Türküler, Halk Edebiyatının sözlü geleneğinden doğan, ağızdan ağza yayılarak yaşatılan ve genellikle yaratıcısı bilinmeyen ezgilerdir. Türkülerde yer alan semboller; insan hayatını içeren duygu, düşünce ve konuları, tabiat olaylarıyla eşleştirmek için kullanılmıştır ve kaynağını yerli kültürümüzden almaktadır. Türkülerde, doğa varlıkları türküyü yakanın bakış açısına göre anlam kazanmaktadır. Ezgiyi yakan kişi, duygularını; üzüntüsünü, ayrılık acısını, yalnızlığını doğa varlıklarıyla paylaşılır. Kendi ruh hâlinin doğa varlıklarında yansıdığını görmek, türküyü yakanın acısını doğayla paylaşarak dindirmesi anlamına gelmektedir. Türk halkının inanışı, edebî zevki, yaşam macerası, gelenekleri, tarihi, coğrafyası, sembollerle anlam kazanmıştır. Bu bildiride, “Turna” sembolünün, Türkülerde ve “Gine dertli iniliyorsun” adlı ezgideki ifadesi ile ilgili bir çalışma yapılacaktır. Turnanın, gök tanrıyı temsil ettiği var sayılmış ve kutsal olarak kabul edilmiştir. Türkülerimizde, göçmen bir kuş olduğu için daha çok haber götürüp getiren bir sembol olarak kullanılmıştır. Bunun yanında bazı türkülerde; hasret, özlem, dert ortağı, özgürlük sevdalısı, avaz, bolluk, bereket, refah ve güzellik sembolü olarak da kullanılmıştır. “Gine dertli iniliyorsun” adlı ezginin türü semah’tır ve semahlar dinî içerikli ezgiler olup, melodik-ritmik ve edebi yapı bakımından kendine özgü karakteristik özellikler gösterirler. “Gine dertli iniliyorsun”, melodik-ritmik ve edebi yapı bakımından analiz edilerek, Turna-Bağlama ilişkisi hakkında açıklamalar yapılacak ve Turna sembolünün diğer türkülerdeki ifadesinden farklı olarak, ezgideki “sarı turna” sembolünün neyi temsil ettiği anlatılacaktır.

Türkü are orally-transmitted songs based on Turkish folk literature, and are generally anonymous. Drawn from local culture, the symbols occurring in türkü are used to draw parallels between emotions, thoughts and events in human life and those in nature. In türkü, the world of nature gains meaning in the eyes of the singer, who shares feelings such as sadness, grief of separation, loneliness etc. through images from the natural world. Finding reflections of his or her mood in nature means sharing it with nature, thus lessening the pain. The beliefs, adventures, traditions, history and geography of the Turkish people find meaning through such symbols. This paper will examine the symbol of the crane in türkü in general, and in particular, the song Gine Dertli İniliyorsun (“Once again, you sigh in grief”). The crane is assumed to symbolize the god of the sky, and is considered holy. Being a migratory bird, it is mostly used as a symbol for the taking and bringing of news. In addition, it uccurs as a symbol of longing, a confidant, a lover of freedom, a cry, abundance, prosperity and beauty. The song Gine Dertli İniliyorsun is of the semah genre. Religious in content, semahs share certain unique melodic and rhythmic as well as literary characteristics. “Gine dertli iniliyorsun” will be analyzed in terms of melody and rhythm as well as literary structure, and the relationship between the crane and the bağlama will be examined. In addition, the meaning of the “yellow crane” symbolism unique to this türkü will be explained.