MANİSA’DA AVCILIK GELENEĞİ-1

İnsanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren var olan avcılık, geçmişten günümüze kadar farklı amaç ve yöntemlerle yapılagelmiştir. Avcılık, beslenme, hobi, güç gösterisi, savaşa hazırlık ve korunma gibi toplumdan topluma ve zamanın şartlarına göre değişiklik gösteren farklı amaçlarla ve kendine özgü yöntemlerle yapılan bir uğraş alanıdır. Türklerde avcılığın çok önemli bir yerinin olduğu tarihî metinler, minyatürler ve yazıtlar gibi farklı kaynaklardan öğrenilmektedir. Türkiye’nin farklı bölgelerinde sürdürülen avcılığın aktif olarak icra edildiği yerlerden birisi de Manisa’dır. Bu yazı, Manisa'da avcılık geleneği (balık ve türevleri hariç) hakkında 10.01.2018-20.04.2019 tarihleri arasında yapılan alan araştırması ve kaynak taraması sonucunda elde edilen bilgilerden hareketle ortaya konulmuştur. Makalenin giriş kısmında yazılı kaynaklardan hareketle avcılıkla ilgili genel bilgi verilmiştir. Ardından Manisa’da avcılık geleneği; tarihi geçmişi ve güncel durumu, avcılıkla ilgili kulüp ve dernekler, avlaklar (av bölgeleri), av hayvanları, avlanma süreleri, avcıların kullandığı av malzemeleri, av çeşitleri, avlanma yöntemleri, avcılıkla ilgili inanç ve uygulamalar, av esnasında yaşanan kazalar, avcılıkla ilgili terimler alt başlıklarıyla açıklanmıştır. Manisa’da avcılık geleneği hakkında elde edilen diğer veriler ise ikinci makalede ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Manisa, avcılık geleneği, av, avcı

HUNTING TRADITION IN MANISA-1

Hunting, which has existed since the first periods of human history, has been carried out with different purposes and methods from the past to the present. Like nutrition, hobby, show of strength, preparation for war and protection, hunting is a field of interest which varies from society to society and according to time conditions with different purposes and their specific methods. It is learned from different sources such as historical texts, miniatures and inscriptions in which hunting has a very important place for Turks. One of the places where hunting is actively done in different regions of Turkey is Manisa. This article is based on the information obtained as a result of field study and literature review conducted between 10.01.2018-20.04.2019 on the hunting tradition in Manisa (excluding fish and its derivatives). In the introduction of the article, general information about hunting is given from the written sources. Then hunting tradition in Manisa, its historical background and current status, hunting related clubs and associations, hunting grounds (hunting zones), prey animals, hunting times, hunting materials used by hunters, hunting types, hunting methods, hunting related beliefs and practices, the accidents experienced during hunting, hunting related terms are explained with subtitles. The other data obtained on the hunting tradition in Manisa will be discussed in the second article.

Keywords:

Manisa, hunting tradition, hunt, hunter,

PDF

___

AND, Metin (1970) “XVI. Yüzyılda Av ve Avcılık”, Hayat Tarih Mecmuası, 5/2 (12), Ocak, ss. 17-21.
BAĞCI, Ali ve diğerleri (2017). Sürdürülebilir Avcılık İçin Temel Eğitim, Ankara: Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
BAYAT, Fuzuli (2007). Türk Mitolojik Sistemi-2, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
BAYAT, Fuzuli (2009). “Sosyo-Ekonomik Bağlamlı Avla Bozkır Sürek Avlarının Bazı Müşterek ve Farkları”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 1-11.
BAYBURT, Berrin ve DUMAN, Doğan (2017). “28 Şubat Post-modern Darbesi’nin İslami Dernek ve Vakıflara Etkileri”, The Journal of Academic Social Science Studies, 64, ss. 413-430.
BELGE-1: Talebimiz doğrulusunda tarafımıza gönderilen T.C. Orman ve Şu İşleri Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü-Manisa Müdürlüğü’nün “60014808-622.03-11945” sayılı ve 12.01.2018 tarihli dilekçe.
CAFEROĞLU, Ahmet (1972). “Türklerde Av Kültü ve Müessesesi”, VII. Türk Tarih Kongresi (25-29 Eylül 1970)-Kongreye Sunulan Bildiriler, C. 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, ss. 167-175.
ÇETİN, Osman (2013). 64 No’lu Manisa Şer’iyye Sicili, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÇORUHLU, Yaşar (1997). “Türk Sanatında Av Sembolizmi”, Arkeoloji ve Sanat, 76, ss. 13-25.
EKE, Metin (2009). “Türk Halk Müziğinde Av Konusunu İçeren Türküler”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 479-491.
ERDEM, Sargon (1991), “Av”, DİA, C. 4, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., ss. 100-101.
GÜNEŞ, Günver ve GÜNEŞ, Müslime (2007). “Cumhuriyet Döneminde Manisa’nın Sosyo-Kültürel Yaşamında Halkevi’nin Yeri ve Önemi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları, VI/15, Güz, ss. 55-72.
HACIGÖKMEN, Mehmet Ali (2012). Türkiye Selçuklularında Avcılık, Konya: Kömen Yayınları.
Halkevlerinin 1934 Senesi Faaliyet Raporu Hulasası, Ankara, 1935.
KÖKSAL, Behiye (2009). “Halk Türkülerinde Avla İlgili Semboller”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 464-478.
ÖZAYDIN, Abdülkerim (1991). “Av”, DİA, C. 4, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., ss. 101-104.
ÖZCAN, Abdülkadir (1994). “Doğancı”, DİA, C. 9, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., ss. 487-489.
PAKALIN, M. Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
SÜMER, Faruk (1953). “Türklerde Avcılık”, Resimli Tarih Mecmuası, 4/12, Haziran, ss. 2404-2406.
TÜRKMEN, Mustafa Nuri (2013). Osmanlı’da Av Kültürü, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
USLU, Mustafa (2009). “Halk Türkülerimizde Av”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 492-505.
YALINKILIÇ, Kemal ve diğerleri (2009). “Sürdürülebilir Avcılık ve Uygulamalar”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 366-191.
YILMAZ, Caner (2005). H. 1060-1061/M. 1650-1651 Tarihli 100 Nolu Manisa Şer‘iyye Sicili, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Elektronik Kaynaklar URL-1: https://www.haberler.com/manisa-da-280-kisiye-yasak-av-cezasi-10515762-haberi/ (05.02.2018).
URL-2: http://www.manisa.bel.tr/Haberler/11812_mesir-kupasi-nefes-kesti.aspx (27.02.2018).
URL-3: http://www.akhisarhaber.com/558-caglak-festivali-trap-atislari-sona-erdi-32211h.htm (27.02.2018).
URL-4: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/06/20110618-13.htm (21.03.2019).
URL-5: http://www.manisadasondakika.com/2016/04/24/manisada-avcilar-12-den-vurdu%E2%80%8F/ (19.04.2018).
Sözlü Kaynaklar KK-1: Ekrem German, 1953, İlkokul, Esnaf/Emekli, Elli senedir av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (20.03.2019).
KK-2: Murat Baysal, 1975, Lise, Memur, Otuz yedi yıldır av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (02.04.2018, 12.11.2018, 20.03.2019).
KK-3: Adem Sağdıç, 1987, Lise, İşçi, On yedi yıldır av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (17.04.2019)
KK-4: Tanju Kahraman, 1986, Doktora, Öğretim Üyesi, On senedir av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (02.04.2018, 12.11.2018).
KK-5: Hasan Çağlın, 1971, Lise, Otomobil elektrikçisi, Yirmi altı senedir av yapıyor, Şehzadeler/Manisa, (12.03.2019).