of Business Ethics, 128(3): 635-651.
Eryılmaz, B., H. Biricikoğlu. 2011. "Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik ve Etik", İş Ahlâkı Dergisi, 4(7): 19-45.
Iatridis, G. 2010, "IFRS Adoption and Financial Statement Effect: The UK Case", International Research Journal of Finance and Economics, 38: 165-172.
İşcan, Ö. F., E. Kayğın. 2009. "Kurumsal Yönetişim Sürecinin Gelişimi Üzerine Bir Araştırma", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (2): 213-224.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (R.G. 24.12.2003). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.5018& MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch
Kanada Alberta Eyaleti Sayıştayı. 2001. Hükümet Hesap Verme Sorumluluğu, Çev.: S. Yörüker, Ankara.
Kaynak R. ve S. B. Avcı. 2012. "The Impact Of Accountability, Transparency And Ethical Behaviour On Buyer Trust Among Third Party Logistics Service Providers", Ekev Akademi Dergisi 16 (52): 339-360.
Kluvers, R.V., J. Tippett. 2010. "Mechanisms of Accountability in Local Government: An Exploratory Study", International Journal of Business and Management", 5(7): 46-53.
Lourenço, R. P. 2015. "An Analysis Of Open Government Portals: A Perspective Of Transparency For Accountability", Government Information Quarterly, 32(3): 323-332.
Soltani, E., J. Syed, Y.Y. Lio, A. Iqbal. 2014. "Managerial Mindsets Toward Corporate Social Responsibility: The Case of Auto Industry in Iran", Journal of Business Ethics, 129: 795-810.
Taner A. 2012 "Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Arayışları Ve Hesap Verme Sorumluluğuna Etkileri", Sayıştay Dergisı, 85 (Nisan- Haziran).
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (R. G. 9.11.1982), http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.2709&s ourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0 (Erişim Tarihi: 21.08.2015).
Türk Ticaret Kanunu (R.G. 14.02.2011), http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6102.pdf(Erişim tarihi 15.08.2015).
Ünsal A. 2010, "Bulanık Finansal Şeffafsızlık", Mali Çözüm, 99: 49- 86.